چرا در قانون اساسي اصل 12 دين اسلام را الي الابد غير قابل تغيير خوانده؟

در پاسخ به اين سئوال لازم است به چند نکته توجه کرده و آن را يادآور شويم: اولاً؛ ايران کشوري است که اکثريت قريب به اتفاق مردم آن اسلام را پذيرفته و آن را آيين تمام شئوون زندگي خويش قرار داده اند. بر همين اساس است که در اصل دوازدهم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران مقرر مي دارد «دين رسمي ايران، اسلام و مذهب جعفري اثني عشري است و اين اصل الي الابد غير قابل تغيير است». يعني آن طور که روشن است نفوذ عميق دين و مذهب در زندگي سياسي جوامع قابل انکار نيست، به ترتيبي که در اکثر نقاط دنيا، انعکاس مفاهيم و تعاليم ديني در سلوک و رفتارهاي زمامداري مورد توجه قرار گرفته است البته ممکن است در کشورها دين دو گونه نقش داشته و در آن دين رسميت يابد: 1. نظام هايي که قوانين اساسي رسميت دين و مذهب را پذيرفته باشد لکن اساس حکومت بر پايه دين نباشد. 2. در نظام هايي هم دين و مذهب اساس و پايه و علت وجودي تشکيل حکومت مي باشد در اين حالت دين و مذهب در رابطه تنگاتنگ با دولت و الگوي تمام عيار و مسلط بر کليه تشکيلات و قواي عاليه و اداره امور کشور از صدر تا پائين باشد و به تبع آن قوانين و مقررات بايد منطبق با موازين ديني باشد و اين امر بيش از رسميت دين در کشور است. از آن جا که ملت ايران بر اساس اعتقاد ديرينه اش به حکومت حق و عدل و قرآن به حکومت جمهوري اسلامي رأي مثبت داده است (اصل اول قانون اساسي) رسميّت دين اسلام (از آن جهت که اکثريت قريب به اتفاق مردم ايران مسلمانند) طبق خواست اکثريت ملت ايران امري منطقي به نظر مي رسد. و رسميت اسلام و شيعه اقتضاء مي کند که اين دين و مذهب عملا در امور مختلفه حقوقي، قضايي، سياسي و اجتماعي حاکم و مجري باشد. ثانيا: با توجه به اساس نظام و پايه هاي قانوني حکومت که بر اساس اسلام نهاده شده است و اصول اول و دوم و چهارم و ديگر اصول ناظر بر همين مطلب است، طبيعي است که دين اسلام به عنوان دين رسمي کشور پذيرفته شود و به طور هميشگي دين رسمي کشور باشد. به تعبير ديگر چون مباني و پايه هاي قانوني حکومت بر اساس اسلام است دين رسمي کشور اسلام و الي الابد باشد. نظير کشورهاي غربي که مبناي سکولاريسم حاکم است و براي ماندگاري اين مباني و پايه هاي سکولاريستي در اين کشور ها پيش بيني هايي صورت گرفته است تا تغييراتي در اين مباني و پايه هاي حکومتي غرب صورت نگيرد و براي همين در آن نظام ها اجازه تغيير اين مباني داده نمي شود و تغيير در اين مباني را بر نمي تابند و اگر هم به طور مثال ملاحظه مي شود که درباره حجاب، ممنوعيّت ها و محدوديت هايي به وجود مي آيد براي اين است که اين موضوع که نمادي از دين اسلام است مي تواند در بناي سکولاريستي نظام سياسي غرب خدشه وارد کند لذا در مقابل آن مخالفت ها و ممنوعيت هايي انجام مي گيرد و اين نشان مي دهد نظام هاي سياسي غرب بر پايه ها و مباني ايدئولوژيکي قرار دارد که ماندگاري آن را طلب کرده و اگر عاملي آن ماندگاري را تهديد کند آن را بر نمي تابند و اين مفهوم را مي رساند که نظام هاي سياسي غرب مباني و پايه هاي سکولاريستي خود را ماندگار و هميشگي تعريف کرده اند. سخن آخر؛ اينکه علاوه بر اعلان نظر قريب به اتفاق مردم در همه پرسي و رفراندوم جمهوري اسلامي که در اصل اول قانون اساسي انعکاس يافته است بايد گفت اراده عمومي مردم بر اسلاميت نظام به همين اندازه خلاصه نمي شود. بلکه اين اراده عمومي بر اسلامي بودن نطام و رسميت آن، در واقع پشتوانه مهمي براي اصل دوازدهم و رسميت هميشگي دين اسلام در اين کشور است. يعني خواست عموم مردم که در يک مرحله با اعلان نظر در رفراندوم جمهوري اسلامي به منصّه ظهور رسيد، اين خواست عمومي امر هميشگي و ماندگاري را در خود نهفته دارد يعني اين اعلان نظر در يک مرحله خواست مردم را بر تغيير حکومت و نظام سلطنتي به جمهوري اسلامي نمايان مي کند و در مرحله ديگر اين خواست مردم مستلزم استمرار اين اراده عمومي است يعني مادامي که اين خواسته عمومي استمرار دارد اين اصل را هم مطالبه مي کند البته اگر اين خواست عمومي نباشد به طور طبيعي تحقق اين اصل (12 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران) را با مشکل مواجه مي کند و تا حدي بايد گفت که قانوني روي کاغذ به حساب مي آيد. بنابراين مبنا و پشتوانه اصل دوازدهم (که ابدي بودن اصل رسميّت دين اسلام در کشور است) علاوه بر پايه ها و مباني حکومت و قانون اساسي، خواست و اراده مستمر عموم مردم است که ابدي بودن آن را هم طلب مي کند و اين که دين اسلام بر طبق ضرورت و اتفاق همه مسلمانان جهان، يک دين جهاني و جاوداني است و تا قيامت هرگز نسخ نخواهد شد، لذا قانون مبتني بر اسلام هم تغيير ناپذير است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه