رواياتي موجود است كه شيعه‌هاي ما داخل آتش نمي‌شوند، و در بعضي از روايات آمده (يزني الشيعي فيدخل الجنة...)؟ در مقابل رواياتي داريم که معصومين فرموده اند شيعيان ما تقواي الهي دارند و ... جمع بين اين گونه روايات به چه صورتي است؟

در مورد اين كه شيعيان بر چه اساس و ملاكي وارد بهشت مي‌شوند آيا فقط اسم شيعه بودن براي ورود به بهشت كافي است چنان كه از لسان برخي از روايات استفاده مي‌شود؟ و يا اين كه شيعه بر اساس و معيار عمل صالح و تقوي الهي وارد بهشت مي‌شوند كه از برخي روايات ديگر قابل استفاده است؟ خوب است هر دو دسته روايات ذكر شود و وجه جمع بيان گردد تا روشن گردد كه معيار براي بهشت رفتن شيعه چيست؟ الف. دستة اول از روايات دلالت دارد كه شيعه اگر شرب خمر، سرقت و يا زنا هم بكند وارد بهشت مي‌شوند، چنان كه در روايتی آمده است كه: «جبرئيل به پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ گفت: به امت خويش بشارت ده كه اگر بميرند و شريكي براي خدا قرار نداده باشند، وارد بهشت مي‌شوند. پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي‌فرمايد: به جبرئيل گفتم اي جبرئيل! اگر زنا و يا دزدي كرده باشند باز وارد بهشت مي‌شوند؟ جبرئيل گفت: بله ولو شرب خمر كرده باشند. ب. در مقابل روايت اول، روايت ديگري داريم كه ملاك و معيار بهشت رفتن شيعه را عمل براي خدا دانسته است كه اگر عمل شيعه خدايي بود وارد بهشت مي‌شود. چنان كه امام صادق ـ عليه السّلام ـ مي‌فرمايند: از مردم پست دوري كن، همانا شيعة علي كسي است كه عفت شكم و فرج (شهوت جنسي) داشته باشد (آنها را از حرام و مشتبه نگه دارد) و سخت بكوشد و جهاد كند و براي خالقش عمل كند و به ثواب او اميدوار باشد و از عقابش بترسد . اگر اين گونه مردم را ديدي آنها شيعة جعفرند. چنانچه ملاحظه شد اين دو روايت ظاهراً در مقابل همديگر قرار دارد البته روايت دوم از نظر دلالت مشكل ندارد و موافق با قرآن است كه مي‌فرمايد: «گرامي‌ترين شما نزد خداوند با تقوي‌ترين شما است». روايت اول ظهور دارد كه امت پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ و شيعه عاصي وارد بهشت مي‌شوند، آيا واقعا چنين است؟ وجه جمع اين دو روايت اين است كه روايت اول را حمل به جايي مي‌كنيم كه شيعة عاصي اگر توفيق بر توبه پيدا كند، بعد از پذيرش توبه وارد بهشت مي‌شوند، چنان كه در ادامه روايت اول خود صدوق ره نيز بيان كرده است كه: «اگر شيعه عاصي موفق به توبه شد داخل بهشت مي‌شود» قرآن كريم نيز مي‌فرمايد: «اوست كه توبة بندگانش را مي‌پذيرد و از بديها و گناهان در مي‌گذرد و آنچه مي‌كنيد مي‌داند» امام علي ـ عليه السّلام ـ مي‌فرمايد: هيچ واسطه و شفيعي كاراتر از توبه نيست. ممكن است روايت اول را نيز چنين توجيه كرد كه شيعيان عاصي بلافاصله بعد از مرگ وارد بهشت نمي‌شوند، بهشت رفتن شيعه مطلق است ممكن است بعد از پاك شدن در دنيا به وسيله مجازات و اجراي حد و قصاص، يا به وسيلة‌عذاب‌هايي كه در قبر و عالم برزخ مي‌بيند سرانجام با شفاعت وارد بهشت ‌شوند. چنان كه امام صادق ـ عليه السّلام ـ در جواب سوالی كه در مورد بهشت رفتن شيعيان عاصي شده است مي‌فرمايند: ... سوگند به خدا كه همه شيعيان وارد بهشت مي‌شوند. راوي مي‌گويد: به امام گفتم فدايت گردم، آيا اگر گناهان كبيره زيادي مرتكب شده باشند باز هم وارد بهشت مي‌شوند، حضرت فرمود: در قيامت همه شان به وسيلة شفاعت پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ مطاع و جانشينان وي وارد بهشت مي‌شوند، ولي من به خدا در برزخ دربارة شما بيمناكم. راوي مي‌گويد: عرض كردم: برزخ چيست؟ امام فرمود برزخ همان قبر است از زمان مرگ تا روز قيامت. بنابراين، هر دو روايت قابل جمع است. زيرا روايت اول حمل مي‌شود بر جايي كه شيعة عاصي اگر موفق به توبه گرديد وارد بهشت مي‌شوند و ممكن است مراد از روايت اول اين باشد كه شيعيان گناهكار بعد از مجازات در دنيا، قبر و عالم برزخ به وسيلة شفاعت وارد بهشت مي‌شوند. روايت دوم نيز ملاك بهشت رفتن شيعه را تقوي و عمل براي خدا دانسته و روحية اميدواري را در دل شيعيان زنده كرده است و از نظر دلالت هم موافق با قرآن است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه