گفتار علماء و بزرگان اهل سنتدرباره شخصیت امام کاظم(علیه السلام) چیست؟

پاسخ اجمالی در طول تاریخ حضرت موسی بن جعفر(ع) مورد توجه و احترام بزرگان اهل سنت بوده است. محمد بن ادریس شافعی می گوید:«قبر موسی بن جعفر(ع) اکسیر تجربه شده ای است». در واقع این کلام اشاره به اجابت دعا در کنار قبر حضرت دارد. هم چنین حسن بن ابراهیم، شیخ حنابله می گوید: «هیچ امری بر من دشوار نشد جز آن که قصد قبر موسی بن جعفر را می نمودم و به او توسل می کردم و خداوند متعال آنچه دوست داشتم را برای من تسهیل می نمود». از سویی محمّد بن ادریس بن منذر می گوید: «او ثقه، صدوق، و امامی از امامان مسلمین است». پاسخ تفصیلی با مراجعه به کلمات اهل سنتدر طول تاریخ پی می بریم که حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام)مورد توجه خاص و احترام ویژه آنان بوده است. در اینجا به نقل برخی از این کلمات می پردازیم: 1ـ محمد بن ادریس شافعی: وی می گوید: «قبر موسی بن جعفر التریّاق المجرّب»؛ (قبر موسی بن جعفر(علیه السلام) اکسیر تجربه شده ای است). این کلام اشاره به اجابت دعادر کنار قبر حضرت دارد.(1) 2 ـ حسن بن ابراهیم، ابوعلی خلال، شیخ حنابله (از علمای قرن سوّم هـ.ق) «ما همّنی امر فقصدت قبر موسی بن جعفر فتوسّلت به الاّ سهّل اللهتعالی لی ما احبّ»(2)؛ (هیچ امری بر من دشوار نشد جز آن که قصد قبر موسی بن جعفر را می نمودم و به او توسلمی کردم و خداوند متعال آنچه دوست داشتم را برای من تسهیل می نمود). 3 ـ محمّد بن ادریس بن منذر، ابوحاتم رازی (ت: 277 هـ.ق) او درباره امام کاظم(علیه السلام) می نویسد: «ثقه صدوق، امام من ائمه المسلمین»(3)؛ (او ثقه، صدوق، و امامی از امامان مسلمین است). 4 ـ عبدالکریم بن محمّد سمعانی (ت: 562 هـ.ق) «هو موسی بن جعفر بن محمّد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب... ومشهده ببغداد مشهور یزار... زرته غیر مرّه مع ابنه محمّد بن الرضا علی بن موسی»(4)؛ (موسی بن جعفر بن محمّد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب... مرقد او در بغداد مشهور و محلّ زیارتاست... من قبر او و قبر فرزندش محمّد پسر علی بن موسی (الرضا) را چندین بار زیارتکردم). 5 ـ ابوالفرج عبدالرحمن بن جوزی (ت: 597 هـ.ق) «کان یدعی العبد الصالح لاجل عبادته واجتهاده وقیامه باللیل وکان کریماً حلیماً، اذا بلغه عن رجل یوذیه بعث الیه بمال...»(5)؛ (او را به جهت عبادت و کوشش فراوان و قیام در شب، عبد صالح می خوانند. او مردی کریم و حلیم بود. هر گاه از کسی به او اذیتی می رسید مالی برای او می فرستاد...). 6 ـ ابن اثیر جزری (ت: 630 هـ.ق) «و کان یلقّب بالکاظم لانّه کان یحسن الی من یسیء الیه، کان هذا عادته ابداً»(6)؛ (او را کاظم لقب داده اند; زیرا به هر کس که او را اذیت می کرد احسان می نمود و این عادت همیشگی او بود). 7 ـ محمّد بن طلحه شافعی (ت: 652 هـ.ق) «او امامی بزرگ مقدار، عظیم الشان، مجتهدی بزرگ، کوشا در اجتهاد، مشهور به عبادت، مواظب بر طاعات و مشهور به کرامات بود. شب را تا به صبح به سجدهو قیام بیتوته می نمود، و روز را به صدقهو روزهختم می کرد. و به جهت کثرت بردباری و گذشتش از متجاوزان، او را «کاظم» نامیدند. او انسان بدکار را به احسان خود پاسخ می داد. و با انسان جنایتکار با عفو برخورد می کرد. و به جهت کثرت عبادتش، او را عبد صالح نامیدند. و در عراق معروف به باب الحوائج الی اللهاست; زیرا حوائج متوسلین به خدا، به وسیله او برآورده می شود. کرامت او عقل ها را متحیّر می کند، و برای او نزد خداوند قدم صدقی است که زائل نشده و زائل نخواهد شد... و اما مناقب او بسیار است، و اگر چیزی به جز عنایت الهی نسبت به او نباشد، همین منقبت او را بس است...». آن گاه برخی از مناقب آن حضرت را بازگو کرده است.(7) 8 ـ شمس الدین محمّد بن احمدبن عثمانذهبی (ت: 748 هـ.ق) «او مردی صالح، عالم، عابد، بخشنده، بردبار و بزرگوار بود».(8) و در جایی دیگر می گوید: «او مردی صالح، عالم، عابد و الهی... بود».(9) 9 ـ یافعی یمنی مکّی (ت: 768 هـ.ق) «و فیها توفّی السید ابوالحسن موسی الکاظم ولد جعفر الصادق کان صالحاً عابداً جواداً حلیماً کبیر القدر... وکان یدعی بالعبد الصالح من عبادته واجتهاده، وکان سخیاً کریماً. کان یبلغه عن الرجل انّه یوذیه فبعث الیه بصرّه فیها الف دینار...»(10)؛ (در سال 183 آقای ما ابوالحسن موسی (بن جعفر) کاظم فرزند جعفر صادق وفات یافت. او مردی صالح، عابد، بخشنده، بردبار و بزرگوار بود.... او را به جهت عبادت و کوشش فراوانش «عبد صالح» نامیدند. مردی سخی و کریم بود. هر گاه به او خبرمی دادند که شخصی شما را اذیت می کند، حضرت کیسه ای با هزار دینار برای او می فرستاد...). 10 ـ ابوالفداء، اسماعیل بن کثیر دمشقی (ت: 774 هـ.ق) «وکان کثیر العباده والمروءه، اذا بلغه عن احد انّه یوذیه ارسل الیه بالذهب والتحف»(11)؛ (او مردی کثیر العباده و بامروّت و مردانگی بود. هر گاه به او خبرمی رسید که کسی قصد اذیت شما را دارد برای او طلا و هدایا می فرستاد...). 11 ـ ابن حجر عسقلانی (ت: 852 هـ.ق) او از یحیی بن حسن بن جعفر نسّابه نقل کرده که گفت: «کان موسی بن جعفر یدعی بالعبد الصالح من عبادته واجتهاده... ومناقبه کثیره»(12)؛ (موسی بن جعفر را به جهت عبادت و کوشش بسیارش «عبد صالح» نامیدند... و مناقب او بسیار است). 12 ـ جمال الدین یوسف بن تغری اتابکی (ت: 874 هـ.ق) «در سال 183 هـ.ق موسای کاظم فرزند جعفر صادق... وفات یافت. او به جهت عبادتش معروف به «عبد صالح» و به جهت حلمش معروف به «کاظم» بود... او سیدی عالم، فاضل، باارزش، بخشنده، مورد ستایش و مستجاب الدعوه بود».(13) 13 ـ ابن حجر هیتمی (ت: 974 هـ.ق) «موسی الکاظم وهو وارثه علماً ومعرفه وکمالا وفضلا. سمّی الکاظم لکثره تجاوزه وحلمه. وکان معروفاً عند اهل العراق بباب قضاء الحوائج عند الله. وکان اعبد اهل زمانه واعلمهم واسخاهم...»(14)؛ (موسی کاظم; او وارث جعفر صادق در علم و معرفت و کمال و فضل بود. به جهت کثرت حلمش او را «کاظم» نامیدند. او در عراق به «باب قضاء الحوائج عند الله» معروف است. او عابدترین و عالم ترین و سخاوتمندترین اهل زمان خود بود...). 14 ـ شیخ محمّد بن علی صبّان (ت: 1206 هـ.ق) «امّا موسی الکاظم فکان معروفاً عند اهل العراق بباب قضاء الحوائج عند الله، وکان من اعبد اهل زمانه ومن اکابر العلماء الاسخیاء... ولقّب بالکاظم لکثره تجاوزه وحلمه»(15)؛ (امّا موسی کاظم; او نزد اهل عراق معروف به بابقضاء الحوائج عند الله بود. او عابدترین اهل زمان خود و از بزرگان علمای با سخاوت بود... و به جهت کثرت بردباری اش او را «کاظم» لقب داده اند). 15 ـ ابن تیمیه حرّانی (ت: 728 هـ.ق) «موسی بن جعفر مشهور بالعباده والنسک»؛ (موسی بن جعفر مشهور به عبادت و عمل صالح بود). او نیز می گوید: «و امّا من بعد جعفر، فموسی بن جعفر. قال فیه ابوحاتم الرازی: ثقه امین صدوق من ائمه المسلمین»(16)؛ (و امّا بعد از جعفر، موسی بن جعفر است که ابوحاتم رازی او را ثقه، امین، صدوق و از امامان مسلمین برشمرده است) (17). .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه