چرا مُرده را قبل از دفن می‌شویند و غُسل می‌دهند؟

از احکامی که درباره مرده واجب است، غُسل دادن وی، قبل از دفن است. جهت آگاهی بیشتر در این زمینه می‌توانید به نمایه 38082 (آداب و احکام قبل و بعد از مردن) در همین سایت مراجعه نمایید. فلسفه غسل میت احکام و دستورات شرعی - از جمله مسئله غسل میت - از آیات و روایات و سایر منابع دینی گرفته شده و روشن است که این احکام بر اساس حکمت‌هایی وضع می‌شوند. گاهی این حکمت‌ها مورد درک عقل بشری قرار گرفته و گاهی فهم انسان نسبت به آنها ناتوان است. البته برخی روایات، در این زمینه راه‌گشا بوده و انسان را در فهم بهتر فلسفه احکام رهنمون می‌سازد. در مسئله غسل میت، با مراجعه به منابع روایی به احادیثی برمی‌خوریم که امامان معصوم(ع) حکمت و فلسفه آن‌را بیان نموده‌اند، که در ذیل به چند نمونه اشاره می‌شود: 1. از امام باقر(ع) سؤال شد: چرا میّت را غسل می‌‏دهند؟ حضرت فرمودند: زیرا نطفه‌ای که از آن خلق شده، [در هنگام مرگ] از او خارج می‌‏گردد.[1] 2. راوی می‌گوید، از امام باقر(ع) پرسیدم: برای چه مُرده را غسل می‌‏دهند و برای چه غسل دهنده باید غسل کند؟ حضرت فرمودند: مرده را غسل می‌‏دهند برای این‌که جنب است و دیگر آن‌که چون با فرشتگان ملاقات می‌‏کند باید پاک باشد و همچنین غسل دهنده میّت نیز چون با مؤمنان ملاقات می‌‏کند لازم است غسل کند تا با طهارت با ایشان مواجه شود. [2] 3. محمّد بن سنان می‌گوید، امام رضا(ع) در جواب مسائلی [درباره غسل میت] مرقوم فرمودند: علّت غسل دادن میّت این است که بدین وسیله پاک و نظیف شده و از آلودگی‌‏های امراض و آنچه در هنگام بیماری به او رسیده پاکیزه ‏گردد؛ چه آن‌که انسان بعد از مرگ با فرشتگان و اهل آخرت ملاقات می‌‏کند؛ لذا مستحب است وقتی بر خدای عزّ و جلّ و اهل طهارت وارد می‌‏گردد و آنها وی را مسّ نموده و او نیز با آنها تماس پیدا می‌‏کند، پاک و نظیف باشد و با طهارت به خدا توجّه نماید و از حضرتش خواسته خود را طلب کند و بخواهد که شفاعت شفیعان را در حقّ او بپذیرد. فلسفه غسل مسّ میت علّت غسل کردن غسل دهنده یا کسی که میّت را لمس نموده آن است که چه بسا هنگام غسل، از میّت ذرّاتی به غسل دهنده ترشح نموده و به جسدش اصابت می‌کند؛ لذا برای تطهیر از آن ذرّات، غسل می‌نماید، چه آن‌که انسان وقتی روح از بدنش خارج شد و مُرد، بیشتر آلودگی‌‏های و قذارات ناشی از بیماری و غیر آن در وی باقی می‌ماند؛ لذا او را تطهیر نموده و کسی هم که با او تماس پیدا می‌کند خود را باید پاک نماید.[3]   [1] . ر.ک: ابن بابویه، محمد بن علی، علل الشرائع،  ج‏1، ص 300،  باب 238، ح 4، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، 1385ش. [2] . همان، ص 299، ح 2. [3] . همان، ص 300، ح 3. .

موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/03

لینک کوتاه