با سلام، در سوره عصر مورد خطاب فقط انسان‌ها بودند یا شامل جنیان هم می‌شود؟

قرآن کریم در سوره عصر صریحاً اعلام می‌کند که انسان در خسران و زیان است: «وَ الْعَصْر* إِنَّ الْإِنْسانَ لَفی‏ خُسْر»؛[1] سوگند به عصر که انسان‌ها همه در زیانند. در ارتباط با پرسش مطرح شده باید گفت؛ هر چند محور بحث در این سوره، انسان است، اما با توجه به نکاتی که بیان خواهد شد می‌توان گفت جنیان نیز مشمول این حکم، یعنی خسران در صورت فقدان ایمان و عمل صالح خواهند بود: 1. در این آیه هیچ واژه‌ای که دلالت بر انحصار کند وجود ندارد؛ و تصریح به نام انسان به معنای انحصار آن در آدمیان نیست. 2. بنابر قاعده «اثبات شیء نفی ماعدا نمی‌کند»، این آیه لزوماً نشانگر آن نیست که جنیان هیچ‌گاه دچار خسران و زیان نخواهند شد چنان‌که در آیه «یا بَنی‏ إِسْرائیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتی‏ أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ».[2] یادآوری نعمت‌های الهی و وفای به عهد، اختصاص به یهود ندارد، بلکه خطاب به تمام انسان‌ها است که به یاد نعمت‌های الهی بوده و به عهد و پیمان خود با خداوند وفادار باشند. 3. آیات دیگری وجود دارند که صریحاً و یا با یک واسطه اعلام می‌دارند که جنیان بی‌ایمان و نافرمان نیز مانند انسان‌ها در خسران به سر می‌برند: «أُولئِکَ الَّذینَ حَقَّ عَلَیْهِمُ الْقَوْلُ فی‏ أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنَّهُمْ کانُوا خاسِرینَ».[3] «وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ کَثیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا یَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْیُنٌ لا یُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا یَسْمَعُون».[4] «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُون».[5] «وَ أَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَ مِنَّا دُونَ ذلِکَ کُنَّا طَرائِقَ قِدَداً».[6] «وَ أَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَ مِنَّا الْقاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُولئِکَ تَحَرَّوْا رَشَداً. وَ أَمَّا الْقاسِطُونَ فَکانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَباً».[7]   [1] . عصر، 1، 2. [2] . بقره، 40. «ای فرزندان اسرائیل! نعمت‌هایی را که به شما ارزانی داشتم به یاد آورید»! [3] . احقاف، 18. «آنها کسانی هستند که فرمان عذاب درباره آنان همراه اقوام (کافری) که پیش از آنان از جنّ و انس بودند مسلّم شده؛ چرا که همگی زیان‌کار بودند»! [4] . اعراف، 179. «به یقین، گروه بسیاری از جن و انس را برای دوزخ آفریدیم آنها دل‌ها [عقل‌ها] یی دارند که با آن (اندیشه نمی‌‏کنند، و) نمی‌‏فهمند و چشمانی که با آن نمی‌‏بینند و گوش‌هایی که با آن نمی‌‏شنوند». [5] . ذاریات، 56. «من جنّ و انس را نیافریدم جز برای این‌که عبادتم کنند». [6] . جن، 11. «و اینکه در میان ما، افرادی صالح و افرادی غیر صالحند و ما گروه‏های متفاوتی هستیم». [7] . جن، 14-15. «و اینکه گروهی از ما مسلمان و گروهی ظالمند هر کس اسلام را اختیار کند راه راست را برگزیده است، و امّا ظالمان آتشگیره و هیزم دوزخند». .

موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/03

لینک کوتاه