دانشجوی محترم ضمن تشکر از تماس شما با این مرکز، در پاسخ به سوال شما لازم است بگوییم اولا اگر بخواهیم بر اساس ظاهر آیه ۵۵ سوره مائده در مورد تعیین تکلیف ولایت بر امت اسلامی قضاوت کنیم در آن صورت حتی ولایت ائمه اطهار ع نیز قابل اثبات نخواهد بود چرا که این آیه ظاهرا در باره اثبات ولایت برای کسی است که در زمان پیامبر اسلام ص در زمان نزول این آیه در وسط نماز به سائلی انگشتری خود را داده بود که به اجماع شیعه و جمع کثیری از اهل سنت، این شخص جز امیر المومنین علی ع کس دیگری نبود(رک : ترجمه تفسیر المیزان، ج۶، ص۲۰، همچنین برای بررسی مدارک اهل سنت رک: سایت اطلاع رسانی آیت الله میلانی، http://www.al-milani

دانشجوی محترم ضمن تشکر از تماس شما با این مرکز، در پاسخ به سوال شما لازم است بگوییم اولا اگر بخواهیم بر اساس ظاهر آیه 55 سوره مائده در مورد تعیین تکلیف ولایت بر امت اسلامی قضاوت کنیم در آن صورت حتی ولایت ائمه اطهار ع نیز قابل اثبات نخواهد بود چرا که این آیه ظاهرا در باره اثبات ولایت برای کسی است که در زمان پیامبر اسلام ص در زمان نزول این آیه در وسط نماز به سائلی انگشتری خود را داده بود که به اجماع شیعه و جمع کثیری از اهل سنت، این شخص جز امیر المومنین علی ع کس دیگری نبود(رک : ترجمه تفسیر المیزان، ج6، ص20، همچنین برای بررسی مدارک اهل سنت رک: سایت اطلاع رسانی آیت الله میلانی، http://www.al-milani.com/farsi/library/lib-pg.php?booid=43&mid=216&pgid=2582 )، هر چند روایاتی هم وجود داردکه دلالت بر این دارد که دادن انگشتر در وسط نماز برای سایر امامان نیز رخ داده است(به عنوان مثال رک: الکافی ج : 1 ص : 289) که البته کمتر مورد استناد قرار می گیرد، از این روی اصل شان نزول این آیه در مورد بحث ولایت، وصایت و جانشینی پیامبر اسلام ص بوده و مقصود این بوده جانشین پیامبر همان فردی است که در منظر عموم مسلمانان اقدام به این کار کرده و بعدها نیز در روایات شیعه و سنی ماجرای آن نقل شده است. لذا اگر حصر ولایت به صورت کلی هم در اینجا وجود داشته باشد حصر ولیّی است که بلافاصله بعد از پیامبر زمام امور مسلمین را باید بر عهده بگیرد و نه اینکه ولایت به صورت کلی محصوربه ایشان باشد و گرنه حتی ولایت سایر ائمه معصومین نیز قابل اثبات نبود و آیاتی همچون آیه 59 سوره نساء «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوا اللَّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ» که اطاعت از اولوالامر را که مصداق آن شامل ائمه معصومین ع می باشد واجب دانسته با این آیه متعارض می شد. ثانیا حتی اگر ولایت مذکور در آیه، فقط شامل ائمه معصومین ع بود زمانی منافات با ولایت فقیه داشت که ولایت فقیه، ولایتی مستقل و در عرض ولایت معصومین ع بود در حالی که ولایت فقیه، در طول ولایت معصومین ع می باشد، به عبارت دیگر همانگونه که برخی روایات و آیات، ولایت را تنها در پیامبر و ائمه معصومین ع منحصر کرده اند، ولایت اصیل و واقعی منحصر در اینها می باشد، اما اشکالی ندارد که برای دوران غیبت و نیز دورانی که مردم جامعه ای دسترسی به امام معصوم ع ندارند فقهایی که دارای شرایط ویژه ای مثل علم و عدالت هستند دارای ولایت بوده و به تبع ولایت پیامبر و ائمه معصومین ع اعمال ولایت نمایند چنانکه روایاتی همچون مقبوله عمربن حنظله دلالت صریح بر این نکته دارند، چه اینکه در آن روایت می فرماید: « فانى قد جعلته علیکم حاکماً »(اصول کافى، ج 1، ص 67 وسائل الشیعه، ج 18، ص. 98) یعنی ولایت اصیل از آن امام معصوم ع است و وی فقیه عادل جامع الشرایط را به ولایت از جانب خودمنصوب کرده است، از این روی ولایت معصوم، ولایت اصلی و ولایت فقیه جامع الشرایط ولایت تبعی می باشد و منافاتی با حصر ولایت در پیامبر و ائمه معصومین ع نداشته و به همین دلیل عینیت میان ولایت فقیه با ولایت رسول الله کاملا امکان خواهد داشت. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه