چرا امامت موروثی بود؟ در صورتی که خلفاء همین کار را کردند و مورد ایراد شیعیان قرار گرفتند؟

در پاسخ به این سؤال باید گفت که حکومت و خلافت موروثی مذموم و مورد اشکال عقلاء، حکومتی است که فارغ از هر گونه معیار اساسی و صحیح، حکومت از کسی به خاندان وی منتقل شود. در بسیاری از نظام های شاهنشاهی و سلطنتی، این شیوه حکم فرماست و بر اساس آن صلاحیت های لازم جهت اداره جامعه و حکومت، به کلی از نظر دور مانده و حفظ قدرت و سلطنت در یک خانواده، اصل حاکم بر همه ارزش ها و معیارها تلقی می گردد. تردیدی نیست که ارثی بودن حکومت به این معنی، از نظر منطقی کاملا نادرست و باطل است و بهترین گواه بر بطلان آن، نظام های موروثی حاکم بر جهان به ویژه کشور ما ایران در طول تاریخ است که بارها و بارها، جامعه را به سوی پرتگاه های خطرناکی کشانده، و موجب سقوط و انحطاطات بسیاری گردیده است. اما باید توجه داشت که امامت ائمه دوازده گانه شیعه، با نظام حکومت موروثی تفاوت ماهوی دارد و اصلا قابل مقاسیه با آن نیست. توضیح آن که؛ چنان که گفته شد نقطه اساسی نظام موروثی آن است که حکومت بدون هر گونه معیار و ملاک صحیح و تنها بر اساس عامل وراثت به فرد بعدی منتقل می شد. روشن است که در نظام امامت به هیچ وجه چنین نیست، به اعتقاد شیعه، برای رسیدن به مقام امامت، بالاترین و برجسته ترین معیارها و ملاک ها لازم است که مهم ترین آنها، مقام عصمت است. بنا بر این انتقال امامت از یک امام به امام بعدی تنها بر اساس این معیارها صورت گرفته است و وجود این معیارها و از همه مهم تر، ملاک عصمت است که ملاک تعیین دوازده امام شیعه بوده است، بنا بر این آن نقطه منفی که در نظام های موروثی وجود دارد هرگز در امامت اهل بیت(ع) یافت نمی شود. سؤالی که در این جا مطرح می شود این است که چگونه ارزش های لازم تنها در دوازده تن از سلسله شریفه اهل بیت پیامبر(ص) جمع گردیده و دیگران و حتی سایر منسوبین به پیامبر(ص) از این فضیلت بی بهره اند؟   .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه