تفریق حاصله مسیح در اثر اصلاحات و ترویج پروتستانیسم ماحصل چه وقایعی بود؟

ریشه اساسی تمام این تحوّلات در جنگهای صلیبی است. آغاز گر این جنگها، کلیسای کاتولیک بود که به قصد تصرّف بیت المقدّس آغاز شد. در قرون وسطی، قدرت کلیسای کاتولیک چنان بود که تمام سلاطین مسیحی از آن حساب می برند ؛ و با تأیید رسمی کلیسا بود که سلطنت آنها رسمیّت پیدا می نمود. جنگهای صلیبی مدّت حدوداً دویست سال به طول انجامید؛ و جز در هجوم آغازین جنگ در باقی مقاطع، همواره مسلمین برنده ی این جنگها بوده اند. در روند این جنگ طولانی مدّت فرصتی برای برخی از مردمان بلاد مسیحی پیش آمد که بتوانند زبان علمی آن روز، یعنی زبان عربی را بیاموزند. لذا اینها توانستند کتابهای علمی مسلمین را به زبان خودشان ترجمه کنند. همچنین برخی دانشمندان مسلمان ، که زبانهای اروپایی را یاد گرفته بودند ، وارد این کشورها شده، و به حکم آنکه علم آموزی را امری مقدّس می توانستد، شروع کردن به آموزش علوم شرقی به غربی ها.وقتی این کتابها و علوم به دست علم جویان اروپایی رسید، تمام شاکله ی فکری آنها را به هم ریخت و فضایی روشن در پیش چشمانشان گشود. لذا شروع کردند به تلاشهای علمی. امّا مسیحیّت کاتولیک در برابر این حرکت علمی ایستاد و برخی از دانشمندان و فیلسوفان نوظهور را به دادگاه تفتیش عقائد کشید ، که جریان گالیله یکی از این مواد می باشد. کم کم این حرکت نوظهور علمی با جریان سیاه کاتولیکی در تقابل قرار گرفت و دانش طلبان ، خود را در برابر کلیسا یافتند. و شگفت آنکه بنیانگذاران مسلمان این علوم ، در سوی دیگر زمین، نه تنها مشکلی با دین نداشتند، بلکه اکثر آنها خودشان علمای دین نیز بودند؛ و یادگیری و تحقیق و تعلیم علوم را از فرائض دینی خود می شمردند. بلکه برخی از آنها، نظریّات علمی را از متون دینی الهام می گرفتند. این درگیری ها به مرور زمان به حیطه های دیگر نیز سرایت نمود و تبدیل به یک جنبش علمی ، مذهبی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی ، فلسفی و هنری گشت؛ که آن را جنبش رنسانس (جنبش نوزایی) می نامند.رنسانس در سال‌های ۱۳۰۰ میلادی یعنی دقیقاً در پایان جنگهای صلیبی از ایتالیا ، که مرکز حکومت کلیسای کاتولیک می باشد، آغاز شد و در عرض سه قرن در سراسر اروپا انتشار یافت. و پروتستانیسم (مذهب اعتراض و اصلاحگرایی) از نتایج آن بود. چون عدّه ای از اصحاب کلیسا به وضوح می دیدند که کلیسای کاتولیک مانع از رشد می باشد، و از طرف دیگر نمی خواستند در رویارویی مسیحیّت و علوم جدید، مسیحیّت شکست بخورد، لذا به این فکر افتادند که در مذهب کاتولیک، اصلاحاتی پدید آورند ، که پیدایش مذهب پروتستان، نتیجه ی این اصلاحات بود.البته توجّه شود که جنبش رنسانس، اگر چه با علم وارد شده از بلاد اسلامی آغاز گشت، ولی این علوم در غرب، به شکل بومی آنجا گسترش یافت و روح معنوی خود را از دست. علمی که مسلمین داشتند، جان مایه ی الهی داشت ، کما اینکه علم یونانیان قدیم نیز سمت و سوی الهی داشت ؛ ولی از آنجا که دانشمندان غربی با کلیسا درگیر بودند، از این علوم ، معنویّت زدایی نمودند. لذا نتیجه ی آن علمی شد سکولار و صرفاً مادّی که ابزار کارآمدی بود برای ثروت اندوزی و چپاول زخائر طبیعت. لذا ملاحظه می کنیم که هر چه این علم در مغرب زمین رشد نموده، به همان اندازه، معنویّت از آنجا رخت بربسته و از آن کشورها ، ممالکی متجاوز و چپاولگر ساخته است؛ که به هر قیمتی می خواهند ترقّی اقتصادی نمایند ؛ حتّی اگر به قیمت نسل کشی انسانها و تخریب طبیعت و نابودی شرائط زیستی زمین باشد. این خوی چپاولگری علم سکولار غربی چنان قوی بود که حتّی به مادر خود ، یعنی علم تجربی اسلامی نیز رحم نکرد و با ورود استعماری به بلاد اسلامی ، سلاطین دنیا طلب و دست نشانده را برانگیخت تا دانشمندان مسلمان را در بند کنند و نابود سازند و تبعید نمایند؛ و به این ترتیب ، آن حرکت علمی همراه با معنویّت که در بلاد اسلامی وجود داشت، رو به افول نهاد. امروز هم که دوباره آن علم تجربی توأم با معنویّت قصد سربرآوردن دارد ، باز سکولاریسم غربی در برابرش قد عَلم کرده و به هر قیمتی می خواهد جلوی آن را بگیرد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه