( در حالت متعادل و دور از افراط)چرا حس مالکیت در زن به حسادت و در مرد به غیرت تعبیر میشه، با وجودیکه هر دو هدفشون از بروز این احساسات بقای زندگیشونه و اینکه احساست و وجود طرف مقابلشون رو منحصرا برای خودشون حفظ کنن.چرا این گرایش برای زن ناپسند و برای مرد پسندیده تعبیر میشه؟اگه به این حرف استناد بشه کرد که: مردها بیشتر از زنها تنوع طلب هستن و درمقابل ،زنها اکثرا و در شرایط نرمال روحی مایلند که تنها یک نفر رو داشته باشن ، اما تمام و کمال ؛ خب در این صورت مرد بیشتر نیازداره که مورد غیرت واقع بشه و غیور بودن برای زن لازم تره البته این جنبه که مردها به سبب تواناییهاشون بیشتر شایستگی حفظ کیان خانواده رو در مقابل عوامل خارجی دارن اصلا منظورم نیست.

در پاسخ به مطالبی توجه کنید.1. تفاوت آفرینش زن و مرد و خصوصیات جسمی و روحی این دو اقتضای این دو صفت را در زن و مرد دارد.2. از نظر خلقت و افرینش زن تمامیت خواه و مرد تنوع طلب است و همین موجب بروز صفت حسادت در زن و غیرت در مرد می شود.2. در حکمت 124نهج البلاغه آمده است: غیرة المرئة کفر و غیرة الرجل ایمان ؛ غیرت زن، کفر و غیرت مرد، ایمان است».البته غیرت زن به طور مطلق و همه جا کفر نیست. در برابر بیگانه و کم و کاستی های زندگی غیرت از خود نشان دادن کفر نیست، بلکه فعلی پسندیده است. لذا باید بگوییم منظور، آن غیرتی است که زن در مقابل شوهر خودش و در برابر خواست او از خود نشان می دهد. مساله زن را، از جهات گوناگونی می توان بررسی کرد ، چنان تابع محیط و زمان است که گاه بسیاری از انسانی ترین اصول و رسوم آن در محیط و زمانی دیگر به صورت یک جنایت ضد انسانی تغییر شکل می دهد. مراد از کفر در این حدیث، معصیت و گناه یعنی کفر عملی است نه کفر اعتقادی. مراد آن حساسیتی است که زن در برابر همسر دوم از خود نشان می دهد و در واقع نوعی حسادت زنانه و حساسیت بی مورد و نابجاست که منجر به نافرمانی و معصیت خداوند و مخالفت با حکم و دستور خداوند می گردد. ولی غیرت مرد به معنای نهی از منکر و جلوگیری از آلوده شدن همسرش به فحشاء و آلوده دامنی است که امری مطلوب و برخاسته از ایمان و تعهد مرد است.زن اگر حسادت به همسر دیگر شوهرش به ورزد مخالفت با فرمان خدا کرده و مخالفت و حسادت مرد نسبت به گام نهادن مرد بیگانه در زندگی خانوادگیش اطاعت فرمان خدا است.حسادت زن در برابر شوهرش و مانع شدن از تعدد زوجات (با توجه به ضرورت هائی که پیش می آید) با این که خداوند در قرآن صریحا آن را حلال فرموده منجر به مخالفت با احکام خدا می شود که اطلاق کلمه «کفر» بر آن می گردد.اما غیرت به خرج دادن مرد و مانع از این که بیگانه ای در همسرش شریک او باشد عین ایمان است چرا که خداوند بزرگ یک زن را تنها برای یک مرد حلال فرموده است.غیرت یکی از صفات و ویژگی های طبیعی انسان است و هر کس به صورت غریزی و فطری از آن برخوردار است از آن رو اهل لغت در ترجمه این واژه گفته اند:غیرت عبارت است از نفرت طبیعی انسان از مشارکت دیگران در چیزی که محبوب او است (مجمع البیان، واژه غیرت). وجود این صفت باعث آن می شود که آدمی از آنچه را که دوست می دارد و یا وظیفه محافظت از آن بدو سپرده شده است نگاهبانی نماید.در روایات اسلامی آمده است که خدای تعالی دارای صفت غیرت است و انسان های غیور را دوست دارد و به دلیل وجود همین صفت بود که کارهای زشت را حرام نموده است. «قال الصادق(ع): ان الله غیور یحب کل غیور و من غیرته حرم الفواحش» (میزان الحکمه، ح 15263). در روایتی از رسول خدا(ص) نقل شده است که نسبت به یکی از اصحاب خود فرمود: «سعد غیور است، من از سعد غیورترم و خدای سبحان از من غیورتر است».و در کتاب «علم اخلاق اسلامی» درباره کسانی که از این صفت کمالی برخوردارند آمده است: غیرت نتیجه شجاعت، بزرگی و قوت نفس است. این صفت در حقیقت از صفات و ملکات شریف نفس آدمی است و مردانگی به آن تحقق می یابد، کسی را که صاحب غیرت نیست نمی توان در شمار مردان محسوب نمود (علم اخلاق اسلامی، ج 1، ص 324). از آنچه تاکنون متذکر شده ایم بر می آید که غیرت در درجه اول ریشه در طبیعت و فطرت آدمی دارد و انسان، غیرت را دوست دارد و درجه دوم این صفت برآیند ملکات اخلاقی بزرگی همچون شجاعت، کرامت و نیرومندی نفس است و مایه اصلی مردانگی در مردان.2. در مورد باید دانست که غیرت یکی از صفات نفسانی است و به این معناست که انسان نسبت به یک مسأله، تعلق خاصی داشته باشد و آن مسأله به گونه ای برای او مهم باشد که در صورتی که پیشامد خوشایندی برای آن اتفاق بیفتد، خوشحال شود و اگر اتفاق بدی برای آن بیفتد، ناراحت شود. پس غیرت به حالات درونی آدم برمی گردد؛ نه رفتار ظاهری او. هرچند گاهی ظاهر و رفتار شخصی، نشان دهنده غیرت و حساسیت او نسبت به یک مسأله است. اما همیشه اینگونه نیست؛ مثلا گاهی شخصی مانند حضرت علی علیه السلام در مورد دین خدا حساس است و به اصطلاح غیرت دینی دارد و دوست ندارد گمراهی مردم و انحراف در دین خدا را ببیند؛ اما عملا کاری از دستش بر نمی آید؛ چون حرفش خریدار ندارد، مجبور است سکوت کند و چیزی نگوید.در روایات پاکدامنی مرد به اندازه غیرت او شمرده شده(نهج البلاغه حکمت 47)غیرت مرد نشانه ایمان او دانسته شده(نهج البلاغه حکمت 124)غیرت یکی از نیازهای مرد در زندگی خانوادگی شمرده شدهعفت واکدامنی،جلوگیری از فساد،ثبات خانواده همگی از آثار و برکات غیرت هستند.اما از آنجا که اسلام دین اعتدال است و راه را بطور کامل برای پیروانش تبیین میکند، امیرالمومنین علیه السلام تاکید میکنند که غیرت مندی باید به جا و منطقی باشد وگرنه نتیجه معکوس خواه داشت.غیرت نابجا مانند اینکه مرد به همسرش اجازه رفت وآمد با هیچ کدام از بستگانش حتی افراد مورد اعتماد را ندهد و همسر را از هرگونه آزادی و صله رحم ومهمانی منع کند و یا اینکه زن بیماری داشته باشد که جان او در خطر است و در شهر یا روستایی باشد که پزشک خانم نباشد اما مرد بخواهد غیرت نابجا به خرج دهد و همسر را از مراجعه به پزشک منع کند و مسائلی ازین قبیل. اینگونه غیرت های نابجا خودش باعث تلقین منفی به شخص میشود و سعی در شکستن این حریمها مینماید. 2. برای مطالعه بیشتر ر.ک:1. حقوق زن در اسلام ، شهید مرتضی مطهری 2. آیت الله مکارم شیرازی، شرح نهج البلاغه، نشر مدرسه امام امیرالمومنین علیه السلام، ج 3، صص 268 و 523. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه