ما کاری به جنبه تخیلی هری پاتر کار نداریم. اما با شکل دینی و معنوی و پیام‌های روحی آن کار داریم.

ما کاری به جنبه تخیلی هری پاتر کار نداریم. اما با شکل دینی و معنوی و پیام‌های روحی آن کار داریم. هری پاتر(Harry Potter) عنوانی است برای مجموعه هفت گانه که خانم رولینگ ابتدا به صورت رمان تألیف کرد. این نویسنده انگلیسی، سرگذشت نوجوانی یازده ساله به نام هری پاتر را در مدرسه جادوگری هاگوارتز (Hogwarts School) روایت می کند که در جدالش با لردولدمورت (جادوگر سیاه) عالم جادو را تجربه می کند. طبق یک پیشگویی هری و لردولدمورت یکی باید بر دیگری چیره شود؛ چرا که زندگی هم زمان هر دو ممکن نیست. هری که توانایی اش در کسب علوم جادویی ذاتی است، دوستانی را با خود همراه کرده و از طرف مربیان جادو در مدرسه مورد حمایت واقع میشود و بدین ترتیب هر ساله وقایع تازه ای را مشاهده میکند. کتاب های هری پاتر هر کدام روایت یک سال اقامت هری پاتر در مدرسه جادوگری هاگوارتز است. بعدها هالیوود با پیش قدمی کمپانی برادران وارنر اقدام به ساخت فیلم مربوط به هری پاتر کرد که آخرین قسمت آن یکسال پیش اکران گردید و رکورد پرفروش ترین محصول هنری تاریخ سینما برای کودکان را کسب کرد. از هری پاتر بنا به پاره ای از گزارشات تاکنون قریب به 500 ملیون نسخه فروش رفته است. هری پاتر از یک سو نماد منجی است. این منجی باید صلاحیت های مختلف خویش را اثبات کند و از میان اقربای خود برگزیده شود. هری باید تنها لکه ی آلوده در خون خود (آلودگی که در زمان کودکی به طور ناخواسته از ولدمورت گرفته است) را بیرون ریخته و تصفیه شود. مدیر مدرسه هاگوارتز بارها و بارها تأکید می کند که تنها امید ما هری پاتر است. از سوی دیگر هری پاتر طرحی است برای به حاشیه راندن ادیان الهی. در این اثر هنری هیچ نشانی از خدا و استمداد از خدا و امیدواری نسبت به امدادهای الهی به چشم نمی خورد. فقدان وجود خدا در هری پاتر این محصول را از بی خدایی بالاتر برده و به «معنویت ضد خدا» می رساند. چرا که فراتر از بی خدایی، پیام اصلی هری پاتر، «مفید و کارا نشان دادن» جادوست. به عبارت روشن تر، سه لایه هری پاتر عبارتند از "بی خدایی"، "کارامدی جادو" و "تقدس بخشی به جادوگری". رقابت جادو با دین داستان مشهوری دارد، به گونه ای که یکی از رسالت های دین، مبارزه با این سنت خرافی بوده است. این جدال تاریخی در کتاب های تاریخ جادوگری نیز به وضوح بیان شده است. سنت جادوگری از سنت های کهن است که در رویارویی با آیین های توحیدی ریشه دارد. در قرآن این عمل مذمت شده و در روایات شیعی در مرتبه انکار خدا از آن نام برده شده است. جادوگری در مسیحیت، نوعی کفر تلقی گردیده و در متون کهن یهود از آن به نوعی بت پرستی یاد شده و چنان وانمود شده که هدف اساسی بسیاری از پیامبران بنی اسرائیل به نقل متون مقدس یهود، مبارزه با این مرام خطرناک بوده است؛ به گونه ای که در تلمود، گنجینه دینی کهن یهود، جادوگر مجرم و محکوم است؛ زیرا که از اوامر تورات می¬گذرد؛ در حالی که شعبده باز با وجودی که تایید نمی¬شود مجرم نیست[1] و بدین سان هر نوع سحر و جادو و فالگیری به شدت تقییح و محکوم شده ،[2] تا جایی که جادوگری از اعمال مخصوص بت پرستان قلمداد شده است.[3] این عمل هرچند واقعی است (می¬تواند واقع شود)؛ اما بهره¬ای از حقیقت (اثر تربیتی و تعالی بخش) ندارد. سحر نوعی از تصرفات غیر عادی را با خود دارد و ورود به دنیایی ناشناخته و جدید محسوب می شود؛ در عین حال نباید از نظر دور داشت که هر گونه ورود به دنیای ناشناخته، رشد دهنده و تعالی بخش نیست و گویای گام برداشتن در مسیر رستگاری نخواهد بود؛ همان طور که در زندگی دنیوی هم چندان کارگشا و راهگشا نیست؛ چنان که رهبر برجسته عرفان ساحری یعنی دون خوان خود به این مهم اعتراف کرده است: [در زمان¬های گذشته]، پس از سال¬ها سر و کار داشتن با گیاهان اقتدار، بعضی توانستند به عمل دیدن (بصیرت درونی) دست یابند. البته بینندگانی که فقط می¬توانستند ببینند. آن¬ها با ناکامی روبه¬رو شدند و هنگامی که سرزمین شان مورد تاخت و تاز فاتحان قرار گرفت، آن¬ها نیز مانند هر آدم دیگری بی¬دفاع ماندند. این فاتحان، تمام دنیای تولتک ها را تصرف کردند و همه چیز را به خودشان اختصاص دادند.[4] در هری پاتر از همه دیدنی تر این است که جادو در مقابل شر قرار دارد و جادوگر مأموریت دارد شر (ولدمورت) را از میان بردارد؛ یعنی بر جادو نشان خیر گذاشته شده و سمبل تعالی اخلاقی شمرده شده است. در حالی که بنا به گزارش ادیان جادو خود بزرگترین شر است، به گونه ای که در روایتی از علی(ع) آمده است: کسی که سحر بیاموزد کم یا زیاد کافر شده ااست و رابطه ی او با خدا کامل قطع شده است.( وسایل‌ الشیعه، ج 12، ص 107) در روایت دیگر از امام صادق وارد شده است: ساحر مانند کافر است و کافر در دوزخ است.( وسایل‌ الشیعه ج 12، ح7 و 8) تمرکز هالیوود بر بال و پر دادن به فرقه های جادویی نشان از طرح جهانی غرب برای «دین واحد آینده» دارد که بر محوریت جادوگری استوار است. لامائیسم (که همان بودیسم خرافاتی و جادویی است) هم اکنون در سینمای غرب جایگاه ویژه ای دارد. در دیگر عرفان های نوپدید جادوگری بسیار پررنگ است. پائولو کوئلیو مهم تری کتاب خویش را به استاد جادوگری خویش اهدا کرده است و 3 کتاب مستقل در باب جادوگری نگاشته است. تکیه عرفان سرخپوستی بر آیین ها و مناسک جادویی به حدی است که به عرفان ساحری لقب گرفته است. از این آیین بیش از 30 عنوان کتاب به زبان فارسی ترجمه شده است و آثار کارلوس کاستاندا که تفسیر گفته های شخصیت خیالی دون خوان است پیرامون شمنیزم و جادوگری است. شیطان پرستی جدید با قداست بخشی به سحر و جادو توانسته رسوم و مناسک خویش را ترویج دهد. از روست که فیلم های تبلیغی شیطان پرستی پر از اعمال و آیین های رمزآلود است. در فیلم های کودک رزماری و دروازه نهم که در تبلیغ جریان شیطانی است آشکارا از رموز و طلسمات شیطانی رونمایی میشود. در فیلم «ارباب حلقه‌ها»، همه چیز با تدبیر جادوگران و اجنه شکل می گیرند و فیلم آواتار به شیوۀ متفاوتی این مفهوم را تعقیب کرده است. ________________________________________ 1 .گنجینه از تلمود، آبراهام کهن، فریدون گرگانی، ص231 [2] . ر.ک: خدا، جهان، انسان و ماشیح در آموزه¬های یهود، آبراهام کهن ، ترجمه فریدون گرگانی، ص 237؛ ویل دورانت، تاریخ تمدن، آغاز عصر خرد، ترجمه اسماعیل دولت شاهی ص 681 [3] همان، ص 234 [4] ـ آتش درون، کاستاندا، مهران کندری، ص 15 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه