باسلامچرا نحوه پوشش امام صادق (ع) با امام علی (ع) فرق داشت؟

پرسشگرگرامی ازسئوال شما مشخص است که درباره امامان معصوم مطالعه دارید ونکته سنجی شما پسندیده است هنگامی که به مطاله سیره وسخنان امامان معصوم میپردازیم ازسخنان وسیره معصومین بر می آید که روش حضرت علی (ع) درنوع پوشش ساده وزندگی فردی بسیارساده سیره ی دائمی حاکم معصوم نبوده ؛ بلکه سیره خاصّ بوده برای مواقع خاصّ ؛ یعنی سیره آن بزرگواران بوده برای مواقعی که تعداد کثیری از مردم در فقر بوده اند اما اگر وضع زندگی اکثریت مردم مطلوب باشد (مانندمردم زمان امام صادق (ع) )دیگر نیاز نیست حاکم جامعه مانند فقرا زیست نماید ؛ بلکه باید متعادل زندگی نماید ؛ یعنی باید حدّ میانه را اخذ کند ؛ تا نه متّهم به تجمّل گرایی شود نه متّهم به فقر و خساست و ریاکاری. پس متفاوت بودن پوشش امامان به خاطر تفاوت سطح زندگی مادی مردم است وهرکدام ازپوشش امامان درزمان خود بالاترین تاثیر رادرکشیده شدن مردم به طرف دین داشته است پس اگرامام صادق (ع) نوع پوشش زاهدانه امام علی (ع) رادرزمان خود رعایت میکردند نه اینکه باعث جلب مردم به طرف دین وخدانمیشد بلکه نوعی لباس شهرت وباعث ازبین رفتن آبرو وشان امام ودوری مردم می شد مثلا اگرکسی درزمان ما نوع پوشش 100 سال قبل را رعایت کند مردم نسبت به آن چه قضاوت میکنند آیا میتوان بانوع لباس 100 سال قبل در دانشگاه حاضر شد پس هرلباسی برای زمانه خود ودین اسلام مناسب است کفایت میکندتفاوت پوشش امام صادق (ع) با پوششی که امام علی (ع) داشته اند سئوالی بوده است که سفیان ثوری ازامام صادق (ع) سئوال نموده است وجواب امام صادق به این سئوال دقیق وآموزنده است سفیان ثورى در مسجد الحرام به حضرت صادق علیه السّلام رسید دید آن جناب لباسهاى گرانبهایى پوشیده ، گفت: به خدا قسم می روم و او را سرزنش مى کنم. نزدیک امام شده گفت: یا ابن رسول اللَّه ! به خدا قسم پیغمبر اکرم و علىّ مرتضى و هیچ کدام از پدران گرامت چنین لباسى را نپوشیده اند. حضرت صادق(ع) فرمودند: پیغمبر اکرم در زمان فقر و تنگدستى مردم زندگى مى کرد و مطابق همان سختى گذران مى نمود ؛ ولى بعد از او نعمت فراوان شده.شایسته ترین مردم به نعمتهاى دنیا ابرار و نیکان هستند بعد این آیه را قرائت نمود: « قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ » ؛ و فرمود: ما از همه مردم شایسته تریم به نعمتهاى خدا. در ضمن ، آنچه تو در ظاهر لباس من مى بینى براى مردم پوشیده ام (تا نگویند جعفر بن محمّد فقیر و محتاج است) ؛ آنگاه دست سفیان را گرفته کشید و لباسهاى رو را یک طرف نمود و لباس خشنى را که از زیر پوشیده بود به او نشان داد و فرمود: این لباس را براى خودم پوشیده ام که درشت و خشن است و آنچه دیدى براى مردم بود. آنگاه دامن سفیان را بالا زد که در رو لباس درشت و خشنى پوشیده بود ولى در زیر آن لباس نرم داشت ، و فرمود: این لباس خشن و درشت را رو پوشیده اى تا به مردم بنمایانى که زاهد و پارسایى و این لباس نرم را براى آسایش خود پوشیده اى که خوش بگذرانى.»( بحار الأنوار، ج 47، ص360)وسوال شخصی دیگر درباره نوع پوشش امام صادق (ع) وجواب زیبای امام عبد اللَّه بن سنان گفت: از حضرت صادق(ع) شنیدم که فرمودند: من مشغول طواف خانه خدا بودم که مردى دامن لباسم را گرفته کشید. نگاه کردم دیدم عباد بن کثیر بصرى است. گفت: ای جعفر ! چگونه این لباس را پوشیده اى در چنین مکانى و با آن نسبتى که با علىّ بن ابى طالب دارى؟گفتم: این لباس کتان معروف به عرقبى است که به یک دینار خریده ام. على علیه السّلام در زمانى به سر می برد که لباس آن جناب معمول بود و اگر همان لباس را من در این زمان بپوشم مردم مى گویند این شخص نیز مثل عباد بن کثیر بصرى ریا کار است.» (بحار الأنوار، ج 47 ،ص361)یعنی لباس علی (ع) در زمان خودش معمول بوده و اکثر مردم چنان لباسی داشته اند. امّا در زمان امام صادق (ع) ـ که هم زمان وفور نعمت بود ، هم صنعت پارچه بافی رشد نموده بود ـ چنان لباسی معمول نبود ؛ و تنها برخی دراویش صوفی چنان لباسی می پوشیده اند ؛ تا خود را زاهد جلوه دهند. کما اینکه در زمانهای بعد نیز دراویش دغلباز چنین سیره ای داشته اند ؛ و عرفای راستین همچون حافظ نیز از این شیوه انتقاد نموده اندودرپایان نیز احادیثی دیگرازمعصومین درباره نوع پوشش متفاوت امامان معصوم (ع) ذکرمیکنیم گروهى از صوفیان و پشمینه پوشان به حضرت رضا علیه السلام عرض کردند: مأمون این مقام را به تو رد کرد زیرا شما شایسته ترین مردم به این مقام هستى اما لازم است که لباس پشمینه بپوشى و لباسى که شایسته شما است بر تن کنی.حضرت رضا علیه السلام فرمود: وظیفه امام اجراى قسط و عدالت است ؛ و اینکه حرف راست بگوید و به عدالت حکم کند و خلاف وعده ننماید. خداوند مى فرماید:« قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ ». حضرت یوسف دیباى طلاباف مى پوشید و تکیه بر اریکه و تخت آل فرعون مى زد.» (بحار الأنوار،ج 10 ،ص351)از این سخن امام رضا (ع) بر می آید که روش رسول خدا (ص) و علی (ع) سیره ی دائمی حاکم معصوم نبوده ؛ بلکه سیره خاصّ بوده برای مواقع خاصّ ؛ یعنی سیره آن بزرگواران بوده برای مواقعی که تعداد کثیری از مردم در فقر بوده اند ؛ و البته خود آن بزرگواران نیز حاکم جامعه بوده اندعلى بن الحسین در زمستان جُبّه خز و رداى خز و کلاه خز مى پوشید ؛ و پس از پایان زمستان ردا را می فروخت و بهایش را صدقه می داد ؛ آنگاه می فرمود: « مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ » » (بحارالأنوار،ج 46،ص 106) یعنی آنکه برای حفظ سلامتی لباس گران می پوشد ، اهل دنیا محسوب نمی شود. چون حفظ سلامتی واجب شرعی است. اینکه حضرتش بعد از پایان زمستان لباس خز را صدقه می داد ، برای این بوده که بفهمانند که من وابسته به دنیا نیستم ؛ بلکه فقط برای حفظ سلامتی چنان لباسی بر تن داشتم .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه