قربتا الی الله یعنی چه؟آیا ما نیتی بالا تر از این داریم؟

در پاسخ به دو مطلب توجه کنید: 1- قصد قربت مراتبی دارد که یکی از این مراتب انجام دادن کارها برای رسیدن به بهشت و در امان ماندن از جهنم است. پس قطعا این اعمال مورد قبول و بسیار ارزشمند است. 2- هر انسانی باید آنقدر در محبت الهی پیش رود و معرفت خود را بافزاید تا به سمت خالص‌ترین نیت‌ها که سبب قیمت پیدا کردن عمل می‌شود پیش رود. آن مرتبه یعنی عمل کردن تنها به خاطر خشنودی و رضای خدای متعال نه طمع به بهشت و نه ترس از جهنم. البته این کار نیاز به تهذیب نفس و مجاهدت دارد و سالها به طول خواهد کشید. در ادامه توضیحی پیرامون بهترین نیت‌ها بیان می‌کنیم: امام سجاد (علیه‌السلام) در بخشی از دعای مکارم الاخلاق می‌فرمایند: «و انته به نیتی الی احسن النیات و به عملی الی احسن الاعمال ؛ نیت من را به بهترین نیت‌ها و عمل من را به نیکوترین اعمال منتهی کن». از این بیان حضرت معلوم می‌شود که «نیت» مانند «عمل»، احسن و غیر احسن دارد و کمال و نقص اعمال، تابع کمال و نقص نیات است. نیت پاک آن است که غیر حق در دل راه نداشته باشد، که به دست آوردن آن کار بسیار دشواری است. امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند: «النیه افضل من العمل الاو انّ النیه هی العمل ؛ نیت از عمل افضل است، بلکه نیت تمام حقیقت عمل است». منظور از نیت و عمل، کمیت آن‌ها نیست، بلکه مقصود کیفیت آن‌هاست، همچنان که قرآن کریم می‌فرماید: «الذی خلق الموت و الحیوه لیبلوکم ایکم احسن عملا» (ملک: 2). ‌ در روایتی از امام صادق(علیه‌السلام) نقل شده است که فرمودند: «عبادت کنندگان سه دسته‌اند: گروهی خداوند را از ترس عذاب جهنم عبادت می‌کنند؛ این عبادت بردگان است و گروهی خداوند را به طمع بهشت عبادت می‌کنند؛ این عبادت مزدبگیران است و گروهی خداوند را از روی عشق و محبت به او عبادت می‌کنند؛ این عبادت آزادگان است، و این بهترین عبادت‌هاست». با معرفت و ایمان ضعیف نمی‌توان از خود انتظار نیتی خالص داشت. آنچه انسان را به کار وادار می‌کند انگیزه اوست و انگیزه تابع معرفت و ایمان انسان است و معرفت و ایمان، حقیقت نیت را تشکیل می‌دهند. پس برای به دست آوردن نیت خالصانه، لازم است معرفت و ایمان انسان تقویت شوند. نیت خالص عمل صالح را با خود به همراه می‌آورد، زیرا بهترین اعمال آن است که با بهترین نیات همراه باشد؛ بنابراین، کلید همه کمالات کسب معرفت و قوی ساختن ایمان است. انسان تا حدّی می‌تواند خودکاوی کند و درباره انگیزه و نیت اعمال خود به تفکر بنشیند، که اگر جهنم و بهشتی وجود نمی‌داشت، آیا حاضر می‌شد نیمه‌های شب بستر گرم را رها سازد و نماز شب بخواند یا گرسنگی روزه ماه رمضان را تحمل کند و خود را از لذایذ مادی محروم سازد تا رضای خدا را به دست آورد؟ و آیا به خاطر محبت خدا و شکر نعمات الهی از گناهان دوری می‌جست؟ معرفت بعضی از انسان‌ها به حدّی می‌رسد که اگر جهنم نیز نمی‌بود، به شوق بهشت و نعمات فراوان آن خدا را عبادت می‌کردند؛ کسانی نیز یافت می‌شوند که نه از ترس جهنم و نه به شوق بهشت، بلکه چون خدا سزاوار پرستش است او را پرستش و عبادت می‌کنند، تا به او نزدیک‌تر شوند، محبت او را به دست آورند و نعمات او را شکر گویند . البته خلقت بهشت و جهنم و انذار از عذاب الهی و وعده بهشت، لطف بزرگی از جانب خدا بر بندگان است، زیرا بسیاری از انسان‌ها به آن معرفت عالی دست نمی‌یابند که خدا را تنها به خاطر محبت به او پرستش کنند، ولی به شوق بهشت یا ترس از جهنم او را عبادت می‌کنند و اگر بهشت و جهنمی نمی‌بود، این گروه از نتایج عبادت و ترک گناه بی بهره می‌ماندند و به کمال آن نیز دست نمی‌یافتند. باید برای به دست آوردن نیت والا تلاش بی وقفه ای را آغاز کرد؛ با عمل صالح و تفکر در راز هستی و در این حقیقت که همه هستی از خداست و دوست داشتنی‌تر از او کسی نیست و تنها اوست که سزاوار پرستش است و با استمداد از خدا بر ایمان و یقین خود افزود و به نیت خالص دست یافت. موفق باشید. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه