آيا زمان حکومت پيامبر و يا امام علي بی حجابی و مشروب خواري و دست زدن یا نگاه به نامحرم و... جرم بوده است؟ چرا حکومت با این رفتارها برخورد می کند؟

مشروب خواری، بی حجابی، نگاه شهوت آلود به نامحرم از جمله رفتارهایی است که از صدر اسلام تاکنون ، در شمار گناهان و جرائم مسلم محسوب شده است. آیات و روایات فراوانی به جرم و گناه بودن آن تاکید و تصریح دارد. برخی از این رفتارها مانند خوردن مشروب، از جمله گناهانی است که علاوه بر آثار و عواقب اخروی دارای مجازات های شدید دنیوی نیز هست. فرد شراب خوار در صورتی که جرم او نزد قاضی اثبات شود ، در مرتبه اول و دوم حد شلاق زده می شود و در مرتبه سوم مجازات او اعدام خواهد بود. مجازات های حدی ، جزء شدیدترین مجازات های اسلامی هستند که امکان عفو و بخشش در مورد آن ها بسیار نادر است. این امر نشان دهنده دغدغه اسلام نسبت به خطرات این گناه خانمان سوز است. در روایات متعددی از ائمه معصومین علیهم السلام وپیامبر مکرم اسلام ، کسانی که مرتکب شراب خواری شده اند ، حد شلاق جاری شده است. کتاب شریف وسائل الشیعه که بهترین روایات از نظر سندی در مورد احکام الهی در آن جمع آوری شده است در جلد 28 این کتاب 14 باب به روایات مربوط به جرم شراب خواری و مجازات آن اختصاص داده شده است. ده ها روایت از امامان معصوم و پیامبر مکرم اسلام صلوات الله علیهم اجمعین ، در این زمینه است. به عنوان مثال بر اساس روایتی امیرالمومنین علی علیه السلام ، نجاشی یکی از شعرای معروف عرب را که حتی اشعاری در مدح پیامبرمکرم اسلام و امیرالمومنین علیهما السلام سروده بود را به جرم شراب خواری در ماه مبارک رمضان، هشتاد ضربه شلاق زده و سپس او را یک شب حبس کرده و فردای آن روز نیز دوباره بیست ضربه شلاق زدند و فرمودند که هشتاد ضربه اول برای حد شرب خمر بوده و بیست تای دومی به خاطر هتک ماه مبارک رمضان است. روایات بسیار زیاد دیگری در مورد نحوه عملکرد امیرالمومنین و پیامبر مکرم اسلام و دیگر ائمه معصومین علیهم السلام در مورد جرم انگاری و مجازات شرابخوار وجود دارد که برای مطالعه بیشتر به منبع پیشین مراجعه شود. در مورد نگاه یا لمس نامشروع و شهوت آلود نامحرم و همچنین نهی از بی حجابی و بدپوششی ،نیز، با استناد به آیات و روایات متعدد ، این رفتارهای مسلما جز گناهان و در نظام کیفری اسلام جز جرائم محسوب می شود. قرآن کریم در آیات 30 و 31 سوره مبارکه نور ، زنان و مردان را از نگاه به نامحرم برحذر داشته و متعاقب آن دستور به حفظ پوشش اسلامی را صادر می فرماید. قُلْ لِلْمُؤْمِنينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكى‏ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما يَصْنَعُونَ ؛ به مؤمنان بگو چشمهاى خود را (از نگاه به نامحرمان) فروگيرند، و عفاف خود را حفظ كنند اين براى آنان پاكيزه‏تر است خداوند از آنچه انجام مى‏دهيد آگاه است! وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى‏ جُيُوبِهِنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبائِهِنَّ أَوْ آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنائِهِنَّ أَوْ أَبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني‏ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني‏ أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسائِهِنَّ أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلى‏ عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفينَ مِنْ زينَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَميعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ؛ و به زنان با ايمان بگو چشم هاى خود را (از نگاه هوس‏آلود) فروگيرند، و دامان خويش را حفظ كنند و زينت خود را- جز آن مقدار كه نمايان است- آشكار ننمايند و (اطراف) روسرى‏هاى خود را بر سينه خود افكنند (تا گردن و سينه با آن پوشانده شود)، و زينت خود را آشكار نسازند مگر براى شوهرانشان، يا پدرانشان، يا پدر شوهرانشان، يا پسرانشان، يا پسران همسرانشان، يا برادرانشان، يا پسران برادرانشان، يا پسران خواهرانشان، يا زنان هم‏كيششان، يا بردگانشان [كنيزانشان‏]، يا افراد سفيه كه تمايلى به زن ندارند، يا كودكانى كه از امور جنسى مربوط به زنان آگاه نيستند و هنگام راه رفتن پاهاى خود را به زمين نزنند تا زينت پنهانيشان دانسته شود (و صداى خلخال كه برپا دارند به گوش رسد). و همگى بسوى خدا بازگرديد اى مؤمنان، تا رستگار شويد.» علاوه بر این، در آيه 59 از سوره احزاب آمده است: يا ايها النبي قل لازواجك و بناتك و نساء المؤمنين يدنين عليهن من جلابيبهن ذلك أدني أن يعرفن فلا يؤذَينَ و كان الله غفوراً رحيماً؛ اي پيامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: جلبابها (» روسري هاي بلند) خود را بر خويش فرو افكنند، اين كار براي اينكه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگيرند بهتر است; و اگر تاكنون خطا و كوتاهي از آنها سرزده توبه كنند) خداوند همواره آمرزنده رحيم است». بر اساس، آیات فوق، حجاب از احکام الزامی اسلام است و چشم چرانی و نگاه به نامحرم و به طریق اولی لمس نامحرم نیز حرام است. روایاتی فراوانی نیز در این زمینه وارد شده است که به یک نمونه اشاره می شود:« در كلامي از امام رضا(عليه السلام) آمده: «نگاه به موهاي زنان با حجاب، زنان ازدواج كرده و غير آنها، از آن رو حرام شده است كه نگاه، مردان را بر مي انگيزد و آنان را به فساد دعوت مي كند، و انجام آنچه كه نه حلال است و نه شايسته.» در شکل برخورد با این حرام الهی نیز سیاست جزایی و کیفری اسلام ، انجام مراحل نهی از منکر و در صورت لزوم مجازات های تعزیری است. ادله نهی از منکر بی شک همه حرام های الهی را در بر می گیرد. کاری که گشت های ارشاد در این زمینه تذکرات شفاهی یا اخطار و گرفتن تعهد انجام می دهند ، انجام این واجب الهی در مورد کسانی است که مرتکب این محرمات الهی می شوند. باید توجه داشت که ، هر حکومتی ارزش ها و قوانینی را که ضروری و الزامی می داند به اجرا می گذارد. بی شک حکومت اسلامی نیز ارزش های اسلامی را شناسایی کرده و به اجرا در می آورد. ارزش های لازم الرعایه در حکومت اسلامی به وسیله حکم حرام و واجب بیان شده است و حکومت اسلامی موظف به حمایت از این ارزش ها است. قاعده فقهی (التعزیر فی کل معصیه؛ مجازات تعزیر برای هر یک از معاصی قابل اعمال است)، که بر گرفته از فقه اسلامی است، این حق را به حکومت می دهد که برای اجرایی کردن احکام لازم الرعایه، الزام حکومتی ایجاد نماید. قرآن کریم نیز در آیه 41 سوره حج می فرماید: الَّذينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ؛ مومنین همان كسانى هستند كه هر گاه در زمين به آنها قدرت بخشيديم، نماز را برپا مى‏دارند، و زكات مى‏دهند، و امر به معروف و نهى از منكر مى‏كنند، و پايان همه كارها از آن خداست». بر اساس این آیه شریفه ، قدرت حکومت یافتن مومنین و ایجاد حکومت اسلامی، ضرورت امر به معروف (امر به حجاب)، و نهی از منکر( نهی از بی حجابی، نهی از رابطه نامشروع ،نهی از چشم چرانی و شراب خواری و ...) را روشن می نماید. بی شک مراحل نهی از منکر اگر چه از تذکر لسانی شروع می شود ولی در صورت عدم تاثیر و وجود قدرت اجرایی ، به مراحل دیگر قوه قهریه منتهی می شود. همین مناط در مورد قاعده «التعزیر فی کل معصیه» نیز جاری است. مصادیق تعزیر از نهی و توبیخ لسانی شروع شده و ممکن است به جریمه و شلاق و زندان و ... ختم شود. در مورد اینکه در زمان پیامبر مکرم اسلام و ائمه معصومین علیهم السلام الزام حکومتی وجود نداشته است باید بگوییم اولا چنین ادعایی قابل اثبات نیست.بلکه در بسیاری از موارد عکس آن ثابت می شود. ثانیا ، بسیاری از امامان معصوم علیهم السلام حکومت و قدرت سیاسی نداشته اند تا اقدام به الزام حکومتی نمایند، ثالثا همان گونه که تذکر دادیم حکم مجازات بی حجابی یا رابطه نامشروع یا چشم چرانی و ... یک حکم تعزیری است و حکم تعزیری بر اساس مصالح امت اسلامی اعمال می گردد. حاکم اسلامی بنا به مقتضیات زمان و مکان و مراحل رشد فرهنگ جامعه می تواند این الزام حکومتی را ایجاد یا بنا به مصالحی موقتا مرتفع سازد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه