با سلام وضمن تبریک میلاد امام رضا این سخن از امام رضا که هر کس به روزی کم راضی ویا قانع باشد خداوند از عمل کم او راضی میشود یعنی چه وایا هر کس به درامد کم که میتوانست بیشتر باشد واز شرکت کاری طلب نکند مصداق همین جمله امام رضا است؟مانند کارگر مهندس پزشک ومعلم و...لطفا توضیح بفرمایید ممنون میشوم.

اشاره سوال به بخشی از حدیث زیر در کتاب کافی شریف و کتاب بحار الانوار است که به دو صورت زیر نقل شده است:1. امام رضا علیه السلام می فرمایند:«.... وَ مَنْ رَضِیَ بِالْقَلِیلِ مِنَ اَلرِّزْقِ قَبِلَ اَللَّهُ مِنْهُ اَلْیَسِیرَ مِنَ اَلْعَمَلِ وَ مَنْ رَضِیَ بِالْیَسِیرِ مِنَ اَلْحَلاَلِ خَفَّتْ مَئُونَتُهُ وَ تَنَعَّمَ أَهْلُهُ وَ بَصَّرَهُ اَللَّهُ دَاءَ اَلدُّنْیَا وَ دَوَاءَهَا وَ أَخْرَجَهُ مِنْهَا سَالِماً إِلَى دَارِ اَلسَّلاَمِ....» (1) «... هر که به روزى اندک خدا خشنود (قانع) باشد خدا نیز عمل اندک او را بپذیرد،و هر کس به روزى حلال اندک قانع باشد،هزینۀ او سبک است و خانواده‌اش در نعمت باشند،و خدا او را به درد دنیا و درمان آن بینا سازد و او را سالم از آن برون برد و به دار السّلام رساند...»2. قَالَ اَلرِّضَا عَلَیْهِ السَّلاَمُ : مَنْ رَضِیَ عَنِ اَللَّهِ تَعَالَى بِالْقَلِیلِ مِنَ اَلرِّزْقِ رَضِیَ اَللَّهُ مِنْهُ بِالْقَلِیلِ مِنَ اَلْعَمَلِ.(2) همانگونه در حدیث نیز تصریح شده است اگر کسی به روزی کم راضی و خشنود باشد خداوند متعال نیز اعمال صالح اندک او را قبول میکند. و این نکته به معنای آن نیست که اگر کسی به روزی زیاد راضی باشد خداوند متعال نیز اعمال زیاد او را قبول می کند؛ چنین برداشتی از حدیث نادرست است و در واقع این حدیث درباره صفات مؤمنین است که باید به روزی های کم که خداوند برای آنان مقدر فرموده است، راضی باشد و خداوند متعال در برابر قناعت مؤمنین، اعمال خیر و صالح اندک آنان را قبول می کند.بنابر این، تلاش برای درآمد و کسب روزی حلال در احادیث جهاد نام گرفته است و مجاهده بسیار ارزشمند است اما باید به آن چه خداوند متعال برای انسان مقدر کرده است راضی و قانع بود و نسبت به دنیا حریص و طماع نبود. به عبارت دیگر، قناعت حالتی است نفسانی که باعث اکتفا کردن به قدر حاجت و ضرورت می‌شود. این صفت از صفات فاضله و اخلاق خوب است و بسیاری از صفات دیگر مربوط به آن است. اگر انسان با روحیه قناعت زندگی کند از اوصاف ناپسند، مانند: طمع، حرص و جمع‌آوری ‌بی‌حدوحصر مال و ثروت بدور خواهد ماند. صفت قناعت مَرکبی است که آدمی را به مقصد و سعادت دنیا و آخرت می‌رساند؛ زیرا هر کسی که به قدر ضرورت قناعت کند و دل را به تجملات و افزون‌طلبی ها نسپارد، همیشه فارغ‌البال، با آرامش و مطمئن به سر خواهد برد؛ به گونه‌ای که تحصیل آخرت برایش آسان و زندگی در دنیا برای او راحت خواهد بود. در مقابل، هر که گرفتار صفت حرص و طمع شد، همواره پریشان‌خاطر و مضطرب است.در نتیجه، راضی بودن از ثمرات قناعت است. و شخصی که قانع است قطعا در امور رزق و روزی اش، راضی خواهد بود. چرا که رضایت از نتایج و اثرات قناعت است.  اما رضایت در مرتبه ی بسیار بالاتری قرار دارد. شخصی ممکن است قانع باشد و در مسائل مالی راضی باشد اما در مجموع در برابر همه ی مقدرات الهی راضی نباشد. بنابراین مقام رضا از صفت پسندیده ایست که از قناعت بالاتر است. پی نوشت:(1) الکافی ج8 ص346.(2) بحار الأنوار ج75 ص356 بع نقل از کتاب اعلام الدین فی صفات المؤمنین اثر حسن بن محمد دیلمی. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه