در ایه ۵۷ سوره مائده امده است که: یا ایها الذین امنوا لا تتخذوا الذین اتخذوا دینکم هزوا و لعبا من الذین اوتوا الکتاب من قبلکم و الکفار اولیاء و اتقوا الله ان کنتم مومنین! ایا افراد بی نماز و بی دینی که در میان مسلمانان زندگی می کنند هم مصداق همان کفاری هستن که در ایه مذکور امده است.کلا منظور ازکفار در این ایه چه کسانی هستند؟ ایا کلمه کفار در این ایه فقط مسیحیان و یهودیان را شامل می شود یا شامل افراد بی نماز و بی اعتقادکه میان مسلمانها زندگی می کنند هم می شود؟

افراد بی نمازی که نماز را مسخره کنند کافر می شوند ولی افراد بی نمازی که از روی تنبلی نماز نمی خوانند کافر نیستند بلکه کاهل نمازند و این آیه راجع به کاهل نمازها نیست بلکه راجع به افراد منافق و یا کافر است. در این آیه بار دیگر خداوند به مؤمنان دستور مى دهد که از انتخاب منافقان و دشمنان به عنوان دوست بپرهیزید، منتها براى تحریک عواطف آنها و توجه دادن به فلسفه این حکم، چنین مى فرماید:" اى کسانى که ایمان آورده اید آنها که آئین شما را به باد استهزاء و یا به بازى مى گیرند، چه آنها که از اهل کتابند و چه آنها که از مشرکان و منافقانند، هیچیک از آنان را به عنوان دوست انتخاب نکنید". (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الَّذِینَ اتَّخَذُوا دِینَکُمْ هُزُواً وَ لَعِباً مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ مِنْ قَبْلِکُمْ وَ الْکُفَّارَ أَوْلِیاءَ ).و در پایان آیه با جمله" و اتَّقُوا اللَّهَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ"، موضوع را تاکید کرده که" طرح دوستى با آنان با تقوا و ایمان سازگار نیست". باید توجه داشت که" هزو" (بر وزن قفل) به معنى سخنان یا حرکات مسخره آمیزى است که براى بى ارزش نشان دادن موضوعى انجام مى شود. و به طورى که" راغب" در کتاب مفردات مى گوید: بیشتر به شوخى و استهزایى گفته مى شود که در غیاب و پشت سر دیگرى انجام مى گیرد، اگر چه گاهى هم به شوخى ها و مسخره هایى که در حضور انجام مى گیرد به طور نادر اطلاق مى شود.لعب معمولا به کارهایى گفته مى شود که غرض صحیحى در انجام آن نیست و یا اصلا بى هدف انجام مى گیرد و بازى کودکان را که لعب مى نامند نیز از همین نظر است.شان نزول:در تفسیر" مجمع البیان" و" ابو الفتوح رازى" و" فخر رازى" نقل شده که دو نفر از مشرکان به نام" رفاعه" و" سوید"، اظهار اسلام کردند و سپس جزء دار و دسته منافقان شدند، بعضى از مسلمانان با این دو نفر رفت و آمد داشتند و اظهار دوستى مى کردند، آیات فوق نازل شد و به آنها اخطار کرد که از این عمل بپرهیزید!پس به قرینه همین شان نزول می توان گفت که منظور از کفار در آیه، مشرکان و منافقانند!ر. ر.ک: تفسیر نمونه، ج 4، ص 436. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه