آیا نظر علامه این است که منظور از روح و روح القدس و روح الامین غیر از جبرئیل است؟

به نظر مرحوم علامه طباطبائی، روح القدس، روح الامین همان جبرئیل است ولی منظور از روح غیر از جبرئیل است. توضیح مطلب: روح القدس در پنج آیه به کار رفته نحل 102، مائده 110، نساء 171، بقره 87 ، 253. و روح الامین در یک آیه شعراء 193 مرحوم علامه در موارد متعددی به مطلب ذکر شده تصریح دارد؛ 1. در یکی می فرماید: «المراد بالروح الامین هو جبرئیل ملک الوحی ...؛ مراد از روح الامین همان جبرئیل ملک وحی است به دلیل قول خداوند که می فرماید: «کسی که دشمنی دارد با جبرئیل [بداند] براستی او بر قلب تو به اذن خداوند نازل می شود» بقره، آیه 97 «و قد سماه فی موضع آخر بروح القدس؛ همین جبرئیل را در جای دیگر به روح القدس یاد نموده است، «قل نزله روح القدس من ربک بالحق؛ بگو نازل نموده است آن ‌(وحی) را روح القدس از طرف پروردگار به حق. نحل، ایه 102علامه سید محمد حسین طباطبائی، المیزان تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، 1397 ه_ق ج 15 ص 345 ذیل آیه 193شعراء در ذیل آیه 102 سوره نحل «قل نزله روح القدس من ربک ...» می گوید: روح القدس همان است که قرآن او را در یک جا «روح الامین» نامیده و در جای دیگر «جیرئیل» نامیده است. المیزان, همان, ج 12 ص 370 ذیل آیه 102 نحل.نتیجه این بخش این شد که روح القدس, روح الامین, همان جبرئیل است. اما روح مطلق که در برخی آیات آمده, معارج آیه 4, قدر آیه 4 و ... غیر از جبرئیل و روح القدس است, این مطلب را نیز در مواردی تصریح نموده است از جمله: 1. «و الظاهران المراد بالروح الروح الذی هو من امره تعالی ... ؛ ظاهر این است که مراد از روح, روحی است که از امر خداوند است, چنان که خود فرمود: بگو روح از امر پروردگار من است.» اسرا, آیه 85 و این روح غیر از ملائکه است چنانکه ظاهر قول خداوند که فرمود: «ینزل الملائکه بالروح من امره;نحل, آیه 2 فرشتگان را با روح به فرمانش بر هر کسی از بندگانش بخواهد نازل می کند» [چون در آیه ملائکه غیر از روح شمرده شده است] پس به سخنان کسانی که می گویند روح همان جبرئیل اعتنا نمی شود, هر چند به جبرئیل روح الامین و روح القدس گفته شده است ولی ظاهر این است که مقید (روح القدس و ...) غیر از مطلق [روح] است المیزان, ج 20, ص 75 ذیل آیه 4, سوره معارج2. در سوره قدر می گوید: «و الظاهر من الروح هو الروح الذی من الامر, ... ظاهر این است که مراد از روح, همان روحی است که از امر پروردگار است که فرمود: «بگو روح از امر پروردگار من است» المیزان, همان, ج 20 ص 472در نتیجه روح مطلق غیر از جبرییل و روح الامین و روح القدس. برای مطالعه بیشتر به منابعی که در پاورقی آمده رجوع شود. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه