صفات رذیله شره و شكم پرستي را توضیح دهید و پیامدهای آن رابیان نمایید.

شره عبارت است از: پيروى از شكم و فرج، وافراط در خوردن و جماع نمودن، بيش از حدّ متعارفى كه عقل و شرع حكم مى كنند و ترديدى نيست كه اين صفت از مهالك و موجب بدبختى دنيا و آخرت است. رسول خدا(صلى الله عليه وآله) مى فرمايد: اكثر ما يلج به امتّى النار ألاجوفان البطن و الفرج؛[1] بيش ترين چيزى كه موجب داخل شدن امّت من در آتش مى شود، شكم و فرج است. و در جايى ديگر مى فرمايد: من وقى شرّ قبقبه و ذبدبه و لقلقه فقد وقى؛ هر كس از شرّ شكم و فرج و زبان خود را حفظ كند، از همه ى بدى ها خود را حفظ نموده است. شكم پرستى شكى نيست كه پرخورى و افراط در غذا، موجب بسيارى از بيماريهاى بدنى و ذلّت و حقارت معنوى مى گردد. رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) مى فرمايد: لا تَميتوا القلوب بكثرة الطعام و الشراب فانّ القلب كالزرع يموت اذ اكثر عليه المآء؛ به سبب پرخورى قلب را نميرانيد؛ زيرا قلب، مثل زراعت است كه با زياد آب خوردن از بين مى رود. تنور شكم دم به دم تافتن *** مصيبت بُوَد روز نايافتن كشد مرد پرخواره بار شكم *** دگر بر نيايد كشد بار غم كسى در مجلسى گفت، بيچاره شديم از بس كار مى كنيم و شكم مى خورد. ظريفى پاسخ داد: حالا برادر مدّتى به عكس كن (شكم كار كند و تو بخور)؛ و لذا در روايات، از پرخورى، مذمت و از كم خوردن و گرسنگى تعريف و تمجيد شده است. مرحوم مجلسى در بحار[2] يك باب در مذمت پرخورى و يك باب در ستايش از كم خوردن آورده است؛ از جمله: حضرت موسى بن جعفر(عليه السلام) مى فرمايد: الحِمْية رأس كل دآءِ و المعدة بيت الدآء؛ پرهيز سرآمد همه ى درمان ها و معده خانه ى دردهاست. امام رضا(عليه السلام) مى فرمايد: لو انّ الناس قصّروا فى الطعام لاستقامت ابدانهم؛ اگر مردم كم غذا مى خوردند، هر آينه بدن هاى آنها سالم مى ماند. به اضافه اين كه وقتى انسان معده اش خالى باشد، بيش تر حال عبادت و مناجات با خدا، و توجّه به فقرا و درماندگان پيدا مى كند و به ياد روز قيامت و گرسنگى و تشنگى آن روز مى افتد. انسان گرسنه ذهنش روشن تر، فكرش بازتر و سبك بارتر و درك درس و بحث و التفات به نكات علمى اش بيش تر مى شود. اندرون از طعام خالى دار *** تا در او نور معرفت بينى تُهى از حكمتى به آن علّت *** كه پُرى از طعام تا بينى شايد در زمان ما شيوع بسيارى از بيمارى ها به علت پرخورى و فعّاليت كم است. در سابق، غذاها كم تر و فعّاليت مردم بيش تر بود، ولى الان ميوه در تمام سال موجود است، غذاها و خوراكى هاى سردسير در نقاط گرم سير و به عكس، به وفور مصرف مى شود و موجب مرض مى گردد. نكته ى ديگر اين كه افراد پرخور چون دستشان به همه چيز مى رسد، لذا آن لذتى را كه فقرا و قشر كم درآمد از غذا مى برند آنها نمى برند؛ چون هميشه در اختيار آنها بوده و خورده اند و بيش تر در حال سيرى مى خورند؛ برخلاف فقرا و بيچارگان كه همان نان و پياز را در حال گرسنگى، با لذت و كيف مى خورند. به گفته ى سعدى: مرغ بريان به چشم مردم سير *** كمتر از برگ تره بر خوان است وانكه را دستگاه و قدرت نيست *** شلغم پخته مرغ بريان است در روزنامه ى فكاهى توفيق آمده بود: شب عيد است و يار از من چغندر پخته مى خواهد *** خيالش مى رسد من گنج قارون زير سر دارم پی نوشتها:[1]. جامع السعادات، ج 2، ص 3. [2]. ج 62، ص 325.منبع: سيد محمد على جزايرى (آل غفور)،دروس اخلاق اسلامى، مركز مطالعات و پژوهش هاى فرهنگى حوزه علميه .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه