چگونه است که عده‌ای از نعمت عمر بیشتری برای تکامل عقلی و معنوی (اطاعت خدا) برخوردارند؟!

عمر و زندگى دنیوى - و به طور کلى همه‏‌ى نعمت‌‏هاى دنیایى - دو جنبه دارند. بدین معنا که اگر تحت لواى ایمان و هدایت قرآن و عترت(‏ع) قرار گیرند، ارزش‌‌مند و سعادت آفرین‌اند، و اگر از ارزش‌‏هاى الاهى تهى باشند، وزر و وبال دو سرا خواهند بود؛ لذا هیچ‌‌یک از فرصت‏‌هاى دنیوى، چیزى بیش از یک مقدمه براى تعالى معنوى نیستند و چنین نیست که برخوردارى از آنها عین رشد باشد، بلکه بسا نعمت که در حقیقت نقمت و عقوبت‌کشى از گناه‌‌کاران باشد و بسا صاحبان عمر دراز که همه‌‌ی عمر هیزم آتش جهنم خویشتن را فراهم آوردند.از آن‌سو محرومیت از موقعیت‌‏هاى بیشتر هم عین حرمان نیست؛ زیرا در دستگاه الاهى کیفیت مورد نظر است نه کمیت. ضمن آن‌که محاسبه و اعمال اشخاص به حسب نعمت‏‌ها و امکاناتى است که در اختیار دارند.به علاوه، نقش بنیادین و خارق العاده‌‌ی نیت را در جبران فرصت‌‏هاى دست نایافته نباید از نظر دور داشت؛ زیرا حتى ممکن است شخصى که عمر کوتاهى کرده، به دلیل نیّات پاکیزه و والاى خود، از همه‌‏ى نیکان روزگار گوى سبقت برباید.گفتنی است که، هیچ‌گاه نباید روى اعمال صالح خود چندان حساب باز کنیم و بعد هم بلافاصله نتیجه بگیریم هر چه عمر بیشتر باشد اعمال خیر بیشتر می‌شود و قهراً وصول به مقامات عالی‌تر انسانى حتمى خواهد بود. فراموش نکنیم هر چند خداوند متعال بهشت را عنوان بهاى عمل صالح ما محسوب نموده است، اما در واقع مدارج بهشت بر حسب تفضل الاهى است؛ زیرا اولا: توفیق بر عمل صالح و توانایی بر انجام آن نیز از سوی خداوند است، و ثانیا: اگر بنا باشد به عدالت و با محاسبات عرفی و عقلائی دنیایی با ما رفتار شود، مستحق چنان اجر عظیم اجروى نیستیم؛ بلکه می‌توان گفت با محاسبه نعمت‌‌هایی که خداوند به ما در دنیا عطا کرده، در آخرت مستحق هیچ اجری نیستیم.واقعیت این است که از زندگانى ما دانسته یا ندانسته و با توجه یا از روى غفلت گناه و ثواب توأمان موجود است و بسا خرمن‌‏هاى ثواب که با جرقه‌‏هاى گناه به آتش کشیده شود.گذشته از این، اگر عنایت الاهى نباشد، حتى اعمال صالح ما در برابر نعمت‌‏‏هایى که خداوند به ما ارزانى داشته بسیار ناچیز است، و اساساً معرفت ما بدان حد نیست که آن‌گونه که شایسته‏‌ى حق تعالى است او را پرستش کنیم، چنان‌که سرور فرزندان آدم، حضرت محمد(ص) بر این معنا اعتراف فرمود: خدایا آن‌چنان که شایسته‌‏ى شناخت بود، تو را نشناختیم و آن‌چنان که سزاوار بندگی‌‏ات بود، تو را عبادت نکردیم.لذا باید روى لطف و کرم حق حساب باز کنیم، نه روى اعمال خود و حال که چنین است، عمل زیاد یا عمل کم - ولى مورد نظر و عنایت حق تعالى - فرقى ندارد، مهم این است که خداوند کدام را بیشتر بپسندد، البته عنایت خدا با کسى است که همه‌‌ی عمر - کم باشد یا زیاد - خالصانه در خدمت او بوده باشد. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه