یک. مرگ یعنی خروج انسان از عالم ماده و وارد شدن او به عالم مثال (عالم برزخ ). عالم ماده نسبت به عالم مثال ، از مرتبه وجودی پایین تری برخوردار است ؛ و نسبت به آن ضعیفتر و محدودتر است . ماده ، خود عین محدودیت و ضعف وجودی است و محدودیتهایی مثل حرکت ، زمان ، مکان و... ناشی از ماده اند .

یک. مرگ یعنی خروج انسان از عالم ماده و وارد شدن او به عالم مثال (عالم برزخ ). عالم ماده نسبت به عالم مثال ، از مرتبه وجودی پایین تری برخوردار است ؛ و نسبت به آن ضعیفتر و محدودتر است . ماده ، خود عین محدودیت و ضعف وجودی است و محدودیتهایی مثل حرکت ، زمان ، مکان و... ناشی از ماده اند . وقتی روح از جسم مادی جدا شد ، در عالم مثال ، به بدنی مثالی (برزخی ) که بدنی غیر مادی است تعلق می گیرد ؛ این بدن از هر جهت شبیه بدن مادی است ولی بسیاری از محدودیتهای بدن مادی مثل زمان و مکان و حرکت و تغیّر را ندارد ؛ لذا گذشته و حال و آینده و محدودیت مکانی برای آن معنی ندارد ؛ و چون ماده ای در کار نیست مانعی از رویت نیز در کار نیست . آنچه در دنیا موجب محدودیت است ، و به عبارت دیگر پرده ای است که مانع از دیدن بسیاری از حقایق می شود ، تعلق به ماده است ؛ و با مرگ این مانع برداشته می شود ؛ ونتیجه طبیعی آن دیدن بسیاری از حقایق عالم بالا است . البته در خود برزخ نیز موانعی وجود دارند که مانع از دیدن پاره ای دیگر از حقایق می شوند ؛ این موانع نیز در قیامت و با انتقال از عالم برزخ به عالم آخرت برداشته می شوند . پس عامل برداشته شدن پرده ها بریده شدن از تعلقات مادّ ی است که یکی از راههای قطع علاق مادی مرگ است ؛ اما این تنها راه برداشته شدن موانع نیست ؛ راه دیگری نیز وجود دارد و آن راه تهذیب نفس است . تهذیب نفس یعنی دل بریدن از تعلقات مادی و دل سپردن به خداوند متعال . لذا هر کس به هر اندازه که توانست از مادیات دل بریده و به خدا دل ببندد به همان اندازه در همین دنیا حقایق عوالم بالا برایش آشکار می شود . دو.جواب قسمت آخر سوال عده ای از اهل برزخ که در بهشت برزخی به سر می برند سر مست نعمتهای بهشتی اند و التفات چندانی به عالم ماده ندارند عده ای هم که در جهنم برزخی هستند به آنها هم اجازه دیدارآزاد از دنیا داده نمی شود . اهل برزخ تنها گاهی اجازه دیدار از دنیا را پیدا می کنند که آنهم برای اهل جهنم عذاب آور است چون می بینند که بازماندگان آنها به فکر آنها نیستند .اهل برزخ و بخصوص اهل جهنم برزخی همیشه چشم به راه احسان بازماندگان خود هستند ؛ لذا چنین نیست که مردگان ، زندگان را به کلی فراموش کنند ؛ البته بسیاری از مردگان ــ بخصوص اهل جهنم ــ‌ وقتی می بینند که زندگان از آنها یادی نمی کنند و در حق آنها احسانی نمی کنند ممکن است امید خود را از آنها ببرند. اما برخی از اهل بهشت ــ که در دنیا هم به فکر هدایت مردم بودند ــ حتی در عالم برزخ نیز از یاد اهل دنیا غافل نمی شوند ؛ و به انحاء گوناگون سعی می کنند آنها را هدایت کنند . ( رک : آل عمران : 169 – 171 ) بخصوص انبیاء و ائمه ( ع) هیچگاه اهل دنیا را فراموش نمی کنند و همیشه به آنها توجه دارند بالاخص به کسانی که به آنها توسل می جویند .همه اهل دنیا نیز همیشه اهل برزخ را فراموش نمی کنند بلکه کسانی، اهل برزخ را به فراموشی می سپارند که گرفتار تعلقات دنیایی هستند . آنها که غرق در دنیا نشده اند از اهل برزخ زیاد می کنند ؛ و یاد نمودن از اهل قبور را نوعی عبادت می دانند . دین اسلام نیز به زیارت اهل قبور توصیه کرده است . البته اسلام توصیه نمی کند که همیشه برای مردگانمان عزادار باشیم بلکه توصیه می کند که برای مردگان احسان کنیم و به یاد آنها باشیم تا از یادمان نرود که خودمان نیز خواهیم مرد ؛ پس هم اکنون باید به فکرتوشه آخرتمان باشیم . یاد کردن از مردگان اگر همراه با حزن و اندوه غیر الهی و دنیایی باشد نه تنها کا خوبی نیست بلکه کار ناشایستی است که به مرور زمان انسان را دچار افسردگی می کند . یاد مرگ و یاد اهل قبور وقتی مثبت است که باعث شود انسان به فکر عاقبت خویش باشد و احسانی در حق رفتگان بکند . لذا فراموش نمودن غم وغصه ناشی از مرگ عزیزان خود نعمتی الهی است . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه