سلام پیامبر خدا به خودشان در تشهد نماز یعنی چه ؟

قبل از پاسخ، در رابطه با این سؤال به چند نکته اشاره مى کنیم:الف پیامبر(صلى الله علیه وآله) موظف بودند نماز را همان گونه که خداوند امر فرموده است، به جاى آورند.ب پیامبر(صلى الله علیه وآله) و دیگر مردم در احکام الهى مساوى اند.ج قرآن مجید نیز مى فرماید:«إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یصَلُّونَ عَلَى النَّبِى یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیماً ». أحزاب )33(، آیه 56.؛(خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود مى فرستد؛اى کسانى که ایمان آورده اید، بر او درود فرستید و سلام گویید و کاملاً تسلیم(فرمان او) باشید.»از طرف دیگر پیامبر(صلى الله علیه وآله) خود در رأس مؤمنان و اولین ایمان آورندگان است. ازاین رو در جاى دیگرى قرآن مجیدمى فرماید:«آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَیهِ مِنْ رَبِّه ». البقرة )2(؛ 285.؛ ( پیامبر، به آنچه از سوى پروردگارش بر او نازل شده، ایمان آورده است. »لذا از آن جایى که رسول اکرم(صلى الله علیه وآله) خود مؤمن است و آیه قبلى شامل خود آن حضرت نیز مى شود که به مؤمنان دستورمى دهد به پیامبر صلوات بفرستند، بنابراین پیامبر(صلى الله علیه وآله) موظف به فرستادن صلوات و درود بر خود بودند کمااین که برخى روایات بر این مطلب تصریح نموده است.یکى از یاران پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) به نام «کعب» نقل مى کند: «همواره پیامبر خدا در نمازش این گونه صلوات مى فرستاد: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ کَمَا صَلَّیتَ عَلَى إِبْرَاهِیمَ وَ آلِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّهُ حَمِیدٌ مَجِیدٌ». بحارالأنوار، ج 82، ص 279.د پیامبر(صلى الله علیه وآله) یک شخصیت حقیقى دارد مانند دیگر مردم و یک شخصیت حقوقى به عنوان فرستاده خدا و دراین موارد جهات و حیثیات متفاوت است؛ یعنى، مقام رسالت و شخصیت حقوقى پیامبر(صلى الله علیه وآله) را همه باید پاس داشته و احترام بگذارند. این مسأله از چنان اهمیتى برخوردار است که شخصیت حقیقى پیامبر(صلى الله علیه وآله) نیز از این وظیفه مستثنا نیست.با توجه به نکات گفته شده معلوم مى شود که پیامیر نیز در نماز و یا در اذان شهادت به رسالت میداده اند و صلوات نیز مى فرستاده ولى شان پیامبر در اداى این صلوات شان یک فرد مومن به خدا و رسالت محمد(صلى الله علیه وآله) است لذا هیچ ایرادى ندارد که صلوات بر پیامبر(صلى الله علیه وآله) بفرستد ولى چنین کارى بدین صورت بر ما روانیست چون ما داراى دو شان نیستیم یکى«محمد بن عبدالله» و دیگرى «رسالت الهى» گرچه ما نیز بر خودمان سلام میدهیم و مى گوییم السلام علینا و على عباد الله الصالحین.. مجتبى کلباسى، یکصدو ده پرسش و پاسخ درباره نماز، انتشارات ستاد اقامه نماز، 1388، نهم ص 155.مخاطب سه سلام آخر نماز چه کسانى مى باشند؟جمله: (السلام علیک ایها النبى... ) خطاب به پیامبر گرامى اسلام مى باشد. هم چنان که قرآن به آن سفارش کرده است (. احزاب،56. .جمله: السلام علینا... خطاب به خود ما (به ویژه در نماز جماعت) و بندگان نیکوکار خدا است؛ مسلمانان، در هر نمازى پیوند دوستى با همه بندگان نیکوکار خدا را به خود تلقین مى کنند و درود صلح را بر بندگان نیکوکار مى فرستند.و جمله: السلام علیکم و رحمةالله... بنابر یک نقلْ خطاب به انبیا، ملائکه و امامان معصوم مى باشد که نمازگزار آنان را در ذهنش مجسم مى نماید و بر آنان درود مى فرستند. ر.ک: شرح لمعه، ج 1، ص 82؛ شهید بهشتى، سرود یکتاپرستى، ص 29. یا خطاب به جمیع مؤمنان است؛ یعنى سلام و رحمت و برکات خداوند برشما مؤمنان. ر.ک: میرزا جواد تبریزى، صراط النجاة، ج 3، ص 317؛ امام خمینى، توضیح المسائل، ص 153، ط9... سعید شمس، پرسمان قرآنى نماز، سبط اکبر، پاییز 1387ش، سوم، ص 243. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 55/310024) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه