فروش نفت ایران و عراق در طول 8 سال جنگ تحمیلی بین دو کشور چگونه بود؟

با توجه به اینکه قسمت عمده‌ای از صدور نفت عراق از طریق خلیج فارس صورت می‌گرفت، از همان ابتدای جنگ، صدور نفت عراق از خلیج فارس با دشواری روبه‌رو شد و سپس قطع گردید. به دلیل محدودیت دسترسی عراق به خلیج فارس، این کشور مجبور شد در طول جنگ نفت خود را از طریق لوله‌های نفتی از خاک ترکیه، اردن و عربستان صادر کند. یکی از مسیرهای دیگر صدور نفت عراق، لوله‌ای بود که از خاک سوریه عبور می‌کرد. سوریه در سال 1982 خط لوله انتقال نفت کرکوک به مدیترانه را که روزانه 300 هزار بشکه نفت عراق را به خارج صادر می‌کرد، مسدود نمود. عراق برای جبران آن، خط لوله‌ای به بندر سعودی (ینبع) در کنار دریای سرخ احداث نمود. همچنین احداث خط لوله‌ای دیگر از طریق اردن به خلیج عقبه در طرح قرار گرفت. در سال 1982 عراق قرار دادی یک میلیارد دلاری را برای احداث خط لوله نفتی از عراق به بندر عقبه با شرکت مهندسی ساختمانی گروه بجتل امضا نمود. آمریکایی‌ها موافقت اسرائیل را در این زمینه به دست آوردند و به عراقی‌ها در مورد امنیت خطوط لوله نفتی عراق که به بنادر مدیترانه و دریای سرخ متصل می‌شد، اطمینان دادند. صادرات نفتی عراق در سال 1987 )صرف نظر از مسدود شدن خط لوله سوریه و اسکله‌های البکر و العمیه در خلیج فارس( در حدود 5 / 1 میلیون بشکه در روز بود. نفت صادراتی عراق از طریق بندر ینبع عربستان عمدتا از طریق منطقه زبیر در جنوب غربی بصره تأمین می‌شد که حدود 16 مخزن عظیم نفت خام به میزان 6 میلیون بشکه در منطقه زبیر وجود دارد. سیستم صدور نفت عراق در سال هفتم جنگ از طریق اردن، عربستان و ترکیه طراحی شده بود و سعودی‌ها در اجرای لوله گذاری نیز تعهداتی را پذیرفتند. به این ترتیب عراق توانست در طی جنگ، صدور نفت خود را تا سقف 6 / 1 میلیون بشکه در روز ادامه دهد. ایران به دلیل داشتن از سواحل طولانی و مناسب در خلیج فارس و دریای عمان، نفت خود را از طریق نفتکش‌ها صادر می‌کند که در دوران جنگ نیز صدور نفت ایران از همین طریق بود. عراق برای ضربه زدن به توان اقتصادی ایران، از سال 1362 به بعد جنگ نفتکش‌ها را در خلیج فارس آغاز نمود و هم زمان پایانه‌های نفتی ایران را در خلیج فارس مورد حمله قرار داد. وزیر نفت عراق در این باره گفته است: عراق به نفتکش‌هایی که به بنادر ایران نزدیک شوند حمله خواهد کرد، زیرا این بنادر شاهرگ اقتصاد ایران - که ماشین جنگی این کشور را تغذیه می‌کند - هستند. با حملات عراق به مراکز نفتی ایران در خلیج فارس، شرکت‌هایی بیمه بین‌المللی مرتبا هزینه‌های بیمه جنگی خود در منطقه را افزایش می‌دادند که این نیز به نوبه خود موجب کاهش هر چه بیشتر ارزش نفت ایران می‌شد. حملات عراق به مراکز نفتی و نفتکش‌های ایران خسارات زیادی به ایران وارد می‌نمود و از صدور نفت ایران می‌کاست. عراق با حمله به نفتکش‌ها در خلیج فارس، قصد داشت از صدور نفت ایران جلوگیری نماید. براساس محاسبه متخصصان نفتی، درآمد ایران از نفت در مارس 1986 )اسفند 1364( حدود 420 میلیون دلار در ماه بود که این درآمد نسبت به درآمد ماهانه 3 / 1 میلیارد دلار در سال قبل به یک سوم سقوط کرده بود. در این زمان عراق روزانه 6 / 1 میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد. به رغم کاهش تولید و صدور نفت ایران در دوران جنگ، صادرات نفت ایران هیچ‌گاه متوقف نشد و همچنان ادامه یافت که این به دلیل داشتن سواحل طولانی در خلیج فارس و بیمه نمودن کشتی‌های نفتکش بود. .

موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/03

لینک کوتاه