فلسفه تکرار اذکار چیست؟مثلا سه بار فلان دعا یا ذکر،چون در عالم انسانی اینطور تکرار معنایی ندارد...

جواب اجمالی:دچار گداهای سمج نشده اید که خواسته خود را چگونه تکرار می کنند؟ تکرار برای آن گدای سمج معنا دارد. احتمالا به روانشناسی مثبت گرا مراجعه نکرده اید که مثلا برای درمان اعتماد به نفس ،توصیه کنند هر روز جلوی آیینه صد بار بگو من آدم جذابی هستم من آدم توانایی هستماگه به درگاه خداوند هم می روی باید مرتب تکرار کنی که نیازمندی، مرتب تکرار کنی که او کامل است و تو به او نیاز داری، صد بار بگوی یا رب، یعنی اینکه او مربی است و تو به تربیت او نیاز داری و... این ها می شود مایه کمال یابی . تا نقصی را در خود نیابی و کمالی را در دیگری نیابی و معتقد نشوی نمی توانی خود را اصلاح کنی و از ظرفیت های او استفاده کنی. اقرار به زبان مقدمه اعتقاد قلب است. پس تکرار در عالم انسانی هم معنا دارد.دعا نوعی اظهار عجز وناتوانی و گدایی نزد معبود حقیقی و مالک است. تضرع، تکرار حقیقت نیازمندی و نقص و درخواست از معبود است.جواب تفصیلی:یکى از نکات تکرار عبادت ها و زیاد گفتن اذکار و اوراد آن است که قلب را از آنها تأثیرى حاصل آید و انفعالى رخ دهد تا کم کم حقیقت ذکر و عبادت ، باطن ذات سالک را شکل دهد و قلبش با روح عبادت متحد گردد و تا قلب را اطمینان و سکونت و طمأنینه و وقار نباشد اذکار و مناسک را در آن تأثیرى نیست و از حد ظاهر و مُلک بدن به ملکوت و باطن نفس سرایت ننماید و حظوظ قلبى از حقیقت عبادت ادا نشود و این خود از مطالب واضحه است که محتاج به بیان نیست و با اندک تأمل معلوم مى شود و اگر عبادتى چنین باشد که قلب را از آن به هیچ وجه خیرى حاصل نگردد و از آن آثارى در باطن پیدا نشود ، در عالم دیگر محفوظ نماند و از نشئه ملک به نشئه ملکوت بالا نرود .و ممکن است در وقت شدائد مرض موت و سکرات هولناک مرگ و اهوال و مصیبات پس از موت خداى ناخواسته صورت آن به کلى از صفحه قلب محو و نابود شود و انسان با دست خالى به پیشگاه مقدس حق برود .مثلا اگر کسى ذکر شریف لا اله الا الله محمد رسول الله را با سکونت قلب و اطمینان دل بگوید و قلب را بر این ذکر شریف تعلیم دهد ، کم کم زبان قلب گویا شود و زبان ظاهر تابع زبان قلب گردد و اول قلب ذاکر شود و پس از آن زبان و لسان .حضرت امام صادق (علیه السلام) به حسب روایت مصباح الشریعة به این معنا اشاره فرموده است : فَاجْعَل قَلبَکَ قِبْلةً لِلِسَانِکَ ، لاَ تُحَرِّکهُ إلاّ بِإشَارَةِ القَلْبِ وَمُوَافَقَةِ العَقْلِ وَرِضَى الإیمَانِ .قلب خود را قبله زبانت قرار ده ، جز به اشاره قلب و موافقت عقل و رضاى ایمان زبان مجنبان .در ابتداى امر که زبانت گویا نشده ، سالک راه آخرت باید آن را تعلیم دهد و با طمأنینه و سکونت ذکر را به آن القا کند ، همین که زبان قلب باز شد ، قلب قبله لسان و سایر اعضا شود ، با آن ذکر مملکت وجود انسان نیز ذاکر گردد ، اما اگر این ذکر شریف را بى سکونت قلب و طمأنینه آن و با عجله و اضطراب و اختلال حواس گفت ، از آن در قلب اثرى حاصل نشود و از حد زبان و گوش حیوانى به باطن و سمع انسانى نرسد و حقیقت آن در باطن قلب محقق نگردد و صورت کمالیه قلب نشود که قابل زوال نباشد .بخشی از اداب الصلوه امام خمینی ره .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه