چرا خداوند در قران به انجیر و زیتون قسم خورده؟ ( و نه میوه ای دیگر؟) پاسخ این سوال را در جاهای مختلف خوانده ام ( مثل اینکه این دو میوه خواص زیادی دارند می گویند میوه های دیگر هم خواص خوبی دارند. یا اینکه نام دو کوه است خوب پس چرا کوه های دیگر نه و از این دست...) اما کسانی که دنبال ایراد گیری هستند برای هر کدامشان یک ایراد بنی اسرائیلی می آورند.البته که افراد بهانه گیر را به هیچ طریقی نمیتوان راضی نگه داشت .اما قطعا اعجازی در این میان هست...

الف. پرسشی کلی تر در این مورد مطرح است و آن این که چرا خداوند در قران به آفریده ها و مخلوقاتش قسم خورده است ؟در پاسخ به این پرسش باید گفت که سوگندهاى قرآن دارای حکمت و فلسفه های متعددی است که به برخی اشاره می شود :1.تأکید و بیان اهمیت امورى که خداوند براى آنها سوگند یاد کرده (جوابهاى قسم) تا مردم در آنها نیک بیندیشند و به آنها اهمیت ویژه قائل شوند.2.براى متوجه کردن انسان به منافع و فوائد فراوان چیزهایى که به آنها سوگند یاد شده است مانند خورشید و ماه و ستارگان و شب و روز و حتى مثل انجیر و زیتون که آنها وسیله رحمت و نعمتند. 3. براى بیان واقعیت داشتن امورى که مورد انکار یا شک و تردید مردم مى باشد مانند سوگند به قیامت و فرشتگان و وجدان انسان و امثال آنها .4. براى تعظیم و تکریم اعمال خیر و شایسته تا مردم به انجام آنها تشویق و ترغیب شوند، مانند سوگند به اسبان مجاهدان و اوقات فریضه حج و امثال آن. پس آن طورى که از آیات قرآن و بیانات ائمه و پژوهشگران اسلامى استفاده مى شود، سوگندهاى قرآن عالى ترین وسیله جهت گرایش افکار انسان به تحقیق در ژرفاى مسائل و موجودات جهان است تا از رهگذر این کوشش ها و دقت ها درهاى علوم و دانشها را بسوى جامعه انسانى بگشایند. و بقول طنطاوى «سوگندهاى قرآن کلید دانشها است» .الجواهر طنطاوى، ج 25، ص 258 به نقل از سوگندهاى قرآن ابوالقاسم رزاقى ب. چرا خداوند به انجیر و زیتون قسم خورده است؟1. علت اصلی قسم به این دو میوه کاملا برای ما روشن نیست .2. اما بدون شک آثار و خواص مادی و یا معنوی این دو در قسم خوردن خداوند نقش غیر قابل انکاری دارد .3. توضیح بیشتریکی از قسم های قرآن، قسم به انجیر و زیتون است که مفسرین احتمالاتی در مورد این دو قسم ذکر کرده اند، مانند:الف ــ منظور از «تین»، کوهستانی است که « دمشق» بر بلندی آن واقع شده؛ و منظور از «زیتون» کوهستانی است که «بیت المقدس» بر بالای یکی از کوهایش بنا شده است. اطلاق نام دو میوه ی «انجیر» و «زیتون» بر این دو کوه، شاید برای این بوده که این دو میوه در این دو منطقه می روید و سوگند خوردن به این دو منطقه هم شاید به خاطر این بوده که عده ی بسیاری از انبیاء در این دو منطقه مبعوث شده اند.ب ــ برخی «تین» و «زیتون» را اشاره به دو دوران حضرت آدم و حضرت نوح(ع) می دانند؛ چرا که لباسی که آدم و حوا در بهشت پوشیدند از برگ درختان انجیر بود و در پایان طوفان نوح، شاخه ی ریتونی از آب بیرون آمد که نوح فهمید طوفان پایان یافته است.ج ــ در روایتی وارد شده که «تین» مدینه و «زیتون» بیت المقدس است. البته احتمالات دیگری در این باره ذکر شده است.د ــ مقصود دو میوه ی معروف می باشد. اگر این دو قسم را بر معنای ابتدایی آنها حمل کنیم یعنی « انجیر» و «زیتون» دو میوه ی معروف؛ باز سوگند با معنایی است. زیرا انجیر وزیتون دارای ارزش غذایی فراوانی است که غذاشناسان و پزشکان فوائد بسیار را برای آنها بر شمرده اند که برخی از آنها را دراینجا مطرح می کنیم:زیتون:بی شک تمامی میوه هایی که خداوند منان آفریده، ارزشمند است، ولی نباید تردید کرد که برخی از آنها از لحاظ ارزش و خاصیت غذایی، به نوعی بر دیگری برتری دارند؛ در این میان «زیتون» از جمله میوه هایی است که هم دارای خاصیت غذایی، و هم ارزش دارویی و هم منبعی برای سوخت و ایجاد روشنایی است، از برگ و هسته ی آن نیز استفاده می شود.به گفته برخی متخصصین زیتون معجزه گراست وبرای درمان بسیاری از بیماری ها از جمله درمان نقرس، تصلب شرائین، فشار خون و دردهای عصبی موثر است.نکته ی قابل توجه اینکه در میان مواد غذایی چه نباتی و چه حیوانی، هیچ ماده ی غذایی به اندازه ی زیتون دارای «پتاسیم» نیست، و اگر بدانیم «پتاسیم» چیست و چه نقشی در حفظ حیات ما دارد، خواهیم فهمید چرا باید زیتون را مورد توجه قرار داد.به طور خلاصه، «پتاسیم» در سازندگی عضلات بدن و انرژی بدن موثر است و در ساختمان ترشحات غدد داخلی بدن به کار رفته است که در حفظ نیروی فعال و نشاط زندگی لازم است.از طرفی کمبود «پتاسیم» در بدن، رشد را متوقف می سازد پلکها متورم می شود و دستگاه تنفس دچار اختلال می شود.«پتاسیم» در فعالیت و قدرت تصفیه و شستشوی سلول های کبدی، موثر است و موجب می گردد کبد مواد سمی و اوره و اسیداوریک را بهتر وبیشتر از خون گرفته خارج نماید.«پتاسیم» در قدرت دفعی کلیه ها نقش اساسی دارد و موجب فعالیت بیشتر کلیه ها و دفع مواد سمی از خون می گردد و بدین لحاظ «پتاسیم» را یکی از داروها و درمان کننده بیماری های کلیه می دانند.«پتاسیم» حتی در ساختمان گلبول های قرمز خون وجود دارد و در فعالیت و سازندگی و حفظ آن اثر دارد.غیر از پتاسیم ـ که وجودش برای ادامه ی حیات و حفظ تندرستی ما ضروری است ـ مواد معدنی دیگری چون فسفر،کلسیم، منیزیم، آهن در زیتون وجود دارد که هر کدام نقش شگرف و سازنده ای در زندگی ما دارند.انجیر«انجیر» نیز میوه ای است که جنبه ی دارویی فراوانی دارد و چیز زائدی ندارد و تمامش خورده می شود غذای لطیف و سریع الهضم است ولینت طبع می آورد، بلغم را تحلیل می دهد و کلیه ها را پاک و سنگ مثانه را از بین می برد و راه کبد و سپرز را باز می کند و بدن را فربه می سازد.«انجیر» دارای مواد و ترکیبات غذایی و دارویی سبک و خوشخوراک است که تازه و خشک آن، گوشت، هسته و پوستش برای همه و هر سنی قابل استفاده و گواراست.در روایتی از امام رضا علیه السلام آمده است: « انجیر بوی دهان را می برد، لثه ها و استخوان ها را محکم می کند، مو را می رویاند، درد را بر طرف می سازد، و با وجود آن نیاز به دارو نیست، و همچنین می فرماید: انجیر شبیه ترین میوه به میوه ی بهشتی است.»انجیر حاوی مقدار زیادی «فسفر» می باشد که در تقویت هوش و حافظه بسیار موثر است نیز سرشار از «پتاسیم» که برای سلامتی کودکان ضعیف و کم خون و بی اشتها مفید می باشد، مقدار قابل توجهی، کلسیم دارد، که هم سازنده ی خون و استخوان و هم در ایجاد عضلات بدن و نیروی اعصاب و افزایش قدرت جسمانی موثر است.امروزه کارخانجات بزرگ داروسازی، از مواد موجود در انجیر و خواص حیاتی آن برای ساخت داروهای لازم جهت درمان و دفع سموم بدن استفاده می کنند.بنابراین:با در نظر گرفتن کلام مفسرین و صاحب نظران و توجه به فوائد غذایی سرشار «زیتون» و «انجیر» می توان گفت: قرآن با سوگند به این دو میوه توجه و حس کنجکاوی انسان را نسبت به این دو غذا جلب کرده است و شاید یکی از حکمت های مهم سوگند قرآن به این دو میوه به اهمیت و ارزش غذایی آن باشد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه