آيا ملاك براي رهبري واجد صفات بودن است يا انتخاب مجلس خبرگان معيار است؟

معبار در انتخاب فرد برای رهبری برخورداری از شرایط و ویژگیهای لازم برای رهبری است و برخورداری از این ویژگیها مسأله ای عقلی است زیرا از آنجا که ولی فقیه به عنوان جانشین امام معصوم علیه السلام برای رهبری و اداره امور جامعه اسلامی بر گزیده می شود , این جایگاه و تناسب حکومت و حاکم و رهبری ایجاب می کند که ولی فقیه دارای شرایط و ویژگیهای خاصی باشد که عبارتند از : فقاهت و آشنایی کامل با مبانی و احکام اسلامی , زیرا اداره حکومت اسلامی بر اساس دستورات و تعالیم دین اسلام , مستلزم رهبری فردی است که آشنایی کامل با مبانی دینی داشته باشد . علاوه بر اینکه بر اساس تفکر شیعی مشروعیت حکومت در عصر غیبت و بر پایی حکومت عدل , تنها در قالب رهبری فقیه جامع شرایط تحقق خواهد یافت و چنین فردی از سوی امام معصوم علیه السلام مأذون برای حکومت است .بر این اساس , در اصل 109 اولين معيار برای رهبری را صلاحيت علمي لازم براي افتاء‌ در ابواب مختلف فقهي بيان مي‎كند. 2 .عدالت و تقوا ؛ جایگاه خاص رهبری حکومت دینی و نیابت عام ایشان از امام معصوم علیه السلام , ضرورت عدالت و تقوای رهبری را به همراه دارد , تا در سایه این ویژگیها , تحت تأثیر خواهشهای نفسانی و مطامع دنیوی قرار نگیرد . به تعبیر دیگر حاکم و رهبر حکومت اسلامی , باید نگاهبان احکام و ارزش های اسلامی باشد و این وظیفه , ایجاب می کند که چنین شخصی در عمق جان خویش به ارزش های اسلامی پایبند بوده باشد .در اصل 109 به عدالت و تقوای لازم براي رهبري امّت اسلامبه عنوان شرط دوم رهبری اشاره شده است . آگاهی نسبت به مسائل زمان ؛ بدون آگاهی و آشنایی با مسائل روز و زمان , نمی توان جامعه اسلامی را هدایت و رهبری نمود از این رو وجود چنین ویژگی از شرایط و خصوصیات رهبری می باشد . شجاعت , مدیریت و کفایت لازم ؛ لازمه رهبری و اداره کشور , برخورداری از مدیریت و کفایت مناسب این جایگاه است ؛ زیرا بدون آن , امکان انجام چنین مسئولیتی وجود نخواهد داشت . رهبري و سياست امر خطيري است و صرف داشتن شرايط علمي،‌ تقوائي و اخلاقي فرد را واجد صلاحيّت رهبري نمي‎‎نمايد؛ بلكه لازم است از آگاهي سياسي و توانايي مديّريت نيز برخوردار باشد.سياست پديدة پيچيده‎اي است كه اعمال آن خرد خاص خود را مي‎طلبد. آشنايي با ظرايف سياست و قدرت تحليل سياسي به رهبر اين امكان را مي‎دهد كه در هر زمان، با توجه به مقتضيات، تصميمات لازم را اتخاذ نمايد‎؛‌ هم چنين،‌ شجاعت،‌ لازمه رهبري شايسته است و خطير بودن امر رهبري آن را ايجاب مي‎كند. تصميمات مهم سياسي و نظامي در مقاطع حسّاس نيازمند قاطعيت مدّبرانه و شجاعانه است تا با اتخاّذ آن جامعه از سرگرداني نجات پيدا كند. عنصر ديگري كه ضروري مي‎باشد، قدرت مديريّت است كه رهبر با دارا بودن آن، مي‎تواند در اركان دولت انسجام بر قرار كرده و امور را به نحو شايسته سازماندهي نمايد. اصل 109 در شرط سوّم براي صلاحيت رهبري را بينش صحيح سياسي و اجتماعي،‌ تدبير، شجاعت، مديرّيت و قدرت كافي براي رهبري بيان مي‎كند. مجلس خبرگان به عنوان نهادی که بر اساس قانون اساسی وظیفه انتخاب و نظارت بر رهبری را بر عهده دارد چه در انتخاب و چه در نظارت بر عملکرد رهبری , باید این شرایط و ویژگیها را در ایشان در نظر بگیرد و بر اساس آن در مورد انتخاب یا نظارت رهبری عمل نماید و انتخاب مجلس خبرگان بدون وجود معیارها و شرایط لازم برای رهبری ,موجب تعیین شخص برای رهبری نمی شود , بلکه وجود این ویژگیها و انتخاب بر اساس آن موجب تعیین رهبری است . .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه