ابتدا در باره سوال اول شما که در مورد علت نامیدن ۱۲ تا ۲۲ بهمن به عنوان اوج انقلاب اسلامی با وجود اینکه در روزهای بعد نیز شاهد اغتشاشاتی در نقاط مختلف کشور بودیم باید بگوییم که همانگونه که می دانید انقلاب اسلامی ایران دارای مراحل مختلفی بود که آغاز آن مربوط به حوادث سالهای ۴۱ تا زمان تبعید امام خمینی ره به ترکیه بود که با این تبعید به ظاهر حرکتهای انقلابی مردمی خاموش گشت هر چند که در این زمان نیز اقدامات انقلابی توسط نیروهای انقلاب در حال انجام بود و به همین دلیل دهها مبارز انقلابی در طول این سالها در کشور دستگیر ، محاکمه و مجازات شدند و بسیاری از آنها در کنار زندانهای طویل المدت به تبعید

ابتدا در باره سوال اول شما که در مورد علت نامیدن 12 تا 22 بهمن به عنوان اوج انقلاب اسلامی با وجود اینکه در روزهای بعد نیز شاهد اغتشاشاتی در نقاط مختلف کشور بودیم باید بگوییم که همانگونه که می دانید انقلاب اسلامی ایران دارای مراحل مختلفی بود که آغاز آن مربوط به حوادث سالهای 41 تا زمان تبعید امام خمینی ره به ترکیه بود که با این تبعید به ظاهر حرکتهای انقلابی مردمی خاموش گشت هر چند که در این زمان نیز اقدامات انقلابی توسط نیروهای انقلاب در حال انجام بود و به همین دلیل دهها مبارز انقلابی در طول این سالها در کشور دستگیر ، محاکمه و مجازات شدند و بسیاری از آنها در کنار زندانهای طویل المدت به تبعید افتادند و برخی دیگر نیز در راه انقلاب اسلامی به شهادت رسیدند . لذا در طول سالهای بعد از تبعید امام خمینی(ره) به ترکیه تا سال 1356 حرکت انقلابی عمدتا در سطح انقلابیون و به اصطلاح نخبگان جامعه محدود شده بود اما در سال 1356 و به دنبال برخی تحولات از جمله شهادت حاج آقا مصطفی خمینی و مجالس ختمی که برای وی برگزار شد و باعث افتادن دوباره نام امام خمینی بر سر زبانها شد و به ویژه پس از درج اعلامیه توهین آمیز روزنامه اطلاعات نسبت به امام خمینی با نام مستعار رشیدی مطلق ناگهان آتش زیر خاکستر انقلاب اسلامی مردم ایران شعله ور شد و دوره جدیدی از انقلاب اسلامی آغاز که در نهایت به پیروزی انقلاب اسلامی منجر گردید . بی تردید دراین دوره ، مهمترین تحولی که در روند انقلاب اسلامی ایران رخ داد تصمیم امام خمینی برای ورود به ایران بود . آن هم در زمانی که در اثر بالا گرفتن انقلاب شاه مجبور به فرار از کشور شده بود . لذا ورود امام خمینی به ایران و قرار گرفتن وی در کنار مردم و هدایت انقلاب از درون کشور آخرین ضربه ها را به نظام شاهنشاهی وارد می کرد . این بود که بختیار مذبوحانه تلاش می کرد تا با ممانعت از ورود امام خمینی به خاک ایران مانع از تحقق سرنگونی نظام شاهنشاهی گردد و در این راستا تا چندین روز به بستن فرودگاهها اقدام نمود که سرانجام در اثر فشار مردم و تحصن علما و روحانیت در دانشگاه تهران و ... مجبور به بازگشایی فرودگاهها شد . لذا 12 بهمن به عنوان اولین روز ورود تاریخی امام خمینی به میهن آغازی بر پایان نظام 2500 ساله شاهنشاهی به شمار می آمد . به ویژه که امام خمینی در بهشت زهرا رسما ضمن غیر مشروع و غیر قانونی دانستن نظام شاهنشاهی اعلام نمود که به زودی دولت تعیین خواهد نمود . انتخاب دولت موقت نیز باعث سریع شدن روند سقوط رژیم شده و پس از تحولات فراوانی که در کتب تاریخی ذکر شده است و مقاومت خونینی که رژیم در برابر انقلابیون از خود به نمایش گذاشت و باعث شهادت دهها تن از انقلابیون شد در روز 22 بهمن مجبور به عقب نشینی شده و رسما سقوط نظام شاهنشاهی در این روز اعلام شد . مهمترین اقداماتی که در این روز نشانه پایان نظام شاهنشاهی بود عبارت بودند از : · اعلام بی طرفی ارتش که تاساعاتی قبل با آخرین تجهیزات در برابر مردم ایستاده بود و مهمترین عامل بقای رژیم شاهنشاهی به شمار می رفت و سقوط کلیه پادگان هایی که همچنان مقاومت می کردند و فرار فرماندهان آنها · افتادن اسلحه به دست مردم در پی سقوط پادگانها و شکسته شدن درب اسلحه خانه ها · تسخیر رادیو وتلویزیون ملی توسط انقلابیون و پخش اعلامیه سقوط نظام شاهنشاهی از رادیو و تلویزیون ملی با صدای شهید محلاتی با عنوان صدای انقلاب مردم ایران · دستگیری سران ارتش ونیروهای وابسته به رژیم شاهنشاهی توسط مردم · فرار بختیار به عنوان آخرین مهره رژیم سلطنتی که قرار بود ناجی تاج و تخت سلطنت در غیاب محمد رضا پهلوی باشد . · ...بنابر این باتوجه به تحولات ذکر شده در بالا عملا نظام شاهنشاهی سقوط کرده و قدرت رسما به دست نیروهای انقلاب افتاد به گونه ای که همان زمان علاوه بر رادیو و تلویزیون روزنامه ها رسما سقوط نظام شاهنشاهی را اعلام نمودند به عنوان مثال تیتر یک روزنامه کیهان در 23 بهمن 1357 چنین بود : «سقوط نظام 2500 ساله استبداد ، ارتش انقلاب شهرها را آزاد کرد .»(سالنامه روزنامه کیهان دوره دوم جلد اول ، 23 بهمن 1357)البته همانگونه که در سوال نیز اشاره شده است درگیری ها در 22 بهمن پایان نیافت بلکه در روزهای بعد نیز شاهد درگیری ها بودیم و حتی درگیری های جدیدی آغاز شد اما واقعیت این است که ماهیت این درگیری ها با درگیری های قبلی تفاوت داشت چرا که درگیری های قبل از 22 بهمن در مبارزه انقلابیون با رژیم سلطنتی بود اما پس از این روز درگیری انقلاب اسلامی تازه به پیروزی رسیده با کسانی بود که از شرایط نابسامان پیش آمده در صدد سوء استفاده بودند از جمله تجزیه طلبان که خواستار جدایی بخشهایی از خاک کشورمان بودند و یا منافقینی که به دنبال آشوب و بلوا و فتنه انگیزی بودند و یا سلطنت طلبانی که قصد اجرای کودتا داشتند که البته همه این توطئه ها با عنایات الهی ، درایت بی نظیر رهبری انقلاب و حضور مردم در صحنه ، نا کام ماند ولی آنچه مهم است این است که پس از روز 22 بهمن دیگر نظام شاهنشاهی وجود نداشت و انقلاب اسلامی ایران عملا به پیروزی رسیده بود و فقط درگیری هایی در دوره تثبیت نظام داشت که آن هم نه با نظام طاغوت بلکه با فرصت طلبان بود که این قبیل مسائل و مشکلات همواره وجود داشته است . لذا می توانیم این ده روز را دوره اوج انقلاب اسلامی ایران بنامیم و روز 22 بهمن را روز پیروزی انقلاب اسلامی ایران .در مورد سوال دوم شما که در باره علت نامگذاری این ده روز به دهه فجر می باشد باید بگوییم که انقلاب اسلامی ایران به دلیل ماهیت اسلامی که داشت از همان ابتدا تلاش نمود تا تحولات خود را با آموزه های قرآنی هماهنگ کند و در این راستا یکی از مهمترین راهکارها استفاده از فرهنگ لغات دینی می باشد . به عنوان مثال درانقلاب اسلامی واژگانی همچون جهاد ، مستضعف ، مستکبر ، مجاهد ، یوم الله ، طاغوت ، حکم ، حاکم ، ولی و ... که همگی از فرهنگ دینی اخذ شده است مورد استفاده قرار گرفت که علاوه بر اینکه هر کدام بار معنایی خاصی داشته و کاربرد های اعتقادی خود را داشت عاملی مهم در معرفی ماهیت انقلاب اسلامی و نیز به صحنه کشاندن مردم بود . لذا یکی از این واژگان نیز که در این فرایند مورد استفاده قرار گرفت عنوان دهه فجر بود . به لحاظ لغوی فجر به معنی صبح و سپیده دمان می باشد که در قرآن کریم در سوره فجر بدان قسم خورده شده است و در ادامه به شبهای دهگانه قسم خورده شده است . البته در مورد تفسیر شبهای دهگانه نظرات مختلفی از سوی مفسرین ارائه شده است که در کتب تفسیر از جمله تفسیر المیزان وجود دارد (رک : سید محمد حسین طباطبایی ، تفسیر المیزان ، ج20، ص467) اما آنچه مسلم است این است که هیچ کس این شب ها را به معنای ده شب پیروزی انقلاب اسلامی ندانسته است تا چنین سوالی پیش آید بلکه تلاش شده است تا از عنوان مقدسی همچون فجر و شب های دهگانه که در قرآن به آنها قسم خورده شده است برای اشاره به این ایام استفاده شود بدون اینکه منظور این باشد که شب های ذکر شده در قرآن همان شب های دهه فجر مورد نظر ما باشد تا بدینوسیله اهمیت و عظمت این ده روز که طلیعه ای بر پیروزی مستضعفان بر مستکبرین و حاکمیت الهی بود بیش از پیش به جهانیان اعلام گردد . لذا نامیدن این ده روز به دهه فجر تنها استفاده از عناوین مقدس برای نشان دادن ماهیت دینی انقلاب اسلامی بود به ویژه که در قرآن کریم به شبهای دهگانه قسم یاد می کند ولی ما از ده روز فجر به عنوان روزهای مهم و سرنوشت ساز و فجر آفرین یاد می کنیم . (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 74/100122886) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه