براي تحقيق در اسلام از كجا بايد آغاز كرد؟ لطفاً در اين زمينه كتابهايي را معرفي بفرمائيد؟

اگر كسي كه هنوز چيزي از اسلام نمي داند و يا كمتر مي داند و مي خواهد نسبت به آن تحقيق كند تا به حقايقي كه در آن وجود دارد دست يابد و حقيقت يا بطلان مسائل آن را بدست آورد بايد اول براي او اين سؤال ايجاد شود كه اسلام چه نوع ديني است و در صورت آسماني بودن آن بايد از خود بپرسد كه خداوند آن را بر چه كسي فرستاده است و پيامبر او داراي چه شخصيتي بوده است و ياران او و سران و بزرگان اين دين از چه خصوصياتي برخوردار بوده اند تا در اين مسير تحقيق خود را آغاز نمايد. تحقيق در اين موارد با مراجعه به كتب تاريخ اسلام امكان پذير است. و كتاب هاي زير راه گشاي خوبي براي يك محقق در اين زمينه مي تواند باشد: 1. فروغ ابديت تأليف آية الله سبحاني، 2. بامداد اسلام تأليف دكتر عبدالحسين زرين كوب، 3. برگزيده تاريخ پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ تأليف محمد ابراهيم آيتي، 4. درس هايي از تاريخ تحليلي اسلام تأليف رسولي محلاّتي، 5. تاريخ اسلام از آغاز تا هجرت تأليف علي دواني، 6. فروغ ولايت تأليف آيه الله سبحاني، 7. سيرة پيشوايان تأليف پيشوايي، 8. زندگاني تحليلي پيشوايان ما تأليف عادل اديب. ممكن است با همين تحقيق به بعضي از مسائل اعتقادي نيز دست يابد و با آن ها آشنا شود و حتّي به مسائل عملي و اخلاقي دين اسلام نيز اجمالاً دسترسي پيدا كند، ولي در عين حال براي يك محقق تازه كار، لازم است كه نسبت به ديگر اركان دين اسلام از قبيل عقايد و مسائلي كه گرايشات و ايمان قلبي را مقتضي است، احكام و برنامه هاي عملي و اخلاقي كه عهده دار تزيين و اعتدال رفتارهاي اجتماعي و برخوردهاي ذات البيني است ـ نيز تحقيق انجام دهد. لازم به ذكر است كه يك محقق خالي الذهن اگر خواهان بدست آوردن حق است بايد در ابتداي كار، بدون گرايش به هيچ يك از مذاهب مختلف اسلام كه متأسفانه در اثر عدم تمسك به قرآن و عترت پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ پديد آمده اند، حق را براي خودش نمايان سازد و آن را انتخاب كند و الاّ اگر بدون تحقيق مذهبي كه حقيقت آن براي او از راه هاي معقول و عيني ثابت نشده را، بپذيرد كار تحقيق برايش سخت مي گردد، چون حالت بي طرفي را از دست مي دهد و هميشه به مطالب از ديدگاه مذهبي كه پذيرفته است، مي نگرد. پس در مرحله بعدي بايد تحقيق را در حوزة اعتقادات آغاز كند. در مسائل اعتقادي كتاب هاي زيادي توسط علما و متكلمين اسلامي نوشته و چاپ شده است و مي توان كتاب هاي زير را براي يك محقق تازه كار نام برد. 1. مقدمه بر جهان بيني اسلامي تأليف مرتضي مطهري، 2. آشنايي با علوم اسلامي تأليف مرتضي مطهري، 3. امامت و رهبري تأليف مرتضي مطهري، 4. خاتميت و نبوت تأليف مرتضي مطهري، 5. اعتقاد ما تأليف ناصر مكارم شيرازي، 6. آموزش عقايد تأليف محمد تقي مصباح، 7. اصول دين تأليف علاّمه طباطبائي، 8. المراجعات تأليف سيد شرف الدين عاملي. هم چنين كتاب هاي كلامي ديگري هم وجود دارد كه قدري تخصصي تر بوده و براي سطوح عالي نوشته شده اين كتاب ها در اكثر كتاب خانه هاي بزرگ موجود مي باشند. اما تحقيق در احكام و برنامه هاي عملي اسلام كه عبارتست از بدست آوردن احكام خداوند از منابع مربوط به آن كار هر كسي نيست، چون تحقيق علمي و استدلالي نسبت به احكام و فروع دين يك كار تخصصي است كه فقط در حوزه هاي علميه تحت اشراف و تعليم متخصصين آن كه فقهاء و مجتهدين باشند، امكان پذير است. و علمي كه عهده دار اين امر است، فقه ناميده مي شود و با توجه به مشكل بودن تحقيق در علم فقه تنها برخي از طلاب حوزه علميه به درجه تخصص و اجتهاد مي رسند و عده كثيري از آنان در مقاطع مختلف به نويسندگي، تبليغ، بيان احكام و تدريس و تحقيق در رشته هاي مختلف مشغول مي گردند. و لكن در عين حال براي هر كسي راه آشنايي و معرفت به احكام عملي باز است و هر مكلّفي مي تواند در حدّ نياز خودش به رساله هاي علميه مراجع تقليد مراجعه و بر طبق موازين تقليد به آن ها عمل نمايد. در رابطه با اخلاق اسلامي كتاب هاي زيادي نوشته شده است و يك محقق ابتدائي مي تواند به كتاب هاي زير مراجعه كرده و در مسير اهداف خود از آنها بهره بگيرد. 1. معراج السعادة تأليف ملا احمد نراقي، 2. شرح حديث جنود عقل و جهل تأليف امام خميني ـ رحمة الله عليه ـ 3. ارشاد القلوب ديلمي تأليف ابي محمد حسين ديلمي، 4. مبادي اخلاق در قرآن كريم تأليف عبدالله جوادي آملي، 5. مراحل اخلاق در قرآن كريم تأليف عبدالله جوادي آملي، 6. تعليم و تربيت در اسلام تأليف مرتضي مطهري، 7. انسان كامل تأليف مرتضي مطهري 8. اخلاق در قرآن تأليف ناصر مكارم شيرازي، 9. مراقبات تأليف ميرزا جواد ملكي تبريزي، 10. تعليم و تربيت در نهج البلاغه تأليف عبدالمجيد سعادت، 11. ارزش ها و ضد ارزش ها در قرآن تأليف ابوطالب تجليلي، 12. واژه هاي اخلاقي از اصول كافي تأليف ابراهيم پيشواي ملايري، 13. حكمت ها و اندرزها تأليف مرتضي مطهري. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه