تخمین زمان مطالعه: 4 دقیقه
معصومان (ع) دارای یک نوع شایستگی اکتسابی از طریق اعمال خویشند و یک نوع لیاقت ذاتی و موهبتی از سوی پروردگار، تا بتوانند الگو و اسوه مردم بوده باشند.[1]در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است: «...إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ اخْتَارَ مِنْ وُلْدِ آدَمَ أُنَاساً طُهْرٌ مِیلَادُهُمْ وَ طَیِّبٌ أَبْدَانُهُمْ وَ حَفِظَهُمْ فِی أَصْلَابِ الرِّجَالِ وَ أَرْحَامِ النِّسَاءِ أَخْرَجَ مِنْهُمُ الْأَنْبِیَاءَ وَ الرُّسُلَ فَهُمْ أَزْکَی فُرُوعِ آدَمَ فَعَلَ ذَلِکَ لَا لِأَمْرٍ اسْتَحَقُّوهُ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَکِنْ عَلِمَ اللَّهُ مِنْهُمْ حِینَ ذَرَأَهُمْ أَنَّهُمْ یُطِیعُونَهُ وَ یَعْبُدُونَهُ وَ لَا یُشْرِکُونَ بِهِ شَیْئاً فَهَؤُلَاءِ بِالطَّاعَةِ نَالُوا مِنَ اللَّهِ الْکَرَامَةَ وَ الْمَنْزِلَةَ الرَّفِیعَةَ عِنْدَهُ..[2]
..به درستی که خداوند متعال، انسان هایی را از فرزندان آدم انتخاب کرد که تولد آنها پاک و بدن های آنان پاکیزه بود و آنها را در پشت مردان و رحم زنان در حفظ خویش قرار داد؛ انبیاء و رسولان خود را از آنان قرار داد و آن ها پاکیزه ترین فرزندان آدم اند، نه به جهت طلبی که از خداوند داشته باشند؛ بلکه از آن جا که خداوند، در هنگام خلقت می دانست که از او فرمان برداری می کنند و او را عبادت می نمایند و هیچ گونه شرکی نسبت به او روا نمی دارند، پس اینان به واسطه فرمان برداری از خداوند، به این کرامت و منزلت والا در نزد خداوند، نایل شده اند..
و در اوایل دعای ندبه، دلیل برگزیدگی امامان (ع) را چنین می خوانیم: «..بَعْدَ أَنْ شَرَطْتَ عَلَیْهِمُ الزُّهْدَ فِی دَرَجَاتِ هَذِهِ الدُّنْیَا الدَّنِیَّةِ وَ زُخْرُفِهَا وَ زِبْرِجِهَا فَشَرَطُوا لَکَ ذَلِکَ وَ عَلِمْتَ مِنْهُمُ الْوَفَاءَ بِهِ فَقَبِلْتَهُمْ وَ قَرَّبْتَهُمْ وَ قَدَّمْتَ لَهُمُ الذِّکْرَ الْعَلِیَّ وَ الثَّنَاءَ الْجَلِیَّ وَ أَهْبَطْتَ عَلَیْهِمْ مَلائِکَتَکَ وَ کَرَّمْتَهُمْ بِوَحْیِکَ وَ رَفَدْتَهُمْ بِعِلْمِکَ..؛ بعد از آن که بر آنها شرط کردی نسبت به دنیا و زینت و زیورها زهد بورزند، آنان نیز این شرط را پذیرفتند و دانستی که آنان به این شرط وفادارند؛ پس آنها را پذیرفتی و به خود نزدیک ساختی و یاد بلند و ستایش ارجمند را برای ایشان پیش فرستادی و فرشتگانت را بر آنان فرو فرستادی و به وحی خود آنان را گرامی داشتی و آنان را به بخشش علم خود میهمان کردی...».
واقعیتی که باید به آن توجه کرد، آن است که « لازمه سپردن هر مسئولیتی، دادن امکانات لازم است» و امامت جامعه، از این قاعده مستثنی نیست؛ از این رو خداوند آنان را از علم و تاییدات لازم برای عهده داری مسئولیت امامت بهرهمند می گرداند و «معصومان (ع) به خاطر تاییدات الهی و اعمال پاک خویش، چنان هستند که در عین داشتن قدرت و اختیار برای گناه کردن، به سراغ گناه نمیروند، درست همان گونه که هیچ فرد عاقلی حاضر نیست، قطعه آتشی را بر دارد و به دهان خویش بگذارد، با اینکه نه اجباری در این کار است و نه اکراهی، این حالتی است که از درون وجود خود انسان بر اثر آگاهیها و مبادی فطری و طبیعی میجوشد، بی آنکه جبر و اجباری در کار باشد.»[3]و «این تقوای الهی موهبت ویژهای است که به خاطر مسئولیت سنگین رهبری به پیغمبران (و امامان) داده شد، امتیازی که بهره آن عاید همگان میشود و درست مانند امتیاز خاصی است که خداوند به پردههای ظریف و بسیار حساس چشم داده که تمام بدن از آن بهره میگیرد.»[4]
اما عنایت خاص الهی نسبت به معصومین، مانند دیگر اسباب و شرایط و امکانات ویژهای که برای افراد خاصی فراهم میشود، مسئولیت ایشان را سنگینتر میکند، و همچنان که پاداش کارشان افزاش مییابد، کیفر را نیز افزاش میدهد و بدین ترتیب، تعادل بین پاداش و کیفر، برقرار میگردد، هر چند شخص معصوم با حسن اختیار خودش استحقاق کیفری پیدا نخواهد کرد؛ نظیر این تعادل را در مورد همه کسانی که از نعمت ویژهای برخوردار هستند میتوان ملاحظه کرد، چنان که علما و وابستگان به خاندان پیامبر اکرم (ص) دارای مسولیت حساس تر و سنگینتری هستند و همان گونه که پاداش اعمال نیکشان بیشتر است، کیفر گناهانشان (به فرض ارتکاب) افزونتر میباشد و به همن جهت است که هر کس مقام معنوی بالاتری داشته باشد، خطر سقوطش بیشتر و بیم و هراسش از لغزش، زیادتر است.[5]
می توانید از لینک زیر هم استفاده نمایید:
عصمت مکتسبه و عصمت تکوینیه چیست؟ .
پایگاه اطلاع رسانی حوزه
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.