دلیل اینکه قرآن کریم به شکل فعلی در ترتیب آیات و سوره ها انتشارمی یابد، چیست ؟

ترتیب موجود سوره های قرآنی- که از سوره حمد شروع می شود و به سوره الناس ختم می گردد- قطعاً با ترتیب نزول آنها هماهنگی ندارد؛ زیرا بسیاری از سوره هایی که در مکه و در آغاز بعثت نازل شده است، اکنون از جهت ترتیب در پایان قرآن قرار گرفته و بر عکس بسیاری از سوره های مدنی در اول یا وسط قرآن قرار گرفته است. تقریباًمی توان گفت ترتیب موجود سوره های قرآن برعکس ترتیب نزول آنها می باشد و ابتدا سوره های طولانی آمده است و در آخر به سوره های کوتاه که نوعاً مکی هستند ختم می شود، ولی مسأله این است که آیا ترتیب کنونی سور قرآن به دستور پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) انجام گرفته یا با اجتهاد و رای صحابه بعد از پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) بوده است؟ نظر اکثر محققان بر آن است که ترتیب موجود، امرتوقیفی است؛ یعنی، از جانب خدا و به دستور پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) انجام شده است و موید آن روایتی است از ابی بن کعب که گفت: روزی پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) مرا احضار کرد و فرمودند: جبرییل مرا مأمور ساخته تا بر تو درود و تهنیت بگویم و قرآن را بر تو بخوانم ... و سپس پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) به بیان فضیلت سوره های قرآنی به ترتیب موجود در قرآن از سوره حمد تا الناس پرداخت. همان گونه که در مورد ترتیب نزول سوره ها گفته شد، ترتیب آیات هر سوره نیز با ترتیب نزول آیات تفاوت دارد و بین ترتیب نزول آیات هر سوره، تقدیم و تأخر وجود دارد؛ چه بسا آیاتی که دیرتر نازل شده ، ولی در اول سوره قرار گرفته است و حتی در بعضی از سوره ها، بخشی از آیات آن مکی و بخش دیگر آن مدنی است. ولی از مجموع اسناد و روایات چنین برمی آید که ترتیب آیات در بین سوره ها و هم چنین الحاق هر آیه ای به سوره مخصوص، امری توقیفی بوده که از جانب خدا و به دستور پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) انجام گرفته و تقریباً اکثریت قریب به اتفاق علمای اسلامی بر این باور هستند. البته دیدگاه های دیگری نیز در این زمینه وجود دارد از جمله این که چینش آیات توقیفی و چینش سوره ها غیر توفیقی می باشد. eporsesh.com .

موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/03

لینک کوتاه