در سنن النبي علامه طباطبائي باب آداب و سنن آن حضرت در زناشويي حديثي از امام باقر ـ عليه السلام ـ است که فرمود: ميمونه مي گفت: پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در ايام ماهانه ام دستور مي داد که لنگي به خود بپيچيم و در بستر در کنار آن حضرت بخوابم؟! اين روايت چه معني دارد که نقل شده و آيا نياز بود و آيا واقعا نياز ما اين است؟! حتي اگر بحث بهداشتي هم باشد. تمام مردم در تمام قرون و اعصار آن را مي دانند آيا نقل آن از امام باقر ـ عليه السلام ـ صحيح است؟! آيا علامه کار ي درستی انجام داده که اين حديث را نقل کرده؟!

براي رسيدن به پاسخ سئوال فوق دانستن مطالبي ضروري به نظر مي رسد که ذکر مي شود: 1. سئوال از حيض و نزول آيه: علامه طباطبائي مفسر گرانسنگ الميزان و نيز بسياري از مفسرين ذيل آيه 222 سوره بقره که در آن راجع به حيض يعني عادت زنانگي سئوال شده است؛ اين مطلب را آورده است که طوائف مختلف مردم در مسأله حيض ديدگاه ها و برخوردهاي مختلف داشته اند و يهود در اين مسأله شدت عمل به خرج مي داد و در حال حيض مردان، حتي از غذا و آب و محل زندگي و بستر زنان حائض دوري مي کردند يعني زنان در ايام عادت ماهانه بايستي در يک اتاق جداگانه باشند و به هيچ چيزي دست نزنند و حتي وارد اتاق هاي ديگران هم نشوند. مشرکين عرب نيز در اين باره هيچ حکمي نداشتند جز اينکه عرب هاي ساکن مدينه از آداب و رسوم يهوديان متأثر بوده و آنان نيز همان سخت گيري هاي يهود را در معاشرت با زنان حائض معمول مي داشتند. ولي عرب هاي ديگر چه بسا نزديکي با زن حائض را ترجيح داده و مي گفتند نطفه که در حال حيض منعقد شود باعث مي شود بچه جنگجو به وجود بيايد و جنگجو بودن در ميان عشاير صحرانشين، صفتي ممدوح بوده است. اين بود که عده اي آمدند از رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در اين باره سئوال کردند و خداوند آيه 222 سوره بقره را نازل کرد و راه اسلام را مشخص نمود. اسلام در اين ميان راه وسط را در پيش گرفته و آن راه اين است که مردان در هنگام عادت زنانگي فقط با زن نزديکي نکنند و سائر لذت بردن ها مانند در يک بستر خوابيدن و بوسيدن و... براي آنان جائز است. خداوند متعال در آيه 222 سوره بقره راجع به حيض فرموده است «آن آزار و عارضه است» و عارضه و آزار يعني چيزي که ملايم با طبع نباشد و امروزه پزشکان مي گويند طبيعت زن در حال حيض سرگرم پاک کردن رحم و آماده کردن آن براي حامله شدن است و جماع در اين حال نظام اين عمل را مختل مي سازد و به حمل و رحم زن صدمه مي زند. بنابراين اسلام فقط گفته در اين حالت از نزديکي خودداري شود، ولي زن را نبايد از خانواده دور کرد. 2. وظيفه مردم: با توجه به اينکه عقل بشر از رسيدن به بسياري از حقايق عاجز است لذا حجت و دليل براي ما يعني آن امري که اگر بر طبق آن عمل کنيم معذور هستيم، قرآن و گفتار معصومين ـ عليهم السلام ـ سيره و رفتار آنان مي باشد. با توجه به مطالب ياد شده اسلام نزديکي در حال عادت زنانگي را حرام شمرده حالا فلسفه آن چيست مطلب ديگري است شايد همان امري باشد که پزشکان هم اکنون به آن پي برده اند و شايد هم مطلب ديگري باشد و از طرف ديگر سائر تمتعات از قبيل ملاعبه و بازي کردن زن و شوهر و بوسيدن همديگر و... را جائز شمرده است و در عين حال نسبت به برخي از تمتعات بيان نموده که جائز است لکن کراهت دارد مثلا نزديکي از پشت کراهت شديد دارد و نيز مطابق روايات رسيده از معصومين ـ عليهم السلام ـ که از جمله آن همين روايتي است که در سئوال آمده است، اجتناب نمودن و تمتع از محدوده ناف تا زانو در هنگام عادت، مستحب است ولي اگر همين استمتاع از روي لباس و ساتري باشد هيچ محذوري نداشته و مانند ديگر اوقات صد در صد جائز است يعني کراهت هم ندارد. روايت مورد سئوال بيانگر همين مطلب است که يکي از آداب اسلامي براي زن و شوهر در هنگام عادت بودن زن، اين است که استمتاع از محدوده زانو تا ناف زن اگر صورت مي گيرد از روي لباس و ساتري از قبيل لنگ و... باشد وگرنه بدون لباس مکروه است و اين مطلب بعد از چهارده قرن براي مسلمانان شايد يک امر ضروري و ابتدائي به نظر برسد و نياز به بيان نداشته باشد در عين حالي که همين حالا نيز برخي اين مطلب را نمي دانند، اما اين پرسش که علامه طباطبائي کاري درستي کرده که روايت مورد سئوال در کتاب سنن النبي آورده است؟ متأسفانه عده اي تصور مي کنند که چون مسائلي را مي دانند پس همه جامعه مي داند و نيازي به گفتن ندارد، در حالي که در اين دنياي مدرن نيز افرادي هستند که هنوز اين مسائل را مراعات نمي کنند و اگر گفته نشود مشکلات فراواني به وجود خواهد آمد و لذا بدون ترديد علامه طباطبائي در جمع آوري اين معارف راه گشا کاري شايسته کرده و لذا خود در مقدمه سنن النبي اين کارش را از الطاف حق تعالي دانسته است. ايشان آداب زندگي پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ را که مطابق صريح قرآن کريم اسوه و الگو است، در ابعاد مختلف جمع آوري کرده و جاي شکي نيست که حفظ امانت نسبت به کلام ديگران و امانات ديگران از احکام عقليه است و جز يهوديان به آن خيانت نمي کند، تا چه رسد که کسي کلام معصوم و مقتدا و اسوه خويش را نقل کند. از آنچه گفته شد جواب اين سئوال هم روشن شد که آيا ما به اموري از قبيل اينکه همسر پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ لنگ مي پوشيده و مي خوابيده است نياز داريم؟ بدون شک بيان سيره پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ و معصومين ـ عليهم السلام ـ و روايات آنان براي اين است که آنچه مربوط به مسائل ديني است و جزء حقايق به شمار مي رود، گفته شود تا کليات و جزئيات قوانين اسلام دانسته شود. و اگر اين حقايق گفته نشود امروز نيز که ادعاي پيشرفت علم هست، عده اي پيدا مي شوند که به زن اجازه نمي دهند در حالت ماهانه غذا تهيه نمايد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه