امروز در بسياري از محافل سخن از مضاربه است، لطفاً حقيقت آن را به طور شفاف شرح دهيد؟

الف) مضاربه در أصل مربوط به سرمايه گذاري يک نفر، و تجارت نفر ديگر با آن سرمايه است و سپس تقسيم سود حاصل، طبق توافق قبلي. و چون غالباً براي تجارت مسافرت مي کردند، مضاربه (ضرب در أرض به معني سفر است) ناميده شده، عدّه اي از فقها معتقد بودند مضاربه حتماً از طريق تجارت و بايد با درهم و دينار باشد، ولي ما معتقديم هيچ کدام از اين امور شرط نيست، و مضاربه به معني سرمايه گذاري از يک سو و عمل از سوي ديگر است. چه تجارت يا صنعت يا زراعت يا دامداري باشد. با اسکناس يا درهم و دينار و امثال آن.ب) سود حاصل از مضاربه دو نوع مي تواند باشد: 1- درصدي را براي هر طرف معين کنند. و 2- مبلغ مشخصي را براي صاحب سرمايه در نظر بگيرند؛ به شرط اين که سود حاصل از آن معامله چيزي بيشتر از مبلغ تعيين شده باشد، تا طرف ديگر هم سودي ببرد. نکته: سرمايه گذار مي تواند مبلغي را علي الحساب در ماه بگيرد و در انتهاي مضاربه يا زمان خاصّ ديگري، به طور دقيق محاسبه کنند.ج) زيان حاصل در مضاربه (کم شدن اصل سرمايه) به شرط عدم تعدّي و تفريط عامل، مربوط به سرمايه گذار است. هر چند عامل نيز چون سودي از کارش به دست نياورده زيان کرده است. و در فرض سهل انگاري، بايد عامل زيان را جبران کند. پس اگر سرمايه گذار زيان را نپذيرد مضاربه باطل است. مگر اين که در عقد خارج لازمي مانند بيع شرط کنند چنانچه سرمايه در مضاربه لطمه خورد، آن را عامل جبران مي کند.مهم انجام عقد خارج لازمي به صورت واقعي و جدّي است. مثلاً جنسي را بخرد و در ضمن اين خريد و فروش، شرط کند که عامل زيان احتمالي از مضاربه را جبران مي کند.بانکها در عقد مضاربه براي تضمين سرمايه، بايد اين گونه عمل کنند. يا طبق شرايط مضاربه ضرر براي سرمايه است؛ ولي چون در موارد مختلف سرمايه گذاري مي کنند مي گويند امکان ضرر همزمان در تمام آنها وجود ندارد، سرمايه به خطر نمي افتد. .

پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

مرجع: آیت الله مکارم شیرازی

ایجاد شده در 1400/12/14

لینک کوتاه