مستندات معجزات پیامبر (ص) را بیان کنید؟

پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) علاوه بر قرآن مجید - که اعجاز جاودانه آن آشکار و بدیهى است - معجزات فراوانى دارد که بعضى از آنها در آیات قرآن و کتاب هاى سیره نویسان ثبت شده است. ابن شهر آشوب ، تعداد معجزات آن حضرت را 4440 عدد ذکر کرده است.( مناقب ابن شهر آشوب، ج 1، ص 144). شمارى از این معجزات عبارت است از: 1. اسراء «اسراء» همان حرکت شبانگاهى پیامبر(صلى الله علیه وآله) از مسجد الحرام تا مسجدالاقصى است.( ر.ک: تفسیر موضوعى قرآن کریم، ج 8، صص 64-85) این سفر در «یک شب»، در بیدارى و با همین پیکر مادى تحقّق یافت؛ نه در شب ها و روزهاى طولانى یا در عالم خواب و با روح به تنهایى. آیات قرآنى و شواهد تاریخى، بر وقوع این سفر دلالت آشکار دارند. قرآن کریم مى فرماید: «سُبْحانَ الَّذِی أَسْرى بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِی بارَکْنا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیاتِنا إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ»( اسرا (17)، آیه 1)؛ «منزّه است آن [خدایى که بنده اش را شبانگاهى از مسجدالحرام به سوى مسجدالاقصى - که پیرامونش را برکت داده ایم - سیر داد تا از نشانه هاى خود به او بنمایانیم که او همان شنواى بینا است». این رویداد از طریق شیعه و اهل سنت نقل و در کتاب هاى روایى و تاریخى، فراوان به آن پرداخته شده است. البته جابه جایى در فضا و پیمودن مسافت هاى طولانى در زمان کوتاه، در زندگانى دیگر پیامبران نیز سابقه داشته است؛ چنان که درباره سلیمان (علیه السلام) مى خوانیم: «وَ لِسُلَیْمانَ الرِّیحَ غُدُوُّها شَهْرٌ وَ رَواحُها شَهْرٌ وَ...»( سبا (34)، آیه 12) ؛ «و باد را براى سلیمان [رام کردیم ]صبحگاهان مسیر یک ماه را مى پیمود و عصر گاهان مسیر یک ماه را». افزون بر این، شواهد عینى و تجربى بسیار وجود دارد که برخى از اولیاى الهى، مسافت هاى طولانى را در زمانى کوتاه پیموده و به اصطلاح «طى الارض» داشته اند. البته آنچه گفته شد، تنها درباره «اسراء» و حرکت شبانگاهى پیامبر(صلى الله علیه وآله) از مسجدالحرام به مسجدالاقصى است که خود مقدمه «معراج» به شمار مى آید. «معراج» از معجزات ویژه اى است که اسرار و لطایف عمیق ترى دارد و از نشانه هاى برترى پیامبر اسلام (صلى الله علیه وآله) و شرافت وى بر تمام جهانیان است. 2. شق القمر از دیگر معجزات برجسته پیامبر اسلام (صلى الله علیه وآله) «شق القمر» است. قرآن مى فرماید: «اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانْشَقَّ الْقَمَرُ»( قمر (54)، آیه 1)؛ «قیامت بسیار نزدیک شد و ماه شکافت». «انشقاق قمر»، در پاسخ مشرکانى صورت گرفت که درخواست چنین کارى داشتند، تا به ارتباط پیامبر(صلى الله علیه وآله) با علم و قدرت بى پایان الهى پى برند.( تفسیر نمونه، ج 23، ص 9) از آنجایى که حضرت محمد(صلى الله علیه وآله) واپسین پیامبر است، دوران پس از وى «آخر الزمان» خوانده مى شود و بعثت او، نشانه نزدیک شدن قیامت است؛ زیرا در مقایسه با عمر جهان هستى، زمان پس از پیامبر اسلام اندک مى نماید. بهترین دلیل بر وقوع این حادثه در زمان آن حضرت، آیه بعد همین سوره است که از سرسختى و تداوم انکار مشرکان - با وجود رؤیت این معجزه شگفت آور - پرده برمى دارد: «وَ إِنْ یَرَوْا آیَةً یُعْرِضُوا وَ یَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ»( قمر (54)، آیه 2)؛ «و هرگاه نشانه اى ببینند، روى بگردانند و گویند، سحرى همیشگى است». البته چنین انشقاق هایى در زندگانى پیامبران گذشته نیز سابقه داشته و به صورت ضعیف تر جلوه گر شده است؛ چنان که درباره موسى (علیه السلام) آمده است: «فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِیقاً فِی الْبَحْرِ یَبَساً»( طه (20)، آیه 77)؛ «و راهى خشک در وسط دریا براى آنان باز کن». در بخشى دیگر از داستان آن حضرت مى خوانیم: ضربه عصاى موسایى سنگ را شکافت و دوازده چشمه آب جوشید:«وَ قَطَّعْناهُمُ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ أَسْباطاً أُمَماً وَ أَوْحَیْنا إِلى مُوسى إِذِ اسْتَسْقاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِبْ بِعَصاکَ الْحَجَرَ فَانْبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَیْناً قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ...»( اعراف (7)، آیه 190)؛ «و آنان را به دوازده عشیره که هر یک امتى بودند، تقسیم کردیم و به موسى - وقتى قومش از او آب خواستند - وحى کردیم با عصایت بر آن تخته سنگ بزن؛ پس از آن دوازده چشمه جوشید و هر گروهى آبخور خود را شناخت». 3. گفت و شنود درختان در نهج البلاغه آمده است: روزى پیامبر(صلى الله علیه وآله) براى ایجاد انگیزه گرایش به اسلام در یکى از افراد قریش، در برابر دیدگان او درختى را مخاطب قرار داد. درخت از جاى خود حرکت کرد و نزد پیامبر(صلى الله علیه وآله) ایستاد و سپس به دستور آن حضرت به جاى اولیه خود بازگشت.( ابن ابى الحدید، شرح نهج البلاغه، ج 13، ص 214) در واقعه اى دیگر، درختى به رسالت پیامبر اعظم گواهى داد.( قاضى عیاض، الشفا بتعریف حقوق المصطفى، ج 1، ص 298.) این دو معجزه نیز مورد اتفاق علماى شیعه و اهل سنت است و در کتاب هاى متعدد آنها نقل شده است. البته گفت و گو و فرمانبرى جمادات، گیاهان و حیوانات در زندگانى پیامبران گذشته نیز سابقه داشته است؛ چنان که «هدهد» و دیگر حیوانات از سلیمان (علیه السلام) فرمانبرى داشتند.( نمل (27)، آیه 20)چهار پرنده کوبیده شده نیز به فراخوان ابراهیم (علیه السلام) پاسخ مثبت دادند و پرواز کنان به سوى او شتافتند: «قالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّیْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَیْکَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلى کُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءاً ثُمَّ ادْعُهُنَّ یَأْتِینَکَ سَعْیاً...»( بقره (2)، آیه 260) ؛ «[خداوند] فرمود: [اى ابراهیم ] پس چهار پرنده برگیر و آنها را پیش خود ریزریزگردان، سپس بر هر کوهى پاره اى از آن ها قرار بده؛ آنگاه به سوى تو مى آیند». آنچه گفته شد، نمونه هایى از توانمندى انسان هاى کامل است که در پرتو بندگى خدا و اتصال به قدرت بى انتهاى او، در برابر دیدگان مردمان جلوه گر شده است.4.زنده کردن یک جوان از انصار که مادر پیر نابینایی داشت. (دلائل النبوة، ج 6، ص 50 و 51؛ الخرائج، ج 1، ص 45. منتهی الآمال ج1 ص 93)5. آن حضرت با فاطمه بنت اسد در قبر صحبت کردند.( بصائر، ص 287.) 6. تازیانه نورانیابـن شـهـر آشـوب روایـت کـرده کـه قـریـش طـُفـَیـْل بـن عـَمـْرو را گـفـتـنـد کـه چـون در مـسـجـدالحـرام داخـل شـوی پـنبه در گوشهای خود پر کن که قرآن خواندن محمّد صلی اللّه علیه و آله و سـلّم را نـشـنوی مبادا ترا فریب دهد؛ چون داخل مسجد شد هر چند پنبه در گوش خود بیشتر فـرو مـی بـرد صدای آن حضرت را بیشتر می شنید پس به این معجزه مسلمان شد و گفت : یـا رسـول اللّه ! مـن در مـیـان قوم خود سرکرده و مطاع ایشانم ، اگر به من علامتی بدهی ایـشـان را بـه اسلام دعوت می کنم . حضرت فرمود: خداوندا، او را علامتی کرامت کن ؛ چون بـه قـوم خـود بـرگـشـت از سـر تـازیـانـه او نـوری مـانـنـد قندیل ساطع بود.( ناقب ابن شهر آشوب 1/159 ـ 160 ) 7. تسبیح گفتن انگوربـه سـنـد مـعـتبر از امّ سلمه منقول است که روزی فاطمه علیهاالسّلام آمد به نزد حـضـرت رسـول صـلی اللّه عـلیـه و آله و سـلّم و امـام حسن و امام حسین را برداشته بود و حـریـره سـاخـتـه بـود و بـا خود آورده بود چون داخل شد حضرت فرمود که پسر عمّت را بـرای مـن بطلب . چون امیرالمؤ منین علیه السّلام حاضر شد امام حسن را در دامن راست و امام حـسـین را در دامن چپ و علی و فاطمه را در پیش رو و پسِ سر خود نشانید و عبای خیبری بر ایـشـان پـوشـانـیـد و سـه مـرتـبـه گـفـت: خـداونـدا! ایـنـهـا اهل بیت من اند؛ پس از ایشان دور گردان شکّ و گناه را و پاک گردان ایشان را پاک کردنی. و مـن در مـیـان عـَتـَبـه در ایـسـتـاده بـودم، گـفـتـم: یـا رسـول اللّه! مـن از ایـشـانم؟ فرمود: که بازگشت تو به خیر است امّا از ایشان نیستی. پـس جـبـرئیـل آمـد و طـبـقـی از انـار و انـگـور بـهـشـت آورد چـون حـضـرت رسـول صـلی اللّه عـلیـه و آله و سـلم انـار و انـگـور را در دست گرفت هر دو تسبیح خدا گـفتند و آن حضرت تناول نمود؛ پس به دست حسن و حسین داد و در دست ایشان سبحان اللّه گـفـتـنـد و ایـشـان تـنـاول نـمـودنـد؛ پس به دست علی علیه السّلام داد تسبیح گفتند و آن حـضـرت تـنـاول نـمـود؛ پـس شـخـصـی از صحابه داخل شد و خواست که از انار و انگور بـخـورد. جـبـرئیـل گفت: نمی خورد از این میوه ها مگر پیغمبر یا وصیّ پیغمبر یا فرزند پیغمبر(خرائج راوندی 1/48؛ بحار الانوار 17/359) همچنین معجزات دیگری همچون سلام کردن سـنـگ و درخـت بـر آن حـضـرت (امالی شیخ طوسی ص 341، حدیث 692، مجلس 12) و تـسـبـیـح سـنـگـریـزه در دسـت آن حـضـرت (مناقب ابن شهر آشوب 1/126 .3) و شـمـشـیـر شـدن چـوب بـرای عـُکـّاشـه در بـَدْر(همان ماءخذ 1/160 .) و برای عـبـداللّه بـن جـَحـْش در اُحـُد(همان ماءخذ 1/161) و شـمـشـیـر شـدن بـرگ نـخـل بـرای ابـودُجـانـه بـه مـعـجزه آن حضرت (همان ماءخذ 1/161) و فرو رفتن دستهای اسب سـُراقـه بـر زمـیـن در وقـتـی کـه بـه دنـبـال آن حـضـرت رفـت در اوّل هجرت (خرائج راوندی 1/23 .) و... اشاره کرد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه