اطلاعاتی راجع به حوزه و مراحل تدریس آن می خواهم و اینکه بین حوزه و دانشگاه چه فرقهایی وجود دارد؟

تدریس در حوزه بمنظور آماده سازی فرد است برای اجتهاد (فهم استدلالی احکام دین). در این راستا دروسی همچون ادبیات و تفسیر و رجال و اصول فقه و فلسفه و فقه و... در مرحله سطح به طلبه ارائه می گردد. این دوره که از 10 پایه درسی مشخص، تشکیل شده است، بسته به استعداد و تلاش طلبه گاهی ده سال و گاهی کمتر یا بیشتر بطول می انجامد. ویژگی بارز این دوره در آن است که معمولا متن درسی مشخصی مبنا قرار می گیرد و مطالعه آن کتاب یا جزوه مطرح می شود، در این دوره هدف این نیست که طلبه صاحب نظر شود و نظرات خود را راجع به مطالب مطروحه، ارائه کند گر چه به فهم عمیق مواد درسی تکیه می شود و گاهی هم بعضی از اشکالات متن بیان می گردد، بهر حال در این دوره طلبه آماده می شود تا در دوره های بعدی صاحب نظر گردد. بعد از این دوره، دوره درس خارج است که استاد مطالب خود را بدون اینکه خود را مقید به نظر یا کتاب خاصی کند، مطرح می نماید گر چه می تواند کتابی را مبنا قرار دهد. شاگرد هم در این دوره موظف است که نظری را با نقد و ابرام نظرات مطرح شده بپذیرد یا نظری نو ارائه کند. (درس خارج یعنی درسی که خارج از متن کتاب است و مقید به مطالب مطرح شده در یک کتاب خاص نیست) این دوره آنقدر ادامه خواهد داشت تا شخص به مرحله اجتهاد برسد. محور مباحث در این دوره، اصول فقه و فقه است که هر یک به تناسب ذوق و سلیقه استاد آن، که چه مباحثی را مطرح کند، بطول می انجامد. در مقابل درس خارج، دروس سطوح یا درس سطح است که طلبه باید در ده پایه مشخص شده کتابهای معین را بخواند و امتحان دهد. حوزه در لغت بمعنای ناحیه و منطقه آمده و از آنجائی که مدارس درسی در زمان قدیم اختصاص به مناطق خاصی داشته مثل نجف و سامرا و...، این کلمه اصطلاح شده به مدارسی که در آن مناطق بوده. مثل حوزه نجف و ... . پیرامون فرق حوزه و دانشگاه های جدید بطور اجمال می توانیم این مطالب را بیان کنیم: جهت گیری دروس حوزه، بسمت اجتهاد است و این دروس بگونه ای چینش شده اند که آن هدف را تامین کنند، علاوه طلاب بمنظور بهره گیری کاملتر از دروس، آنها را مباحثه می کنند (و مباحثه یعنی چند نفر از شاگردان کنار هم بنشینند و درسی را که از استاد گرفته اند، برای همدیگر ارائه کنند تا به نقاط ضعف فهم خود نایل آیند و...) و دیگر اینکه در حوزه، بر معنویت و خود سازی و پرورش روح در کنار پرورش فکر، تکیه می شود و تلاش فکری بدون توجه به مسائل اخلاقی بی اثر تلقی می گردد. از ویژگی دروس حوزوی این است که طلاب در صورتی که از استعداد بسیاری عالی برخوردار باشند می توانند در کمترین زمان دوره سطوح را به پایان رسانند و ضرورت ندارد که حتما در زمان خاصی و در کلاس خاصی شرکت کنند. .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه