کارهای فرهنگی باید دارای چه ویژگی های باشه که بتونه رو افراد و مخاطبین تأثیر گذار باشه و چطور می تونیم به عنوان مثال یک فردی رو به سمت دین با این قبیل کارها سوق دهیم ؟

راه کارهای فعالیت فرهنگی در تشکل های دانشجویی دانشگاه:«دین»، کانون جوشش معرفت و شناخت است؛ شناخت نسبت به این جهان، انسان، مسئولیت، مسیر و راه و هدف. مجموعة این معرفت ها، اساس دین را تشکیل می دهد.به طور کلّی «دین»، انسان را محور جهان می داند و جهان را مجموعه و مظهری از قدرت و رحمت الهی و در بنای جهان و مهندسی عظیم عالم وجود، دست قدرت خدا را مؤثر و همه کاره می داند.طبیعت دین(اسلام)، بسان یک میدان مغناطیسی طبیعتی پر جاذبه است و دل های آلوده به غرض ورزی و کینه توزی نباشد، به سمت خود جلب می کند. البته محیط دانشگاه، محیط علمی و آموزشی بوده و محل برخورد افکار، اندیشه ها و دیدگاه های متنوع و گاهی متضاد است و نمی توان در چنین فضایی به صورت خیلی خوش بینانه به جاذبة طبیعی دین تکیه نمود و جوانان و دانشجویان انتخابگر و در حال تغییر را به حال خویش رها کرد؛ چرا که ایمان در دل یک جوان جویای علم، بسان یک نهال نورسی است که از بدو تولد، باید در دو عرصه درگیر باشد: هم برای تحکیم و تعمیق ریشه هایش در خاک و کسب غذاهای مورد نیاز خویش فعالیت کند و هم با موانع و آفات کمرشکن بجنگد. یک دانشجو باید نیازهای مادی و معنوی و غذاهای متناسب علمی و دینی را فراهم کرده، هم باید با راهزنان عرصة اندیشه و تفکر بستیزد.مجموعه راه کارهای فرهنگی در دانشگاه ها را می توان در دو بعد نظری و عملی مورد بررسی قرار داد. در این زمینه راه کارها و اصولی پیشنهاد می شود که می تواند در انتخاب راهبرد فرهنگی در تشکل دانشجویی راهگشا باشد.راه کارهای کلی و جزئی برای جذب دانشجویان به سمت فعالیت های دینی عبارت است است از: یک. راه کارهای کلی:کسانی که در صدد جذب جوانان و دانشجویان به سمت دین هستند باید دارای این ویژگی های کلی باشند:1ـ1. شناخت پیام (دین): افرادی که در صدد جذب دانشجویان به سمت امور دینی هستند، باید خودشان عارف و عالم به دین و احکام نورانی آن باشند (گر چه شناخت اجمالی داشته باشند).1ـ2. جاذبة پیام دهندگان: آنان که در صدد جذب دیگران به سمت و سوی دین هستند، باید خودشان مجذوب دین بوده و به احکام نورانی دین در عمل عشق بورزند.اعمال و رفتار آنان آمیخته با ارزش های دینی بوده و با اخلاق اسلامی، درهای بستة دل های جوانان را تسخیر کنند؛ چرا که ایمان امر قلبی است و قلب، تسلیم میل و خواست دیگران نمی شود؛ مگر اینکه خودش بخواهد. البته با نیروی محبت و عشق دینی، می توان دل های زیادی را شکار و با حوزة دین آشنا کرد.1ـ3. شناخت پیام گیرندگان: پیام دهندگان، به موفقیت مطلوب نمی رسند؛ مگر اینکه مخاطب شناس باشند، ویژگی های پیام گیرندگان و سلیقه های گوناگون آنان را به خوبی بشناسند؛ چرا که برخی از افراد و دانشجویان، با اسلحة محبت و بعضی نیز، علم و هنر و گروهی دیگر با شیوه های دیگر، به پیام های دینی تمکین کرده و بدان متمایل می شوند. پس شناخت مخاطب و پیام گیرنده، علاوه بر اهمیت اصل پیام و نیز پیام دهندگان، نقش بسیار مهمی در ترویج و تبلیغ از دین دارد. دو. راه کارهای جزئی:برای جذب جوانان و دانشجویان نسبت به امور دینی راه کارهای زیر مفید است:1. تقویت آرمان گرایی دینی در بین دانشجویان؛2. تبیین رابطة دین و دنیا، علم و دین و دین و سیاست؛3. تبیین جایگاه و نقش دین و تاریخ ادیان به منظور پیشگیری و مصونیت سازی در مقابل تهاجم اندیشه های گمراه کننده؛4. برانگیختن حس مذهبی دانشجویان در جهت تعمیق باورهای دینی ایشان؛5. شبهه شناسی و پاسخ گویی به شبهات دینی، فرهنگی و اجتماعی دانشجویان؛6. الگوسازی از زندگی فردی و اجتماعی شخصیت های برجسته دینی، در قالب فیلم و سریال؛7. تشکیل گروه های مطالعاتی و متنوع از دانشجویان و ایجاد رقابت سازنده بین آنان در امر شناخت دین و فرایند علمی آن؛8. تقویت تعامل علمی و دینی بین دانشجویان در رشته های مختلف علمی و ایجاد همکاری بیشتر بین آنان در مسائل علمی و پژوهشی؛9. استفاده از اساتید قوی از رشته های مختلف علمی در زمینه های علمی، دینی و اخلاقی برای رفع مشکلات دانشجویان در مسایل یاد شده؛10. بهره گیری از عالمان و سخنوران مورد علاقة جوانان و دانشجویان در امور دینی؛11. تشکیل انجمن های فرهنگی و تفریحی جهت انجام سفرهای فرهنگی و تفریحی با رعایت موازین شرع و عرف؛12. تشویق دانشجویان ممتاز و متعهد و رسیدگی به مشکلات مادی و معنوی آنان؛13. شناسایی، جذب و تشویق اساتید فرهیخته، با اخلاق و دارای روحیه و نشاط بالا جهت دروس معارف؛14. شناسایی و تشویق مدیران و کارمندان علاقه مند به مسائل دینی و همکاری با آنان در ایجاد فضای معنوی در دانشگاه ها و مبارزه معقول و بدون تنش با کارگزاران غیر مسئول و بی انگیزه در دانشگاه ها.15. شناخت دقیق عناصر اصلی فرهنگ اسلامی و شناساندن آنها به دیگران . در این زمینه لازم است پایه های فهم دینی را تبیین نمود. بهترین راه برای مبارزه با این مسأله آن است که شناخت خود و دیگران را از باورها و ارزش های دینی , فزون سازیم و به تبیین منطقی دست یابیم . مثلا در زمینه ارزشی ها, وجود یک سلسله ارزش های ثابت و پایدار را تبیین و وجه بطلان سخنان بی پایه کسانی که ارزش ها را امور اعتباری و نیاز پرورده می دانند, آشکار سازیم , (فلسفه اخلاق و فلسفه حقوق ). هم چنین در برابر کسانی که می کوشند از میزان پای بندی مردم به اعمال شرعی بکاهند و تقید به مسائل شرعی را تضعیف کنند, ایستادگی کنیم و خود و دیگران را به عمل کردن به مسائل شرعی سوق دهیم.16. تقویت و تثبیت هویت مذهبی و ملی دانشجویان از طریق آشنایی با تمدن افتخار آمیز اسلامی و دانشمندان نامی و نیز دستاوردهای مهم و با ارزشی تشکیل جمهوری اسلامی و...17. برگزاری جلسات پرسش و پاسخ و مشاوره به صورت شفاهی و کتبی برای حل مشکلات و شبهات عقیدتی و... . بدیهی است دست یابی به اهداف پیش گفته، مشروط به همکاری و مساعدت تصمیم گیرندگان در سطوح مختلف فرهنگی، تربیتی و آموزشی است و به شدت به همکاری و خواست مدیریتی آنان بستگی دارد.روش های تاثیر گذاری:تأثیرگذاری اساسی بر روی دانشجویان , از طریق فعالیت های مذهبی و فرهنگی منحصر به یک روش یا چند روش خاص نمی باشد, بلکه به علت تنوع و گوناگونی این قبیل فعالیت ها از توانایی بالایی در جذب اقشار مختلف دانشجویی برخوردار می باشد.به طور خلاصه راه ها و روش های تأثیرگذاری به دو روش مستقیم و روش غیرمستقیم قابل تفکیک است که استفاده صحیح , منطقی و اصولی از هر دو روش لازم و شایسته می باشد.منظور از روش های مستقیم , انجام فعالیت هایی می باشد که صبغه ی دینی و مذهبی دارد, مانند برگزاری نماز جماعت , مراسم دعا, احیائ, اعتکاف و... استفاده از این روش در مورد جذب تمامی دانشجویان مثمرثمر نبوده و چه بسا بسیاری از دانشجویان انگیزه و کشش لازم برای شرکت در این قبیل مراسم را نداشته باشند. و منظور از روش های غیرمستقیم تأثیرگذاری, فعالیت های فرهنگی و اجتماعی از قبیل , برگزاری اردوهای تفریحی , سیاحتی , زیارتی , کوه نوردی و راه اندازی برنامه ها و مسابقات ورزشی , هنری و... که هر چند صبغه ی مذهبی خاصی ندارد اما هم از توانایی جذب بالایی برخوردار بوده و هم می توان با ارائه برنامه های مفید و جذاب , بسیاری از مضامین و ارزش های اسلامی را به زیباترین صورت به دانشجویان تعلیم داد و زمینه های جذب آنان را فراهم نمود. برای تأثیرگذاری مذهبی در محیط دانشگاه , ابتدا باید فرهنگ اسلامی را به صورت کامل شناخت و نسبت به مبانی اعتقادی و علمی آن آگاهی کسب کرد زیرا که لازمه نشر و اشاعه یک فرهنگ آن است که ابتدا آن فرهنگ و مبانی آن را بشناسیم و به آن معتقد بوده و ایمان داشته باشیم و با تصمیم و اراده جدی به لوازم آن عمل کنیم و آنگاه برای تبلیغ و انتشار و گسترش آن تلاش نماییم در واقع اگر هر کسی به آیین و آداب و رسوم فرهنگ مورد نظر پایبند باشد خود موجب ترویج و نشر آن فرهنگ می شود.چند توصیه و راهکار عملی که در جهت تاثیر گذاری فرهنگی راهگشا خواهد بود:1- نسبت به فرهنگ مورد نظر به صورت مشخص آگاهی کسب کند و مثلا با فرهنگ اسلام آشنایی پیدا کنید.2- با دقت , تأمل , مطالعه و تحقیق ایمان خود را به آن فرهنگ تقویت و تعمیق بخشید.3- راهکارهای تحقق و دست یابی به اهداف فرهنگی خود را با مطالعه و تفکر و جلسات مشورتی و بحث و تبادل نظر مشخص کنید (اهداف عینی , قابل تعریف و اندازه گیری نه کلی مبهم نامعلوم ).4- سعی کنید هدف کلی را به اهداف جزئی تر و به صورت مرحله به مرحله تجزیه نمایید.5- با مشخص شدن نحوه اجرای کار و دست یابی به اهداف با توکل بر خدا کار را به تدریج آغاز کنید و ضمن آنکه خود صمیمانه به آنها عمل می کنید با روش های پسندیده دیگران را نیز تشویق و ترغیب نمایید.6- ابتدا اعتقاد وایمان خود به اسلام و اعتقادات دینی اسلامی را تقویت کنید.7- مظاهر فرهنگ و تمدن اسلامی را مشخص کنید مثل : اعتقادات صحیح , نماز, حجاب , احکام شرعی , شکل روابط صحیح فردی و اجتماعی , اخلاق اسلامی و...8- تشویق و ترغیب افراد به مطالعه و در اختیار گذاشتن منابع صحیح و مورد پسند.9- برگزاری جلسات سخنرانی به مناسبت های مختلف .10- برگزاری کلاسهای عقیدتی.11- برگزاری جلسات پرسش و پاسخ با حضود افراد متبحر. 5- تشکیل گروه های مطالعاتی و جلسات بحث و بررسی چند نفری .6 - مسابقه کتاب خوانی و مقاله نویسی در موضوعات ریز معرفی شده . 7- برگزاری اردوهای تفریحی , سیاحتی و زیارتی . 8- برگزاری برنامه های ورزشی مانند کوه نوردی و... اصول و راهکارهایی که توسط کارگزاران این بخش لازم است رعایت شود, عبارتند از:1- اولاً سعى کنید این روحیه تعهد و مسؤلیت پذیرى را همواره در خود حفظ کنید. 2- مراقب باشید که خودتان به این گونه اشتباهات آلوده نشوید. 3- در صورت امکان و احتمال تأثیر از امر به معروف و نهى از منکر غفلت نکنید که یکى از علل شیوع این مشکلات عمل نکردن مردم به این وظیفه همگانى یعنى امر به معروف و نهى از منکر است البته اگر احتمال اثر نمى دهید و یا ممکن است براى شما خطر جدى به دنبال داشتهباشد همان تأثیر و ناراحتى درونى شما کافى است ولى در صورت امکان به هر اندازه اى که مى توانید باید به تکلیف شرعى خود عمل نمایید و لازمه این کار آشنایى با احکام امر به معروف و نهى از منکر است. 4- سعى نمایید با خودسازى، کسب مهارت هاى لازم خودتان را آماده خدمت به جامعه کنید تا حداقل جاى یکى از افرادى که موجب این نابسامانى ها مى شوند را پر نمایید.5- وجود این گونه کاستیها و نابسامانى ها یا مشکلات فرهنگى و اخلاقى از قبیل بى حجابى نباید موجب یأس و ناامیدى شما شود بلکه باید شما را مصمم کند تا خود براى اصلاح و بهبود وضع موجود مهیا کنید و از خداوند بخواهید که این امکان و توفیق را به شما بدهد تا درکناردیگر دردمندان دلسوز بتوانید گام هاى مؤثر در جهت رفع این مشکلات بردارید.6- درست شناختن کاری که در پی انجام آن هستیم - تا انسان چیزی را به خوبی و کامل نشناسد نمی تواند آن را به شکل صحیح ترویج کند - باید اولا کار فرهنگی را برای خود تعریف کنید سپس آن را شناخته و به انجام آن مشغول شوید.7- در هر کار از متخصصین آن کار استفاده کنید. مثلا اگر می خواهید نشریه داشته باشید - کسانی را برای این کار انتخاب کنید که در زمینه نشریه نگاری آشنایی کافی را دارند.8- از افراط و تفریط پرهیز نمایید.9- اهل مدارا و گذشت و ملاطفت باشید زیرا کار فرهنگی با زور و سر نیزه و تنگ نظری نمی شود.10- صبور باشید زیرا کار فرهنگی از نظر نتیجه دیررس و در عین حال ماندگار است. کار فرهنگی با روح و شخصیت افراد سر و کار دارد و بیماری روحی مانند بیماری جسمی نیست که با چند قرص و کپسول مداوا گردد بلکه گاهی درمان آن مدت ها زمان می برد.11- از افراد با انگیزه ای به عنوان همکار کمک بگیرید. پرانگیزه باشید و صرفا برای وقت گذرانی یا کسب درآمد به آن کار نپرداخته اند.12- نمونه کاری را که می خواهید انجام دهید در مراکز دیگر مورد بازرسی و دیدن و ارزیابی قرار دهید و از تجربیات دیگران همواره استفاده نمایید.13- هیچ گاه از شکست و نتیجه ندادن کارها نهراسید.14- هر کاری با اخلاص و رعایت تقوا شروع شود ماندگار و پرثمر و با برکت خواهد بود.15- مسلط بودن بر جامعه شناسی ارتباطات و شیوه ها و روانشناسی تبلیغی.برای مطالعه بیشتر ر.ک:دانشگاه اسلامی و رسالت دانشجوی مسلمان، نشر روابط عمومی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، 1379 تأثیرپذیرى یا تأثیرگذارى و حدود و کیفیت آن، بستگى به توانایى ها و قابلیت هاى انسان در ابعاد مختلف دارد. مهم ترین امورى که در اثرگذارى دخالت دارد، ویژگى هاى معنوى و روحى - از قبیل اراده استوار، اخلاق نیکو، حسن معاشرت - و آگاهى ها و توانش هاى علمى بالا است. اثرپذیرى مثبت نیز به میزان انعطاف پذیرى و حقیقت طلبى شخص، ارتباط دارد. تأثیرپذیرى هاى منفى، برخاسته از ضعف آگاهى و اراده است. بنابراین هر اندازه در تقویت اراده خود و گسترش صفات حسنه و خلق و خوى پسندیده و افزون سازى آگاهى ها ودانش هاى خویش به ویژه در زمینه مسائل دینى، فرهنگى و اجتماعى - تلاش کنید، به تدریج توان تاثیرگذارى بیشترى خواهید داشت.با رعایت اصول و نکات زیر، مى توانید میزان تأثیرگذارى خود را افزایش دهید: 1. صمیمیت و ابراز آن؛صمیمانه دیگران را دوست داشته باشید و محبت قلبى خود را به آنان اظهار دارید. پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله وسلم فرموده است: «هرگاه یکى از شما به برادر [دینى ] خود علاقه مند شد، محبت خود را به او ابراز کند. این کار افراد را بیشتر به هم پیوند مى دهد»«اذا احبّ احدکم اخاه فلیعلمه فانّه اصلح لذات البین؛...»، (رى شهرى، محمد، دوستى در قرآن و حدیث، ترجمه سید حسن اسلامى، (قم: دارالحدیث، چاپ اول، 1379)، ح 507، ص 162.. علاقه قلبى و ابراز آن مهم ترین گشاینده راه ارتباط مفید و مؤثر است. 2. برخورد با نشاط؛اولین فنّ مؤثر ارتباطى به منظور جلب نظر دیگران و تأثیرگذارى بر آنها، داشتن برخورد شاد و با نشاط است. لحظه اول ملاقات از اهمیت زیادى برخوردار است به نحوى که موفقیت یا شکست در ایجاد ارتباط مؤثر، به آن بستگى دارد. سلام و احوال پرسى کردن، تبسم بر لب داشتن، احترام به طرف مقابل و پذیرش وى راه نفوذ در قلب او است. در فرهنگ اسلامى نیز نسبت به امورى از قبیل سلام کردن، مصافحه، تبسم، احترام، ابراز محبت و علاقه قلبى به دیگران سفارش و اهتمام زیادى وجود دارد. 3. آغاز مثبت؛یک یا چند نکته مثبت و ارزشمند را در طرف مقابل شناسایى و برجسته سازید و با تحسین صادقانه به جهت وجود آن امر مثبت، ارتباط خود را با وى محکم سازید و هیچ گاه رابطه خود را با نکته اى منفى آغاز نکنید. 4. عدم سرزنش مستقیم؛در صورتى که اشتباه و لغزشى در طرف مقابل مشاهده کردید، به طور مستقیم از او گلایه نکنید و وى را مورد انتقاد مستقیم و سرزنش قرار ندهید. وقتى تذکر اخلاقى با کنایه و اشاره گفته شود، زودتر اثر مى بخشد تا اینکه با صراحت از گناه یا اشتباه نام برده و انتقاد گردد. چه بسا برخورد مستقیم و بى پرده با گناه و لغزش در مراحل اولیه، سبب گستاخى و جرأت بیشتر وى شود و زشتى کار در نظر او رنگ باخته و به توجیه آن بپردازد و یا به شکل دیگرى مقاومت کند. بنابراین باید مانند یک دوست دلسوز یا مشاورى دانا با او برخورد شود.امیرمؤمنان على علیه السلام مى فرماید: «موقعى که جوان نورسى را به سبب گناهانش، نکوهش مى کنى، مراقب باش که قسمتى از لغزش هایش را نادیده انگارى و از تمام جهات مورد اعتراض و توبیخش قرار ندهى، تا جوان به عکس العمل وارد نشود و نخواهد از راه عناد و لجاج، بر شما پیروز گردد»ابن ابى الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، تحقیق مجدد ابوالفضل ابراهیم، (داراحیاء الکتب العربیه)، ج 20، ص 333.. 5. خودگشایى؛قبل از انتقاد از دیگران، مى توانید به برخى از اشتباهات، شکست ها و ناکامى هاى خود در زندگى و چگونگى اصلاح و بهبود آن اشاره کنید.خودگشایى باعث نزدیکى به او شده و فضاى صمیمیت را مى گشاید. در اینجا اطلاعاتى در زمینه هاى مختلف و برخى مشکلات و پیشینه خود ارائه مى دهید. که با زمینه مراوده شما با دیگران مرتبط است.خودگشایى، اضطراب را کاهش مى دهد؛ چون آنان اطمینان مى یابند که در احساسات یا ترس ها، تردیدها، مشکلات، سختى ها و ناکامى هاى خود تنها نیستند.البته در استفاده از این روش نباید افراط کرد؛ زیرا موجب مى شود توجه دیگرى بیش از حد به شخص شما معطوف شود. از طرف دیگر این مسئله نباید موجب افشاى اسرار و رازهاى پنهان آدمى شود. 6. شنونده خوب بودن؛بکوشید شنونده خوبى باشید و زمینه اى فراهم آورید که دیگران درباره خود، براى شما حرف بزنند. اگر کسى احساس کند شنونده خوبى براى سخنان خود یافته است، به راحتى مى تواند افکار و احساسات خود را به او منتقل کند و به ایجاد ارتباط با او اقدام نماید. در این مرحله شنونده مى تواند به تأثیرگذار خوبى تبدیل شود. پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله وسلم شنونده بسیار خوبى بود. همین خلق نیکوى آن حضرت، یکى از مهم ترین عوامل مقبولیت و محبوبیت او بین مردم بود و موجب شد که آن حضرت بتواند تأثیرات عمیقى بر مردم به جاى گذارد. 7. ابراز احساسات؛یکى دیگر از عوامل مؤثر در برقرارى ارتباط مؤثر، تشخیص دقیق احساسات طرف مقابل و برجسته کردن آنها است. با بازگردانى احساسات به گوینده، به او القاء مى کنیم که سخنانش را فهمیده و براى او ارج و احترام قائلیم.شنونده خوب، آن است که با ابراز احساسات مثبت، به عنوان بازخورد، تأثیرگذارى خود را افزایش دهد. ابراز احساسات، نظیر حرکت سر به نشانه تأیید گفتار طرف مقابل، باز کردن چشم ها و کشیدگى صورت به موقع شگفت زدگى، تحسین زبانى واستفاده از بعضى تکیه کلام ها چون آفرین، چه جالب و... است.به عبارت دیگر به پیام هاى کلامى و غیرکلامى مخاطبان، پاسخ و واکنشى صادقانه، عینى، دلسوزانه و همدلانه داشته باشید تا آنان دریابند شما به آنچه آنها مى گویند، گوش فرا مى دهید و صحبت هاى آنان را دنبال مى کنید. 8. ارج گذارى؛به دیگران اعتبار بدهید؛ شخصیتشان را ارج بنهید و کارى کنید که احساس اهمیت و شخصیت کنند. 9. پذیرش مثبت بدون شرط؛ (Unconditional Positive Regard) کارى کنید که طرف مقابل احساس کند او را به دلیل ارزش ذاتى اش پذیرفته اید و به او اهمیت مى دهید و به عنوان یک انسان مورد احترام صادقانه و خالصانه شما قرار گرفته است و بدون توجه به نکات ضعف و عیوبى که دارد مورد پذیرش شما است. این توجه و پذیرش مثبت، به طرف مقابل احساس ارزشمندى مى بخشد و تأثیر پذیرى اش را نسبت به شما افزایش مى دهد. بنابراین باید طرف مقابل را بدون قید و شرط و صرفاً به خاطر ارزش ذاتى و ماهیت انسانى اش، پذیرفت و به او احترام صادقانه گذاشت. 10. انگیزش؛نسبت به کار مثبتى که مى خواهید انجام دهید، میل شدیدى در طرف مقابل ایجاد کنید و فضاى روانى لازم براى انجام دادن آن فراهم را سازید. کوچک ترین پیشرفت را در طرف مقابل، تحسین نموده و با تشویق او کارى کنید که احساس کند حرکت به سمت مطلوب و جبران اشتباهات ساده است و به خوبى مى تواند مشکلات را حل و کاستى ها را جبران کند. 11. رفتار مطلوب؛رفتارهاى خوبى را که از دیگران نسبت به خود انتظار دارید، با او در پیش گیرید. به عبارت دیگر آنچه را براى خود مى پسندید، براى وى نیز بپسندید و او را به سوى آن رهنمون شوید. 12. تحمیل گریزى؛نقطه نظرات و دیدگاه هاى خویش را بر دیگران تحمیل نکنید. مردم سخن چنین کسى را نمى پذیرند و با فردى که همچون یک سرپرست با ایشان رفتار کند، دوستى نمى ورزند و به او اعتماد نمى کنند.در این زمینه براى آگاهى بیشتر ر.ک.الف. کارنگى، دیل، آئین دوست یابى؛ب. مدرسى، سید هادى، دوستى و دوستان؛پ. رى شهرى، محمد، دوستى در قرآن و حدیث، ترجمه سید حسن اسلامى، (قم: دارالحدیث، چاپ اول، 1379). بنابراین به جاى اینکه به دیگران دستور دهید، خواست خود را به شکل سؤال مطرح کنید؛ زیرا معمولاً افراد دوست ندارند به آنان دستور داده شود. 13. هدیه دادن؛گاهى لازم است از اهرم «هدیه دادن» استفاده شود. گفته شده است: «الانسان عبید الاحسان». تأثیرپذیرى دیگران در پرتو نیکى و احسان، چندین برابر است. بنابراین دیگران را براى کارى که مى خواهید انجام دهند، خشنود کنید. در روایتى از پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله آمده است: «تهادوا، فانّ الهدیة تضعّف الحبّ و تذهب بغوائل الصدر»؛همو، دوستى در قرآن و حدیث، ص 98، ح 278.؛ «به یکدیگر هدیه بدهید، زیرا هدیه دوستى را دو برابر مى کند و کینه هاى درون سینه ها را مى زداید».در پرتو محبت به وجود آمده، مى توان به جلب اعتماد طرف مقابل پرداخت و تأثیرگذارى خود را افزایش داد. 14. گفتار زیبا؛سخن نیکو را به نوعى سحر تشبیه کرده اند که در جان و اعماق وجود افراد تأثیرگذار است. بنابراین در استفاده از کلمات و جملات براى ایجاد ارتباط و تأثیرگذارى، باید به اندازه کافى دقت و بهترین کلام در کوتاه ترین و زیباترین جملات و الفاظ بیان شود. 15. تبلیغ عملى؛آنچه نقش اساسى ترى در مسئله تأثیرگذارى دارد، عملکرد و رفتارفرد تأثیرگذار است. امام صادق علیه السلام فرموده است: «کونوا دعاة الناس بغیر السنتکم»؛کافى، باب الصدق و اداء الامانة، (تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1365)، ج 2، ص 105.؛ یعنى، «به وسیله اى غیر از زبان خود، مردم را به کارهاى خیر و صحیح دعوت کنید». رفتار و منش شخصى و اعمال افراد، بیش از هر چیزى در ذهن دیگرى ماندگار است؛ به طورى که گفته اند براى راهنمایى، ارشاد و تأثیرگذارى بر جوانان، کمتر حرف بزنید و بیشتر عمل کنید. 16. جوان شناسى؛از ویژگى هاى دوره جوانى شناخت کافى پیدا کرده و متناسب با روحیات و خصوصیات این دوره، به ایجاد ارتباط و تأثیرگذارى اقدام کنید. بنابراین گسترش آگاهى از سیر رشد و تحول و ویژگى هاى مختلف زیستى، اجتماعى و روانى و نیز نیازهاى این دوره، شرط اساسى کسب مهارت براى ایجاد ارتباط مؤثر با جوانان است. 17. توجه به تفاوت ها؛نسبت به تفاوت هاى فردى موجود در بین افراد، هشیار بوده و هیچ گاه دو نفر را با همدیگر مقایسه نکنید. به جهت وجود نقطه مثبتى در دیگرى، فرد مورد نظر خود را به دلیل نداشتن آن نقطه قوت و مثبت، مورد سرزنش و توبیخ قرار ندهید. 18. همگامى؛استفاده از روش «همگام شدن»، یکى از دیرپاترین شیوه هاى ایجاد ارتباط مؤثر است. براى همگام شدن با جوان، باید خود را در وضع و موقعیت او قرار داد. به عبارت دیگر سعى کنید دنیا را از منظر او بنگرید. براى مثال یک جوان دوست دارد با روى آوردن به اجتماع، حس استقلال طلبى خود را ارضا نماید. دنیاى ذهنى او آکنده از مضمون هایى است که ناشى از نیازهایش مى باشد. حال اگر بدون توجه به دنیاى جوان و صرفاً با در نظر گرفتن برخى از نیازها و تکالیف، با آنها ارتباط برقرار کنیم، به احتمال قوى نتیجه مناسب و مثبتى نخواهیم گرفت. 19. جلب همکارى؛از طرف مقابل، به ویژه اگر جوان است، در ارتباط با کارهاى مربوط به خودشان اظهار نظر بخواهید. به عبارت دیگر بکوشید ذهن و اندیشه مخاطب را در جهت مطلوب، فعال ساخته و کارى کنید که خود او با خردورزى کافى راه صحیح را بیابد. 20. همدلى؛در حالت هاى نگرانى، ناراحتى و اضطراب، همدلى کرده و به تدریج جویاى علت اضطرابشان شوید.«همدلى»Empathy عبارت است از توانایى درک تجربه هاى درونى دیگران و سهیم شدن در آنها. از این طریق مى توان خود را به جاى یک فرد قرار داد و به دنیاى درونى و تجربه هاى شخصى او راه پیدا کرد. بدین وسیله مى توان تجربه هاى هیجانى مختلف، نگرانى ها، اضطراب ها، غم ها و مشکلات دیگرى را درک کرد. طرف مقابل نیز احساس هاى خود را به طور کلامى بیان خواهد کرد و ارتباط بیشتر و بهتر ایجاد خواهد شد. در چنین وضعیتى است که فرد مى تواند به بررسى هر چه بیشتر گفته هاى او بپردازد و به تدریج علت تجربه هاى تلخ و مشکلاتش را جویا شود و به حل آنها بپردازد. خداوند، پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله وسلم را چنین توصیف مى کند: «لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِمتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُفٌ {رَحِیمٌ»؛ (توبه (9)، آیه 159). ؛ «رسولى از خود شما به سویتان آمد که رنج هاى شما بر او سخت است و اصرار به هدایت شما دارد و نسبت به مؤمنان رئوف و مهربان است».عبارت «من انفسکم» اشاره به شدت ارتباط آن حضرت با مردم است؛ گویى پاره اى از جان مردم و از روح جامعه در شکل پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم ظاهر شده است و هرگونه ناراحتى و زیان و ضررى که به مردم برسد، براى او سخت ناراحت کننده است. او نسبت به مردم بى تفاوت نیست و از رنج هاى آنان رنج مى برد. این صفت باطنى پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم بود که توانست در دل و قلب مردم جاى گیرد و تأثیرگذارى اش را چندین برابر کند. 21. انعطاف پذیرى؛در عین جدى بودن و جدى رفتار کردن، باید همواره انعطاف پذیرى مناسب را حفظ نمود. نباید انتظار داشت تغییر و اصلاح در اندیشه و رفتار طرف مقابل ناگهانى، بلافاصله و یک مرتبه انجام گیرد؛ زیرا این مسئله نیازمند زمان و تدریج است. بنابراین باید به طرف مقابل، زمان و فرصت کافى داد تا به تدریج و تحت تأثیر سخن شما تغییر و تحول لازم را در خود ایجاد کند. خداوند متعال نیز پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله وسلم را به خاطر داشتن چنین ویژگى مى ستاید و آن را یکى از علل موفقیت آن حضرت معرفى مى کند: «فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ»؛ آل عمران (3)، آیه 159. ؛ «به واسطه رحمت خدا با مردم، خوش خوى و مهربان شدى و اگر تندخوى سخت دل بودى، مردم از گرد تو پراکنده مى شدند...». بنابراین اگر کسى بخواهد پیامبرگونه تأثیرگذارى مثبت داشته باشد، باید از انعطاف و بردبارى کافى در برابر ناآگاهى ها، نقص ها و ضعف هاى دیگران برخوردار باشد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه