انسان موجودى است اجتماعى و نیاز به ارتباط، تعامل و معاشرت دارد. انتخاب دوست، شریک و هم کلاسى ها، نشانه درایت و خردورزى افراد بوده و در شکل گیرى شخصیت، رشد فکرى، اجتماعى و علمى آنان تأثیر بسزایى دارد، بدین سان داشتن روابط، ضرورت دارد و اصولاً یکى از نیازهاى مهم زندگى انسان به ویژه نسل جوان است؛ ولى چگونگى ارتباط و ضوابط حاکم بر آن از اهمیت بیشترى برخوردار است چرا که هر نوع ارتباطى همیشه «درست» یا «نادرست» نیست و ارتباطها را مى توان براساس اهداف و محتواى آن ارزیابى و داورى کرد.

انسان موجودى است اجتماعى و نیاز به ارتباط، تعامل و معاشرت دارد. انتخاب دوست، شریک و هم کلاسى ها، نشانه درایت و خردورزى افراد بوده و در شکل گیرى شخصیت، رشد فکرى، اجتماعى و علمى آنان تأثیر بسزایى دارد، بدین سان داشتن روابط، ضرورت دارد و اصولاً یکى از نیازهاى مهم زندگى انسان به ویژه نسل جوان است؛ ولى چگونگى ارتباط و ضوابط حاکم بر آن از اهمیت بیشترى برخوردار است چرا که هر نوع ارتباطى همیشه «درست» یا «نادرست» نیست و ارتباطها را مى توان براساس اهداف و محتواى آن ارزیابى و داورى کرد. روابط اجتماعى به روشى که دنیاى غرب آن را پذیرفته است و رواج مى دهد، اختلاط دختر و پسر است که پیامدهاى زیان بار آن را مى بیند و به رخ نمى آورد، نه روابط هدفمند و قانونى که به رشد علمى، شکوفایى استعدادها و آرامش دختر و پسر کمک کند. اسلام با اختلاط دختر و پسر مخالف است، نه با روابط سالم و ضابطه مند که در آن شرایط و تعهدات طرفین تعریف شده و زمینه براى ارتقاى شخصیت علمى، فرهنگى، بهداشت روانى و آرامش روحى آنان فراهم مى شود. از منظر آموزه هاى دینى خردمند کسى است که در انتخاب دوست و استحکام بخشیدن به روابط دوستانه، دقّت و اهتمام جدّى داشته باشد تا از آفت هاى ارتباط - که هر لحظه ممکن است خرمن عفت و پاکى اش را آتش بزند - مصون بماند.قرآن کریم مردان و زنان را از ارتباطهاى پنهانى و غیرمشروع بازداشته است. مائده (5)، آیه 5؛ نساء (4)، آیه . امیر مؤمنان على علیه السلام نیز از سلام کردن به زنان جوان اجتناب مى ورزید. پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله نیز در زمان زندگى خویش دستور دادند که در ورودى زنان به مسجد از در ورودى مردان جدا باشد.راهنمایى هایى که در آیات و روایات براى حریم گرفتن دختر از پسر و زن از مرد در ارتباط و روابط اجتماعى بیان شده است، بیانگر این حقیقت است که از نظر روانى و تربیتى اختلاط دختر و پسر و روابط آزاد آنان سخت زیان بار است، زیرا هر ارتباطى که از شرایط و تعهد لازم فارغ باشد، نه تنها اهداف را برآورده نمى سازد، بلکه جز خسارت نتیجه اى ندارد، به ویژه در ارتباط دوستى با جنس مخالف، آنچه در معرض خسارت، ضرر و تهدید قرار مى گیرد مال و سرمایه نیست بلکه عفّت و پاکدامنى است که اگر از کف رود هرگز جبران پذیر نیست. دختران و پسران که به صورت غیرقانونى و نامشروع با یکدیگر ارتباط برقرار مى کنند نیروها و استعدادهاى شاداب جوانى را از دست داده و گرفتار هیجانات بیهوده مى شوند و در فرداى زندگى خود احساس گناه و پشیمانى مى کنند به گونه اى که از دایره زندگى و اندیشه متعادل خارج مى شوند. اسلام به خطرات ناشى از روابط آزاد دختر و پسر که معمولاً با خیانت، بى وفایى، شکست و... همراه است، کاملاً آگاه مى باشد و لذا نهایت مراقبت را در روابط و برخوردهاى دختران و پسران دارد، در عین اینکه طرفدار مشارکت دختران و پسران در جامعه به شکل معقول و با حفظ حریم است، اجازه نمى دهد که آنان به صورت مختلط در محافل عمومى، مدارس و دانشگاه ها نشست و برخاست داشته و ارتباطهاى غیرقانونى برقرار نمایند چون این گونه ارتباطها فاقد شرایط یک ارتباط سالم و هدفمند است و ویژگى هاى لازم در مؤلّفه هاى آن رعایت نشده مقرون به آسیب است و عفّت و پاکدامنى جوانان را خدشه دار خواهد نمود. از همین رو، در جامعه دینى وجود حریم و برقرارى ارتباطات براساس شرایط و هدف هاى تعریف شده، یک اصل است و در نظام اخلاقى جامعه، حفظ عفاف و پاکدامنى زن و مرد نقش مؤثرى دارد. براى آگاهى بیشتر ر.ک: محمدرضا احمدى و همکاران، روابط پسر و دختر، قم: نشر معارف، چاپ اول، 1386.بنابراین، محدودیت ها و ضوابط که در زمینه ارتباط زن و مرد وجود دارد، به منظور سلامت افراد جامعه، بهداشت روانى و پویایى سازمان خانواده مقرّر شده است. بدون تردید اگر معاشرت هاى دختر و پسر براساس شرایط و معیارهاى تعریف شده آموزه هاى دینى شکل نگیرد و به سامان نرسد، حسرت و افسوس دایمى را به دنبال داشته و موجب رخوت و تزلزل نظام خانواده خواهد شد، از این رو، اسلام خواسته است با وضع یکسرى ضوابط و شرایطى، ارتباط زن و مرد را هدفمند ساخته و زندگى اجتماعى را به سوى کمال و معنویت سوق دهد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه