آیا کتاب مکیال المکارم که بنا به گفته مؤلف آن، توسط امام زمان علیه السلام، نام گذاری شده؛ معتبر است؟ مگر خواب حجیت دارد که ایشان این کتاب را بنا بر خوابی که دیده است، تصمیم به نوشتن به آن می گیرد؟ لطفا چند کتاب تعبیر خواب هم معرفی کنید.

مؤلف کتاب «مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم عجل الله فرجه» مرحوم آیت الله سید محمد تقی موسوی اصفهانی مشهور به فقیه احمد آبادی، فرزند سید عبدالرزاق از علمای بزرگ اصفهان است. وی سال 1301ق در اصفهان به دنیا آمد. مقدمات علوم اسلامی را نخست نزد پدر و پسر عمه اش سید میرزا اسدالله و سید محمود حسینی گلشادی اصفهانی آموخت. سطوح عالی را نیز از محضر سید ابوالقاسم دهکردی و شیخ عبدالکریم گزی و حاج آقا منیرالدین بروجردی، حاج میرزا بدیع درب امامی و آقا محمد کاشانی استفاده کرد و از بعضی از آن ها اجازه اجتهاد و روایت دریافت کرد.[1] از مقدمه ای که مرحوم سید محمد تقی بر مکیال نوشته، چنین بر می آید که از شدت عشق و علاقه ای که به حضرت حجت عجل الله فرجه داشته، شبی آن حضرت را در خواب می بیند. امام زمان علیه السلام تألیف این کتاب را به وی توصیه و تأکید می فرماید و حتی نام آن را نیز «مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم» تعیین می کند. سید از خواب بیدار می شود؛ ولی توفیقی برای تألیف آن برایش حاصل نمی شود. تا اینکه در سال 1330ق عازم سفر حج شد. در این سفر بسیاری از حاجیان گرفتار مرض وبا شدند و از دنیا رفتند. آیت الله سید محمد تقی با خدای خویش عهد بست؛ اگر از این سفر سالم برگردد، کتابی را درباره حضرت ولی عصر عجل الله فرجه به رشته تألیف درآورد. چون از سفر برگشت؛ به عهد خود وفا کرد و کتاب مکیال المکارم را که حاوی موضوعات مهم در شناخت امام زمان و وظایف شیعیان در قبال آن حضرت است، به رشته تحریر درآورد. اقسام خواب ها اما سئوال از خواب کردید که پاسخ آن را با روایتی از امام صادق علیه السلام و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله شروع می کنیم. امام صادق علیه السلام می فرماید: خواب دیدن سه گونه است: مژده خدا به مؤمن، ترساندن شیطان، پرت وپلا (خواب های پریشان). پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله می فرماید: خواب و رؤیا، سه گونه است. گاهی بشارتی از ناحیه خداوند است. گاه وسیله غم و اندوه از سوی شیطان و گاه مسائلی است که انسان در فکر خود می پروراند و آن را در خواب می بیند(خواب پریشان).[2] فلاسفه برای خواب ها تفسیر دارند. آن ها می گویند، خواب و رؤیا بر چند قسم است: 1- خواب های مربوط به گذشته زندگی و امیال و آرزوها که بخش مهمی از خواب های انسان را تشکیل می دهد. 2- خواب های پریشان و نامفهوم که معلول فعالیت توهم و خیال است(اگر چه ممکن است انگیزه های روانی داشته باشد). 3- خواب هایی که مربوط به آینده است و از آن گواهی می دهد. شک نیست که خواب های مربوط به زندگی گذشته و جان گرفتن و تجسم صحنه هایی که انسان در طول زندگی خود دیده است؛ تعبیر خاصی ندارند. همچنین خواب های پریشان و به اصطلاح «اضغاث احلام» که نتیجه افکار پریشان است. همانند افکاری است که انسان در حال تب و هذیان پیدا می کند؛ نیز تعبیر خاصی نسبت به مسائل آینده زندگی نمی تواند داشته باشد. اگر چه روانشناسان و روانکاوان از آن ها به عنوان دریچه ای برای دست یافتن به ضمیر ناآگاه بشری استفاده کرده و آن ها را کلیدی برای درمان بیماری های روانی می دانند. بنا بر این تعبیر خواب آن ها برای کشف اسرار روان و سرچشمه بیماری ها است نه برای کشف حوادث آینده زندگی.  و اما خواب های مربوط به آینده نیز دارای دو شعبه است: قسمتی خواب های صریح و روشن می باشند که به هیچ وجه تعبیری نمی خواهند و گاهی بدون کمترین تفاوتی با نهایت تعجب، در آینده دور یا نزدیک تحقق می پذیرد می باشد. دوم خواب هایی است که در عین حکایت از حوادث آینده بر اثر عوامل خاص ذهنی و روحی تغییر شکل یافته و نیازمند به تعبیر است. برای هر یک از این خواب ها نمونه های زیادی وجود دارد که همه آن ها را نمی توان انکار کرد. نه تنها در منابع مذهبی و کتب تاریخی نمونه هایی از آن ذکر شده بلکه در زندگی خصوصی خود ما یا کسانی که می شناسیم مکرر رخ داده است. به اندازه ای که هرگز نمی توان همه را معلول تصادف دانست»[3]  خواب حضرت یوسف که یازده ستاره و خورشید و ماه بر ایشان سجده کردند؛ [4] خواب هم زندانی یوسف؛ [5] خواب پادشاه مصر در زمان یوسف [6] و خواب حضرت ابراهیم [7] نمونه خواب های صادقی است که در قرآن مجید به آن اشاره شده است. اگر خواب حجیت نمی داشت؛ خداوند متعال در چندین آیه به آن نمی پرداخت. مؤلف کتاب مکیال المکارم، محتوای کتابش را از طریق خواب، ننوشته است. بلکه در خصوص اصل نوشتن کتاب و نامگذاری آن، به خواب عمل کرده است. لذا مطالب کتاب مستند به خواب نیست تا ما بحث کنیم که آیا کتاب معتبر است یا نه؟ گرچه از نظر اسلام خواب های صادق وجود دارد که خبر از آینده می دهد. در روایات اسلامی آمده است که اگر کسی در عالم خواب، محضر مبارک پیامبر و ائمه اطهار علیهم السلام مشرف شد؛ گویا در بیداری آنان را زیارت کرده است. خواب انبیاء و اوصیاء «پیامبر اکرم صلی اللَّه علیه و آله و سلم فرمود: هر که مرا در خواب ببیند خودم را دیده است. زیرا شیطان به صورت من و هیچ کدام از جانشینانم چه در بیداری و چه در خواب مجسم نمی شود»[8] کتاب هایی که در باره خواب نوشته شده است: 1- اصول و قواعد تعبیر خواب (محمدرضا نکونام). 2- تعبیر خواب از معبران ایرانی و غیر ایرانی(محمدرضا اکبری بیرقی ). جهت مطالعه بیشتر در خصوص خواب به مطالب زیر مراجعه کنید. خواب و رؤیاهای صادقانه روان شناسی خواب و رؤیا خواب و رؤیا خواب و رؤیا در آیات و روایات نگاهی به برخی از آداب خواب در اسلام     .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه