ویژگی ها، اهداف و محتوای سوره یوسف چیست؟

نام ها: نامهای این سوره عبارتند از: «یوسف علیه السلام» و «اَحْسَنُ القصَص» یعنی بهترین داستان ها. و سبب نامگذاری آن به نام «یوسف علیه السلام» آیه 4 به بعد این سوره است که همراه با اکثر آیات آن پیرامون داستان زندگی یوسف پیامبر است، و بیش از بیست بار نام یوسف در این سوره بکار رفته است. شمارگان: دارای 111 آیه و 1766 کلمه و 7166 حرف است. نزول: این سوره که در مکه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل شد، پنجاه و دومین سوره ای است که بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرود آمده یعنی بعد از سوره هود علیه السلام و قبل از سوره حجر نازل شده است. و در ترتیب کنونی قرآن دوازدهمین سوره بشمار می آید. فضایل: در مورد فضیلت قرائت این سوره از امام صادق علیه السلام حکایت شده که: «هر کس، سوره یوسف علیه السلام را هم روز و هم شب بخواند، خدا او را در رستاخیز به زیبایی یوسف علیه السلام بر می انگیزد، در حالی که ناراحتی به او نمی رسد و از بندگان صالح خدا خواهد بود.(1) تذکر: اینگونه اثرات و ثواب ها برای کسانی است که یوسف وار زندگی کنند، و عمری را با پاکی و نیکوکاری بسر برند. یعنی آیات سوره یوسف را بخوانند و پیروی کنند. ویژگی ها: این سوره داستانی ترین سوره قرآن است که 88% سوره یوسف را داستان یوسف فرا گرفته است. داستان یوسف از طولانی ترین و شیرین ترین و به تعبیر خود قرآن بهترین داستان های قرآن کریم است. در برخی احادیث آمده است که سوره یوسف را به زنان تعلیم ندهید و سوره نور را (که مشتمل بر آیات حجاب است) تعلیم دهید. اما اسناد این احادیث چندان قابل اعتماد نیست و در برخی احادیث نیز عکس این مطلب دیده شده است یعنی تشویق شده که این سوره را به خانواده ها تعلیم دهید. آری ماجرای زندگی آلوده همسر عزیز مصر و پاکی و عفت یوسف آموزه ای گرانبها برای هر مرد و زن است.(2) اهداف: 1. بیان ولایت خدا بر بنده خویش، و اینکه چگونه او را لبریز از محبت خود می کند و او را تربیت و سرپرستی می کند و نجات می دهد.(3) 2. بیان داستان یوسف و آموزه های تربیتی آن. (عفت، برخورد کریمانه با لغزش گران و...) مطالب: در این سوره مطالب عمدۀ زیر بچشم می خورد: الف) عقاید: 1. استدلال بر توحید الهی. (آیات 39-40) 2. مطالبی پیرامون نبوت عامه و خاصّه. (آیات 6 و 38 و 104-110) ب) اخلاق: 1. درس عفت و پاکی و خویشتن داری و تسلط بر نفس. (آیات 23 به بعد) 2. برخورد کریمانه یوسف با برادرانش پس از آمدن آنها به مصر. (آیات 99-100) ج) داستان: 1. بیان بهترین داستان قرآن یعنی داستان یوسف صدیق علیه السلام و خواب او و حیله های برادرانش و انداختن یوسف علیه السلام در چاه و سپس نجات و رفتن او به مصر و درگیری با زن عزیز مصر و زندانی شدن و نجات یافتن و سپس وزیر شدن او و آمدن برادران و پدر و مادرش به مصر. د) مطالب فرعی: 1. اشاره ای به قرآن کریم و اینکه عربی نازل شده تا در آن تفکر کنند. (آیات 1-2) 2. عبرت آموزی از سرنوشت برادران حسود یوسف علیه السلام. (آیات 8 به بعد) 3. عبرت آموزی از سرنوشت زن منحرف عزیز مصر. (آیات 23 به بعد) 4. مطالبی پیرامون خواب صادق و تعبیر آن. (آیات 4-6) 5. طلب استغفار و شفاعت از یعقوب پیامبر صلی الله علیه و آله. (آیه 97) 6. هشدار به ملت ها و خانواده ها که مراقب باشید فرزندان نیکوی شما را به بهانه های مختلف از شما جدا نسازند. (آیه 12) پی‌نوشت‌ها: (1) مجمع البیان، ابتدای سوره یوسف. (2) نمونه، ج 9، ص 297. (3) المیزان، ج 11، اول سوره یوسف. منبع: سیمای سوره های قرآن (برگرفته از تفسیر قرآن مهر)، محمدعلی رضایی اصفهانی، انتشارات پژوهش های تفسیر و علوم قرآن، قم، 1389 ش. .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه