در حدیثی از امام علی(ع) در بیان ویژگی یاران امام عصر(عج( آمده است، سوار مرکب‌های گران‌قیمت نمی‌شوند. آیا اگر کسی از راه حلال صاحب ثروت عظیمی شود و خمس و زکات اموال خود را بدهد، و به اندازه کافی به فقرا و نیازمندان کمک کند، باز هم نباید سوار خودرو گران قیمت شود؟

اسلام برای کم کردن فاصله طبقاتی میان ثروت‌مندان و نیازمندان دستوراتی ارائه نموده است که در صورت اجرای دقیق آن، هرگز در جامعه فقیری وجود نخواهد داشت تا از آن رنج ببرد. آنچه که میان مردم در مورد حقوق مالی شهرت دارد، خمس و زکات واجب است، امّا جا دارد به این نکته اشاره شود که علاوه بر این حقوق مالی واجب، حقوق دیگری در اموال انسان‌های ثروت‌مند وجود دارد که در صورت عدم کفاف انفاق واجب، به صورت غیر رسمی و غیر واجب نیز شایسته است به نیازمندان کمک کند. امام صادق(ع) فرمود: چنان تصوّر می‌کنید که از مال تنها زکات باید پرداخته شود؟ آنچه خداوند برای بخشیدن به دیگران در مال - غیر از زکات- قرار داده است از «زکات» بیشتر است که باید به خویشان فقیر و کسانی که در راه از تو چیزی طلب می‌کنند داده شود.[1] همچنین از آن‌حضرت در باره آیه: «و الَّذِینَ فِی أَمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ  لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ»، پرسیدند که آیا چیزی جز زکات است؟ فرمود: خداوند به شخص، ثروت و مالی می‌دهد، او هزار، یا دو، یا سه هزار از آن مال یا بیشتر و کمتر را کنار می‌گذارد، و با آن صله رحم می‌کند، یا بار خرج را از دوش خویشان بر می‌دارد.[2] بر این اساس، اگر در جامعه‌‌ای مردمش پایبند به این احکام و مقررات باشند، هرگز فقیری در آن جامعه وجود نخواهد داشت. امام صادق(ع) می‌فرماید: زکات برای آزمون ثروت‌مندان و مدد رساندن به زندگی فقیران مقرّر شده است. اگر مردم زکات اموال خود را بدهند، هیچ مسلمانی فقیر و نیازمند نخواهد ماند، و با مقداری که خدا برای واجب کرده است بی‌نیاز خواهد شد. به یقین مردمان، فقط از گناه توانگران است که فقیر و نیازمند و گرسنه و برهنه می‌مانند.[3] گفتنی است؛ با توجه به این‌که در عصر ظهور امام زمان(عج) احکام و قوانین الهی به طور کامل اجرا می‌شود، بر این اساس تفاوت طبقاتی دست کم تا این حد وجود نخواهد داشت؛ لذا قابل مقایسه با وضعیت فعلی جامعه نیست. با ذکر این مقدمه به پرسش برمی‌گردیم و اینکه فردی که حقوق خود را پرداخت کرده، آیا می‌تواند خودروی گران‌قیمتی سوار شود؟! در پاسخ باید گفت  ظاهراً اگر خودرویی باشد که عرفاً برای افرادی مانند او چندان به چشم نمی‌آید اشکالی ندارد، اما استفاده از خودروهایی که به چشم آمده و به نوعی انگشت‌نما هستند، سزاوار نیست و اصولاً هر نوع انگشت‌نما شدن، در روایات مورد نکوهش قرار گرفته شده است: امام(ع) فرمود: برای رسوایی شخص همین کافی است که لباسی به تن کند که او را انگشت‌نما سازد، یا بر مرکبی مشهور سوار شود... .[4]   [1] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 3، ص 551، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1365ش. [2] . همان، ص 500. [3] . شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 7 و 8، قم، جامعه مدرسین، 1413ق. [4] . حرانی، ابن شعبه، تحف العقول عن آل الرسول، ص‏ 369، قم، جامعه مدرسین‏، چاپ دوم، 1404ق‏. .

موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/03

لینک کوتاه