چرا نام امام علي ـ عليه السلام ـ در قرآن نيامده است؟

1. تدبير الهي براي صيانت قرآن خداوند کريم درباره حفاظت از آخرين کتاب آسماني خود چنين مي فرمايد: إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ؛ ما اين ذکر (قرآن) را فرو فرستاديم و ما خود حافظ و نگهدارنده او هستيم». از طرفي خداوند براي تحقق وعده هاي خود به پيامبر از اسباب خود به آنها سخن گفته و کيفيت اجراي آنها را بازگو مي کند درباره حفظ کتاب آسماني نيز تدابير و اسبابي در نظرگرفته که هيچ موجودي توان تغيير در اسباب و تصرف در آنها را ندارد از اينروي که براي هر امري تدبير دارد، براي حفظ و صيانت قرآن نيز تدابير خاصي در نظر گرفته تا از گزند تحريف و نابودي مصون بماند. اگر نام ایشان در قران ذکر می شد چه بسا که ، منافقین به بهانه ، کنار زدن و حذف مناقب ایشان ، به تحریف قرآن رو می آوردند، چنانکه این کار را در خصوص سایر فضائل ایشان انجام دادند و کار به جایی رسید که ، فردی که گاه هزار رکعت نماز در شبانه روز می خواند ، را در شام بی نماز می دانستند! 2. قرآن کتاب معيارها و اصول کلي قرآن به دليل پرداختن به اصول و مسائل اساسي و بنياني و براي صيانت و پرهيز از دستخوش تحريف و دخالت داده شدن سلايق در آن ازبيان نام اشخاص خصوصاً امام علي ـ عليه السلام ـ دوري جسته؛ به ويژه اينکه دشمنان امام علي ـ عليه السلام ـ ، به خاطر عناد و کينه ديرينه که با او داشتند به يقين اقدام به تغيير و حذف نام او يا افزودن نام ديگران از ذکر صريح نام او خودداري کرده است، اگر اين مسئله باب مي شد تمام شاهان و قدرتمندان و توانگران و نويسندگان نام خود را در قرآن مي افزودند، بدين ترتيب قرآن تبديل به مجلدات و نسخه هاي متعدد مي شد و هر کس به دلخواه مطالبي به آن اضافه مي کرد و اصل قرآن مثل تورات و انجيل دستخوش تحريف مي شد. 3. تحريف احاديث فضايل امام علي ـ عليه السلام ـ در تاريخ اسلام، رويدادهاي فراواني در حضور عموم رخ داده، ولي بعدها درباره آن اختلاف شد. واقعه غدير در حضور چندين هزار نفر به وقوع پيوست، ولي بعدها همين مردم بر آن خدشه وارد کردند. همين افراد بودند که سخنان صريح پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ را درباره ولايت امام علي ـ عليه السلام ـ تأويل و توجيه کردند و فدک را از دست فرزندان پيامبر درآوردند. چنين افرادي براي رسيدن به هدف خود و حذف نام امام علي ـ عليه السلام ـ حاضر مي شدند به هر کاري حتّي تحريف قرآن دست بزنند. فضايل امام علي ـ عليه السلام ـ توسط عده اي اثبات و توسط عده اي به عناد مورد انکار واقع شده است. 4. علل و سابقه تحريف کتاب هاي آسماني يکي از ايرادهايي که بر «تورات» و «انجيل» وارد شده و از اعتبار آنها کاسته، تحريف شدن اين کتاب هاست، علت تحريف و بي اعتباري زيادي، دستبردهايي است که در آنها انجام گرفته؛ بزرگان يهود و مسيحيت هر جا ديدند که اين کتاب هاي آسماني به زيان آنهاست حذف کرده و جاي آن مطالب ديگري افزودند، اين روند به تدريج در ميان علما و احبار و کشيشان باب شد، هر کس به راحتي در اين کتاب ها مي افزود و کم مي کرد به نحوي که اکنون نسخه هاي مختلفي از انجيل و تورات وجود دارد. در تاريخ صدر اسلام گروه هايي مثل بني اميه و خوارج و... وجود داشتند که از دشمنان سرسخت امام علي ـ عليه السلام ـ بوده و هر اقدامي بر عليه او و محو نام او و خاندانش انجام دادند. بر اين اساس اگر نام او در قرآن مي آمد، دشمنان ولايت و امامت به تحريف قرآن، دست مي يازيدند. 5. سيماي علي ـ عليه السلام ـ در قرآن نام حضرت علي ـ عليه السلام ـ در هيچ يک از آيات قرآن کريم به صراحت نيامده است اما هيچ کس پس از پيامبر اکرم مثل علي در قرآن مدح و ستايش نشده است. چنان که ابن عباس گفته: ما نزل في احد من کتاب الله ما نزل في علي؛ در باره هيج کس از آيات قرآن مثل علي نازل نشده است. بدين ترتيب بيش از صد آيه در شأن و فضايل امام علي ـ عليه السلام ـ نازل شده است که اکثر آنها از محکمات قرآن هستند. اين همسويي بهترين دليل بر اين واقعيت هست که قرآن و عترت جدايي ناپذيرند. اگر نام علي هم در قرآن ذکر نشود؛ نمي شود علي را از قرآن جدا ديد؛ اين بهترين نوع ذکر جاودانگي است. آياتي که در قرآن در شأن حضرت نازل شده همه در مدح و ستايش او و بيش از ده ها آيه مي باشد. علاوه بر اينکه علي خود قرآن ناطق و تجلي آيات قرآن مي باشد چنانکه پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در اين باره مي فرمايد: «علي مع القرآن و القران معه لايفترقان حتي يرد اعلي الحوض؛ علي با قرآن و قرآن همواره با او است و هرگز جداناپذيرند تا روزي که بر من در بهشت و در کنار حوض کوثر بر من برسند». يعني مقصدي که علي دارد با قرآن منتهي به بهشتي است که حوض کوثر در آن قرار دارد و من آنجا مستقر هستم، پيامبر اکرم با اين فرمايش هم جايگاه علي را مشخص مي سازد که نسبت به قرآن از چه جايگاهي برخوردار است و هم سرنوشت پيروان علي را که سرانجام کارشان به کجا خواهد رسيد، و هم اين معنا را به مردم مي فهماند که هر کس مطيع قرآن است از علي بايد اطاعت کند و هرکس مطيع است مطيع قرآن است. و هيچ کس نمي تواند ادعا کند که پيرو قرآن است و علي را قبول ندارد چون هرگز اين دو از هم جدا ناپذير هستند. بنابراين ذکر نام علي در قرآن بهتر از اين نمي توانست باشد که هر جا قرآن هست نام او آشکار است. اما آنچه از آيات قرآن در شأن آن حضرت نازل شده به بخشي از آنها اشاره مي گردد. بر اساس اتفاق نظر عده زيادي ازعلماي شيعه و سني، نزديک به صد آيه در شأن و مقام و منزلت امام علي ـ عليه السلام ـ نازل شده است؛ با وجود اين دشمنان آن حضرت اين آيات را نيز به نام ديگران و معاندان و غصب کنندگان حق علي و اهل بيت ثبت کرده اند. ابن عباس گفته پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ مي فرمايد: «خدا هيچ آيه اي را نازل نفرمود که در آن (ياايها الذين آمنوا) باشد مگر اينکه علي در رأس آن منظور گردد. (بنابراين تمام آيات که با اين تعبير و جمله آغاز مي شوند خطاب اول همه آنها به علي و در شأن علي و شيعيان اوست). 1. إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدّاً.... 2. إِنَّمَا وَلِيُّکمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَهُمْ رَاکعُونَ؛ همانا ولي شما و کسي که حق ولايت دارد بر شما خداوند و پيامبرش و کساني هستند که نماز مي خوانند و در حال رکوع زکات مي دهند و به فقراء کمک مي کنند به اتفاق تمام علماي اسلام اين آيه در شأن اميرمؤمنان نازل شده است». 3. در آيه تطهير، در آيه مباهله نيز آيه در شأن اهل بيت پيامبر است که يکي از آنها امير مؤمنان است. 4. وقتي در بستر پيامبر خوابيد و پيامبر با آرامش خاطر به مدينه هجرت کرد اين آيه در شأن آن حضرت نازل شد «و من الناس من يشري نفسه ابتغاء مرضات الله»و بعضي از مردم هستند که از جان خويش در راه رضاي خداوند مي گذرند و بر سر آن معامله مي کنند. 5. آيه أَطِيعُواْ اللّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِي الأَمْرِ مِنکمْ . 6. آيه اکمال دين که در حجه الوداع نازل شد و ولايت و خلافت آن حضرت را پس از پيامبر اکرم از طرف خداوند اعلام نمود الْيَوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دِينَکمْ اين آيه پس آيه يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْک مِن رَّبِّک، به پيامبر نازل شد که خداوند به آن حضرت دستور فرمود براي خودت جانشين انتخاب کن آن حضرت بيم داشت که عده اي از منافقين نسبت به آن حضرت تعدي کنند خداوند براي اطمينان خاطر آن حضرت و حفظ جانش اين آيه را نازل کرد: ... وَاللّهُ يَعْصِمُک مِنَ النَّاسِ... خداوند جان تو را از خطرهايي که احتمال مي دهي از طرف مردم نسبت به اين مسئله به تو برسد حفظ مي کند اگر در اعلام اين مسئله کوتاهي کني مثل اين است که رسالت خود را انجام نداده اي، رسالت تو با اعلام علي به جانشيني خودت کامل مي شود که پيامبر پس از معرفي علي به جانشيني آيه الْيَوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دِينَکمْ... نازل شد، و پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ بلافاصله با صداي بلند تکبير گفت و فرمود خداوند متعال دين را کامل کرد و نعمت را تمام نمود و از رسالت من راضي شد و ولايت علي بن ابيطالب را سبب کامل شدن دينم قرار داد. نکته پایانی آنکه اگر لازم باشد بود نام خلیفهدر قرآن بیاید ،این اشکال بر اهل سنت نیز وارد است چرا که در قران به نام انها هم اشاره نشده است ، بنابراین آنچه مهم است و باعث ایمان و کفر انسان ها می شود شناخت اصول و معیارهاست و صرف یک نام چیزی را عوض نمی کند ، چه بسا افرادی که خلافت علی (ع) را از زبان رسول الله (ص) می شنیدند اما بدان اعتنا نکردند. نتيجه نام اميرمؤمنان به صراحت در قرآن نيامده ولي با کنايه که از تصريح روشن تر است در آيات متعددي آمده و بسياري از آيات قرآن در شأن علي ـ عليه السّلام ـ نازل شده که به چند نمونه اشاره شد. قرآن بر بيان اصول کلي و ترسيم خطوط اساسي و مهم تاکيد دارد، در همه مسايل عبادي و بيان احکام به جزئيات وارد نشده براي نمونه درباره اصل نماز و وجوب آن سخن به ميان آورده اما تعداد رکعات و کيفيت نماز هرگز در قرآن مطلبي ذکر نشده از اين روي اصل امامت و ولايت اميرمومنان علي ـ عليه السلام ـ و فضايل او در قرآن به زيبايي بيان شده؛ اما خداوند به جزئيات آن نمي پردازد. هم چنين درباره اصولي نظيرتوحيد و نبوت و رسالت، به کوتاهي اما بنياني و بدون وارد شدن به جزئيات آن پرداخته شده، حتي از مسايل اخلاقي فردي و اجتماعي، تنها به مسائل اساسي و محوري آن پرداخته است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه