حضرت ادریس کیست؟ آیا ایشان نیز همانند حضرت خضر(ع) زندگی جاوید دارند؟

بنابر نقل بسیاری از مفسران، ادریس جد پدری نوح است. نام او در تورات «اخنوخ» و در «عربی» ادریس می باشد و برخی آن را از ماده درس می‌دانند؛زیرا ادریس کسی بود که با قلم خط نوشت و نویسندگی کرد. او افزون بر مقام نبوت،به علم نجوم و حساب و هیئت احاطه داشت و نخستین کسی بود که طرز دوختن لباس را به انسانها آموخت.نامش، دو بار در قرآن،آن هم با اشاره‌های کوتاه آمده است[1]:ادریس در قرآنسوره مریم ایات ۵۸ و ۵۷ و ۵۶و اذکر فی الکتاب ادریس انه کان صدیقا نبیا؛ در کتاب آسمانیت (قرآن) از ادریس یاد کن که او صدیق و پیامبر بود.(صدیق به معنی شخص بسیار راستگو و تصدیق کننده ایات خداوند و تسلیم در برابر حق و حقیقت است).و رفعناه مکانا علیا؛ ما او را به مقام بلندی رساندیم.اولئک الذین انعم الله علیهم من النبیین؛ آنها پیامبرانی بودند که خداوند آنان را مشمول نعمت خود قرار داد.من ذریه آدم و ممن حملنا مع نوح و من ذریه ابراهیم و اسرائیل؛که بعضی از فرزندان آدم بودند و بعضی از فرزندان کسانی که با نوح در کشتی سوار کردیم و بعضی از دودمان ابراهیم و اسرائیل.و ممن هدینا و اجتبینا اذا تتلی علیهم ایات الرحمن خروا سجدا و بکیا؛ در میان کسانی که هدایت کردیم و برگزیدیم، افرادی هستند که وقتی ایات خداوند رحمان برآنها خوانده شود، به خاک می افتند و سجده می کنند و سیلاب اشکشان سرازیر می‌شود. سوره انبیاء ایات ۸۶ و ۸۵ و اسماعیل و ادریس و ذاالکفل کل من الصابرین؛ اسماعیل و ادریس و ذوالکفل که همه آنها از صابران و شکیبایان بودند و هر یک از این پیامبران،در طول عمر خود، در برابر دشمنان و یا مشکلات طاقت فرسای زندگی شکیبایی و پایداری نشان دادند و هرگز در برابر گرفتاری‌ها زانو نزدند و هر یک الگویی از پایمردی بودند.سپس قرآن، بزرگترین بخشش الهی را، در برابر،شکیبایی و پایداری‌شان چنین بیان می‌کند: ما آنها را در رحمت خود داخل کردیم؛ چرا که از صالحان بودند. و ادخلناهم فی رحمتنا انهم من الصالحین. جالب اینکه نمی‌گوید ما رحمت خود را به آنها بخشیدیم، بلکه می‌گوید: آنها را در رحمت خود داخل کردیم.گویی با تمام جسم و جانشان در رحمت الهی غرق شدند[2].روایات در باب اینکه حضرت ادریس زنده است یا خداوند او را به آسمان بالا برد و سپس قبض روح کرد یا اینکه در زمین از دنیا رفته داراری اختلاف است. برخی از آیه شریفه «و رفعناه مکانا رفیعا»[3] که درباره حضرت ادریس است، زنده بودن حضرت ادریس را استفاده کرده اند که می توانید برای مطالعه اختلاف اقوال به البدایه و النهایه ج1 ص99 و تفسیر مجمع البیان ج6 ص430 مراجعه کنید. در برخی روایات آمده که پیامبران زنده چهار نفر هستند. دو تا در زمین: الیاس و خضر ، و دو تا در آسمان :عیسی و ادریس.[4] البته کسانی که حضرت ادریس را زنده می دانند روایاتی را که دلالت بر خروج ادریس از دنیا یا وفات او می کنند را منافی با حیات ان حضرت نمی دانند و می گویند آن روایات دلالت بر عدم حیات ادریس در زمین می کند و ادریس مانند حضرت عیسی در آسمان زندگی می کند. آنچنانکه تعبیر وفات در آیه شریفه « یا عیسی انی متوفیک و رافعک الیّ»[5] به معنای مردن و مرگ نیست.البته این را باید مد نظر داشت که در باب داستان و تاریخ انبیاء به علل مختلف در منابع اختلافات زیادی وجود دارد که گاه بیان نتیجه قطعی را در برخی موارد مشکل می کند،مثلا درباره حضرت الیاس هم اختلافات زیاد است، درباره اینکه الیاس کیست ؟ برخی روایت دارند او همان ادریس است ، برخی می گویند او خضر است و...[6] [1] در سوره مریم ایات ۵۸ و ۵۷ و ۵۶ و در سوره انبیاء ایه ۸۶ و ۸۵ آمده است[2] تفسیر نمونه و قرآن ج۱۳ از ص۹۷ تا ص ۱۰۰ و از ص ۴۸۲ و ص۴۸۳.[3] 75 مریم[4] بحار الانوار ج13 ص 402 و قصص الانبیاء ابن کثیر ج 2 ص242[5] 55 آل عمران[6] می توانید برای بررسی بیشتر در مرد حضرت الیاس به جامع البیان ج23 ص109 و المیزان ج17 ص159مراجعه کنید. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه