نام پنج کتابی که بر امامان ـ علیهم السلام ـ عرضه شده اند ،چه می باشند؟

پس از رحلت پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ نوشتن حدیث ممنوع شد به طوری که مدت ها مردم از نوشتن آن کراهت داشتند. حتی برخی از محدثان اهل سنت در قرن سوم نیز از نوشتن حدیث خودداری می کردند. در برابر اين روش، اهل بيت عصمت ـ عليهم السلام ـ از اول اصحاب خود را به نوشتن احادیث و حفظ، تشویق می کردند. بالاخص دوره امام باقر ـ علیه السلام ـ و امام صادق ـ علیه السلام ـ که از فشار حکومت وقت بر شیعیان و ائمه کاسته شد و موقعیت مناسبی پیش آمد که این دو بزرگوار توانستند معارف دینی و احکام اسلامی و عقاید تشیع از طریق شاگردان نشر دهند. و بر این اساس افرادی از همان دوره به امر کتابت و تدوین اخبار و روایات رسول خدا ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ و ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ همّت گماردند و تا جايی که ممکن بود نوشته های خود را به تأیید ائمه ـ عليهم السلام ـ می رساندند. در این نوشته به برخی از آثار شیعیان که به خدمت ائمه ـ علیهم السلام ـ ارائه شده است، اشاره می شود. 1ـ کتاب اصول اعتقادی شیعه، نوشته عبید الله بن علی بن ابو شعبه حلبی از اصحاب و یاران امام صادق ـ علیه السلام ، این اوّلین کتابی بود که توسط شیعیان در عصر امام صادق ـ علیه السلام ـ تدوین شد و به خدمت امام صادق ـ علیه السلام ـ عرضه گردید. حضرت فرمودند: این کتاب مانند ندارد، و یا این که مخالفین شیعه چنین کتابی ندارند. 2ـ کتاب «یوم و لیله»، نوشته فضل بن شاذان بن خلیل نیشابوری، که به خدمت امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ عرضه شد. درباره خود فضل بن شاذان باید گفت: وی از اصحاب امام هادی ـ علیه السلام ـ بود و یکی از برجسته ترین و چیره دست ترین عالمان و متفکران شیعی به شمار می رود و در عصر خود در علوم و فنون مختلف از قبیل، فقه، تفسیر، کلام، فلسفه، علم اللغه و منطق آثاری به وجود آورد، که نوشته های او را تا 180 عنوان ذکر کرده اند. امام حسن عسگری ـ علیه السلام ـ هنگام ملاحظه کتاب فضل می فرمایند: بر اهل خراسان به خاطر بودن فضل و اقامت او در میان آن ها غبطه می خورم. 3ـ کتاب الدیات، نوشته عبدالله بن سعید کتانی. کتانی از بزرگان و علمای عصر امام رضا ـ علیه السلام ـ بود و به امر طبابت در کوفه مشغول بود و از کسانی بود که عمر طولانی داشت. او کتابی با عنوان (الدیات) نوشت و آن را خدمت امام رضا ـ علیه السلام ـ عرضه کرد و نجاشی می گوید: این کتاب بین اصحاب شیعه به کتاب عبد الله بن أبجد معروف است. 4ـ طب الائمه، نوشته احمد بن ریاح المتطبب. وی این کتاب را خدمت امام ـ علیه السلام ـ عرضه کرد. البتهنام امام روشن نیست. 5ـ کتاب یوم و لیله، نوشته ابو محمد یونس بن عبد الرحمن که از امام رضا ـ علیه السلام ـ روایت نقل کرده و هم چنین از وکلای آن حضرت بود. وی دارای منزلت و عظمت در نزد علمای امامیه بود. هنگامی که آن کتاب را خدمت امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ عرضه می کند، حضرت می فرماید: «خداوند در مقابل هر حرف این کتاب برای یونس نور اعطا کند.» البته یونس آثار دیگری داشته که نجاشی حدود 30 مورد را آورده است. 6ـ الکافی، نوشته محمد بن یعقوب کلینی، مکنی به ابو جعفر، بزرگِ علمای ري در عصر خود بود و مورد اعتماد اصحاب امامیه، دارای آثار و تألیفات فراوان بوده که معروف ترین و مهم ترین آن ها کتاب «الکافی» است که کلینی این کتاب را در دوره غیبت صغری نوشته و نگارش آن حدود بیست سال طول کشید. گویا این کتاب توسط یکی از نواب امام عصر ـ علیه السلام ـ خدمت آن حضرت ارایه می شود و حضرت در این باره می فرمایند، «الکافی، کاف لشیعتنا» یعنی کتاب کافی شیعیان ما را کفایت می کند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه