امر به معروف و نهي از منكر هم اكنون چگونه بايد انجام گيرد؟

امر به معروف و نهي از منكر يك وظيفه همگاني و مسئوليت اجتماعي بر تمامي افراد جامعه است و بر اساس آيه شريفه:‌ كنتم خير امّۀ اخرجت للنّاس تأمرون بالمعروف و تنهون عن المنكر و تؤمنون بالله... « شما بهترين امتي هستيد كه به سود انسانها افریده شده اید (چه اینکه ) امر به معروف و نهی از منکر می کنید و به خدا ایمان دارید » در این آیه شریفه , ايمان و امر به معروف و نهي از منكر , ملاك برتري امت اسلامي معرفی شده است. در كنار اين وظيفه همگاني، بايد گروهي در جامعه به طور سازمان يافته و منسجم به اجراي اين وظيفه بپردازند: و لتكن منكم امّۀ يدعون الي الخير و يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنكر و اولئك هم المفلحون « و از ميان شما بايد گروهي باشند كه ديگران را به خير دعوت كنند و امر به معروف و نهي از منكر كنند و آن ها همان رستگارانند.» بنابر اين«امر به معروف و نهي از منكر به دو صورت بایدانجام شود: 1ـ‌ به عنوان وظيفه اي عمومي و همگاني كه هر كس به مقدار توانايي خود به آن اقدام نمايد. 2ـ‌ وظيفه اي كه يك گروه سازمان يافته و منسجم آن را به عهده دارد و با قدرت آن را پي مي گيرد. مانند راننده اي كه اگر در خيابان خلاف كند،‌ هم ساير رانندگان با چراغ و بوق به او اعتراض مي كنند و هم پليس راهنمايي براي برخورد قاطع با متخلف وارد صحنه مي شود». همچنین باید توجه داشت امر به معروف و نهي از منكر داراي مراتبي است كه بايد در انجام اين وظيفه رعايت شود. اين مراتب از درجات ضعيف و خفيف هم چون روي گرداني و بي توجهي به نشانه ناراحتي و اعتراض و تذكّر به زبان خوش و نرم شروع شده و به درجات شديدتر مي رسد. بديهي است در صورت تأثير درجات ضعيف نوبت به درجات بالاتر و شديدتر نمي رسد. امر به معروف و نهي از منكر به صورت تذكر زباني وظيفه همگاني افراد جامعه است اما برخوردهاي شديد تر از قبيل حبس و ضرب و جرح از وظايف حكومت است. تا بدين وسيله از هرج و مرج و سوء‌ استفاده هاي احتمالي جلوگيري شود و در ضمن از وقوع مفاسد اخلاقي و اجتماعي و گسترش آن در جامعه ممانعت بعمل آيد. البته ميزان تأثير پذيري و نحوه آن در افراد مختلف، متفاوت است در اكثر موارد،‌ برخورد و تذكّر با زبان خوش همراه با احترام در افراد مؤثر بوده و آنان را از ارتكاب منكرات باز مي دارد و بر عكس برخورد تند و خشن اثر منفي خواهد داشت. در حالي كه در بعضي موارد و نسبت به برخي از افراد،‌ نرمش و ملايمت مؤثر و كارآمد نبوده و بازداشتن آن ها نيازمند برخورد شديد تر و قاطع تري است از اين رو نمي توان در مورد تمام افراد به يك صورت برخورد نمود و بايد به روحيات و نحوه تأثيرپذيري در آنان توجه نمود. برخورد قاطع و جدي حكومت با اخلال گران امنيت جامعه و مفسدان اخلاقي و اجتماعي، تضمين کننده سلامت جامعه اسلامي و مانع از اشاعه مفاسد در جامعه اسلامي است بديهي است که اين برخورد قاطع در خصوص افرادي است که مشهور به فساد و اخلالگري در جامعه هستند و هم چون ميكربي مخرّب در پيكره اجتماع عمل مي كنند و اصلاح جامعه جز با مقابله با اين آلودگي ها امكان پذير نمي باشد اما در موارد زيادي هم مأموران اجرايي امر به معروف و نهي از منكر به تذكّر زباني بسنده مي كنند. در واقع صرف حضور آمران به معروف و ناهي از منكر و آگاهي از برخورد با متخلفان در جامعه , عامل مهمي در باز دارندگي از بسياري از جرايم و مفاسد است و اين خود موجب اصلاح جامعه خواهد شد البته بايد توجه داشت به همان ميزان كه اصل اجراي امر به معروف و نهي از منكر در جامعه اهميت دارد،‌ برخورد مناسب و منطقي در اجراي آن نيز داراي اهميت است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه