کسى که تاکنون نماز نخوانده چگونه باید توبه کند؟

توبه با یک جرقه آغاز مى شود، جرقه اى که در آغاز تنها یک نقطه نورانى و کوچک در قلب است، امّا به تدریج تمامِ آسمانِ تیره و تاریک قلب را فرا مى گیرد. این نقطه نورانىِ سفید، انسان را از گذشته تاریک به آینده روشن مى برد. نسبت به گذشته تاریک و سیاه، احساس تلخى، پشیمانى و ندامت مى کند و آسمانِ ابر گرفته قلب براى آینده اى روشن آماده بارش رحمت الهى مى شود. قرآن، این کتاب نوید بخشِ رحمت، به همه مؤمنان فرمانِ توبه مى دهد. در سوره تحریم، آیه 8 مى فرماید: «یأیها الذین ءَامنوا توبوا إلى الله توبةً نصوحاً عَسى رَبُّکم أَن یکفّر عنکم سیئاتکُم و یدخِلَکُم جَنّت تجرى مِن تحتها الأَنهر». تحریم )66(، آیه 8.؛ (اى کسانى که ایمان آورده اید! با اخلاصِ کامل توبه کنید، باشد که پروردگار از گناهان شما در گذرد و به باغ هایى واردتان کند که در آن جویبارهایى جارى است. »حقیقت توبه و استغفار، پشیمانى از گناه گذشته و عزم و تصمیم بر عدم ارتکاب آن در آینده است. اگر این حالت براى کسى پیش آمد، این نشانه توبه واقعى است و پذیرفته شدن توبه واقعى حتمى مى باشد. اگر توبه واقعى صورت گیرد، قبولى آن از طرف خداوند قطعى است، چون خداوند فرموده: «وَ هُوَ الَّذِى یقْبَلُ التَّوْبةَ عَنْ عِبادِهِ وَ یعْفُوا عَنِ السَّیئاتِ». شورى )42(، آیه 25.؛ ( او است که توبه را از بندگانش پذیرا مى شود و گناهان را مى بخشد».روزى حضرت على(علیه السلام) مردى را دید که بدون توجّه به شرایط توبه فقط با زبان مى گفت: «استغفر الله». حضرت به او فرمود: مى دانى استغفار چیست؟ آن گاه شرایط استغفار را براى او توضیح داد و فرمود:اوّل: باید از کارهاى ناشایست گذشته ات پشیمان باشى؛دوم: آن که تصمیم بگیرى دیگر سراغ کارهاى زشت قبلى نروى؛سوم: اگر حقّى از بندگان خدا برعهده توست (قرضى گرفته اى و پس نداده اى یا به زور چیزى را از مردم گرفته اى و یا... ) ادا کنى؛چهارم: اگر حقى از خدا بر عهده توست (مثلا نمازهایى از تو قضا شده و نخوانده اى) آنها را ادا کنى و....آن گاه پس از این مراحل با زبان بگویى: «استغفرالله». نهج البلاغة، ص 549.پس توبه یک لفظ نیست؛ بلکه یک تحوّل در درون انسان و زندگى او است.پس از پیدا شدن حالت توبه و پشیمانى و ندامت از کارهاى ناپسند، چند عمل سزاوار است: یک - سه روز روزه گرفتن؛ حضرت امام صادق(علیه السلام) مى فرماید: «توبه نصوح که خداوند به آن امر فرموده، روزه گرفتن روز چهار شنبه، پنج شنبه و جمعه است)دو -. وسائل الشیعه، ج 16، ص 78. غسل توبه؛ حضرت رضا(علیه السلام) به کسى که مى خواست از گناه «استماع» غنا توبه کند، فرمود: «فَاغْتَسِلْ وَ صَلِّ مَا بَدَا لَکَ فَلَقَدْ کُنْتَ مُقِیماً عَلَى أَمْرٍ عَظِیم ). مستدرک الوسائل، ج 2، ص 512.؛ (برخیز و غسل کن و هر چه مى خواهى نماز بخوان زیرا مداومت بر گناه بزرگى مى کردى» سه - خواندن دو یا چهار رکعت نماز؛ امام صادق(علیه السلام) مى فرماید:«هر بنده اى که گناهى کرد، پس برخیزد و تحصیل طهارت کند (وضو بگیرد) و دو رکعت نماز بخواند و از خداوند طلب آمرزش نماید، بر خدا است که توبه اش را بپذیرد). وسائل الشیعه، ج 16، ص 79.چهار - استغفار و خواندن دعاهاى توبه اى که از ائمه اطهار(علیهم السلام) وارد شده است؛ خصوصاً دعاهاى صحیفه سجادیه (به خصوص دعاى 31( و نیز مناجات خمسة عشر (به خصوص مناجات اول) و... باید هنگام خواندن دعا، معانى آنها را متذکر باشد و سعى کند که حالش با گفتارش یکى باشد.بعد از توضیح معنا و شرایط توبه، روشن مى شود که جبران گذشته در مورد نمازهاى خوانده نشده، به این است که ما علاوه بر پشیمانى دل، نمازهاى قضا شده رابه جا بیاوریم.. در خصوص نحوه به جا آوردن نمازهاى قضاى زیاد بگونه اى که خسته کننده نباشد در فصل» قضاى نماز» توضیح داده شده است. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه