آیه آخر سوره عنکبوت. کسانی که در راه ما جهاد کنند به راههای خویش هدایتشان می کنیم. اولا منظور از راه ما چیست دوما منظور از راههای خویش چیست؟ آیا می شود گفت که راه ما همان دین( انجام واجبات و ترک محرمات) و راههای خویش همان هدفهای دنیوی است؟

در پاسخ به توضیح و تفسیر ایه مورد پرسش که در بردارنده پاسخ پرسش های فوق است توجه کنید : 1- وَ الَّذِینَ جاهَدُوا فِینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ (عنکبوت 69) و آنها که در راه ما (با خلوص نیت) جهاد کنند قطعا هدایتشان خواهیم کرد و خدا با نیکوکاران است .این آیه این حقیت را بیان می کند که راه خدا گرچه مشکلات فراوان دارد، مشکل از نظر شناخت حق، مشکل از نظر وسوسه هاى شیاطین جن و انس، مشکل از نظر مخالفت دشمنان سرسخت و بى رحم، و مشکل از نظر لغزشهاى احتمالى اما در اینجا یک حقیقت است که به شما در برابر این مشکلات نیرو و اطمینان مى دهد و حمایت مى کند و آن اینکه: کسانى که در راه ما جهاد کنند ما آنها را به طرق خویش هدایت مى کنیم، و خداوند با نیکوکاران است (وَ الَّذِینَ جاهَدُوا فِینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ).2- در اینکه منظور از جهاد در اینجا چیست؟ و آیا جهاد با دشمن است، یا جهاد با نفس، یا جهاد در راه شناخت خدا از طرق علمى و استدلالى؟ مفسران احتمالات متعددى داده اند. و همچنین در مورد تعبیر فینا که آیا منظور در راه رضاى خدا است، یا در راه جهاد با نفس، یا در طریق عبادت، یا در طریق مبارزه با دشمن؟ولى پیدا است که هم تعبیر به جهاد تعبیر وسیع و مطلقى است و هم تعبیر فینا، بنا بر این هر گونه جهاد و تلاشى را که در راه خدا و براى او و به منظور وصول به اهداف الهى صورت گیرد شامل مى شود، خواه در طریق کسب معرفت باشد، یا جهاد با نفس، یا مبارزه با دشمن یا صبر بر طاعت، یا شکیبایى در برابر وسوسه معصیت، یا در مسیر کمک به افراد مستضعف، و یا انجام هر کار نیک دیگر.کسانى که در این راهها به هر شکل و هر صورت براى خدا مجاهده کنند مشمول حمایت و هدایت الهى هستند.3- از آنچه گفتیم روشن شد که منظور از سبل در اینجا راههاى مختلفى است که به سوى خدا منتهى مى شود: راه جهاد با نفس، راه مبارزه با دشمنان، راه علم و دانش و فرهنگ، خلاصه جهاد در هر یک از این راهها سبب هدایت به مسیرى است که به خدا منتهى مى شود.این وعده اى است که خداوند مؤکدا به همه مجاهدان راهش داده، و با انواع تاکیدات (لام تاکید و نون تاکید ثقیله) آن را مؤکد ساخته و پیروزى و ترقى و موفقیت را در گرو دو چیز شمرده، جهاد و خلوص نیت. تفسیر نمونه، ج 16، ص: 357 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه