فلسفه ختنه چیست ؟ و از چه زمانی شروع شده ؟و آیا معصومین ما ختنه میکردند؟

یکى از سنت هاى حضرت ابراهیم (علیه السلام) که مورد تأیید اسلام بلکه مورد تأیید تمام پیامبران بعد از حضرت ابراهیم(علیه السلام) واقع شده است سنت خِتان یا ختنه است. در روایات از طریق شیعه واهل سنت بر این سنت تأکید شده است. عن جعفر بن محمد عن ابیه عن آبائه عن على (علیه السلام) قال : قال رسول الله (صلىالله علیه وآله) : (إن الله عز وجل بعث خلیله بالحنیفیة وأمره بأخذ الشارب وقص الاظفار ونتف الابط و حلق العانة والختان)( وسائل الشیعه : 15 / 163 باب 52 از ابواب احکام اولاد). على (علیه السلام)از پیامبر (ص) نقل مى فرماید: که خداوند عز وجل حضرت ابراهیم(علیه السلام) را به روش پسندیده مبعوث کرد وبه کوتاه کردن سبیل وناخن وازاله موهاى زیر بغل وتراشیدن موهاى بالاى عورت وختنه کردن سفارش کرد. هنگامى که شخصى از امام صادق (علیه السلام) پرسید : آیا جائز است که به کارهاى خدایى ودر خلقت او دست ببریم ؟ حضرت فرمود : نه، او گفت : پس چرا ختنه مى کنید وپوستى را که خدا خلق کرده جدا مى کنید ؟ آیا خدا این پوست را اضافه وبر اساس غیر حکمت آفریده است ؟ امام صادق (علیه السلام)فرمود : خلقت آن پوست بر اساس حکمت است و ازاله آن بر اساس حکمتى بالاتراست همان طورى که وقتى بچه به دنیا مى آید ، ناف او به مادرش وصل است این هم مخلوق خدااست وخدا این طور قرار داده ولى براى نجات فرزند ومادر ، خداوند حکیم دستور داده آن را قطع کنیم ، همین طور ناخن هاى انسان را خدا خلق کرده و بلند شدن آن ها بر اساس قانون خدا است و خدا می توانست از اول ناخن ها را طورى بیآفریند که همیشه به اندازه خاصى باشد ولى با این حال چون بزرگ مى شود به ما دستور داده آن ها را کوتاه کنیم وهمین طور در مورد موهاى بدن . این گونه دخالت ها در خلقت ، منافاتى با حکمت الهى ندارد وبر اساس مصلحتى بالاتر صورت مى گیرد(همان : 162 ). در کنز العمال که از منابع اهل سنت است ازعلى (علیه السلام) نقل مى کند : (اختنوا اولادکم یوم السابع فانه اطهر واسرع نباتاً للحم واروح للقلب(کنز العمال : 16 / 436 ). فرزندان خود را در روز هفتم تولد شان ختنه کنید زیرا باعث پاکیزگى بیشتر و باعث سرعت در رویش گوشت بر بدن و موجب شادمانى قلب مى شود. باز در حدیث دیگر آمده : ختنه کردن باعث نضارت و خوش رنگى صورت و باعث لذت بیشتر در جماع مى شود(همان : 435 ). ختنه کردن در مردان باعث پاکیزگى آلت تناسلى مى شود چون وجود پوسته رویى باعث جمع شدن کثافات و ماندن بول زیر پوست شده و باعث بیمارى و بوى بد می شود(وسائل الشیعه : 15 باب 52 از ابواب احکام اولاد ص 161). ختنه کردن از نظر اسلام واجب است و اگر این کار انجام نشد بعد از بلوغ بر خود فرزند واجب است این کار را انجام دهد و اگر غیر مسلمانی که ختنه نشده است اسلام آورد، بر او واجب است این کار را انجام دهد.(تحریر الوسیله، ج3، ص552 م4و5) ختنه در صحت برخی عبادات مانند طواف حج یا عمره شرط است و اگر انجام ندهد عبادتش باطل خواهد بود. دلیل اصلی لزوم ختنه کردن پسران روایات متعددی است که در این زمینه وارد شده است. شیخ حر عاملی در کتاب شریف وسائل الشیعه که بهترین روایات از حیث سند در آن گردآوری شده است بیش از 26 روایت در این زمینه از معصومین علیهم السلام نقل می فرماید. به چند نمونه از آن ها اشاره می نماییم.- ُ رُوِیَ عَنِ الصَّادِقِینَ ع- أَنِ اخْتِنُوا أَوْلَادَکُمْ یَوْمَ السَّابِعِ یَطْهُرُوا فَإِنَّ الْأَرْضَ تَضِجُّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ بَوْلِ الْأَغْلَف ..؛ از امام صادق و امام کاظم علیهما السلام نقل شده است که فرمودند: فرزندان خویش را در روز هفتم تولد ختنه کنید تا پاکیزه گردند زیرا زمین از بول کسی که ختنه نشده است به خدا شکایت می کند..- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مِنْ سُنَنِ الْمُرْسَلِینَ الِاسْتِنْجَاءُ وَ الْخِتَان ؛ امام صادق علیه السلام می فرماید یکی از سنت های پیامبران مرسل استنجاء بعد از قضاء حاجت و ختنه کردن است.ْ -أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ اخْتِنُوا أَوْلَادَکُمْ لِسَبْعَةِ أَیَّامٍ فَإِنَّهُ أَطْهَرُ وَ أَسْرَعُ لِنَبَاتِ اللَّحْمِ وَ إِنَّ الْأَرْضَ لَتَکْرَهُ بَوْلَ الْأَغْلَف ؛ امام صادق علیه السلام می فرمایند فرزندان خویش را از روز هفتم ختنه کنید که بهترین زمان است و سبب تسریع در رویش و ترمیم گوشت می شود. و زمین از بول شخص ختنه نشده کراهت دارد.-قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِذَا أَسْلَمَ الرَّجُلُ اخْتَتَنَ وَ لَوْ بَلَغَ ثَمَانِینَ سَنَة؛ امیرالمومنین علی علیه السلام فرمودند هرگاه مردی اسلام آورد باید ختنه کند حتی اگر به هشتاد سالگی رسیده باشد.- سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنِ الْجَارِیَةِ تُسْبَى مِنْ أَرْضِ الشِّرْکِ فَتُسْلِمُ فَیُطْلَبُ لَهَا مَنْ یَخْفِضُهَا فَلَا یُقْدَرُ عَلَى امْرَأَةٍ فَقَالَ أَمَّا السُّنَّةُ فَالْخِتَانُ عَلَى الرِّجَالِ وَ لَیْسَ عَلَى النِّسَاء؛ امام صادق در مورد کسی که در مورد ختنه کردن دختران سئوال کرده بود فرمودند ، ختنه برای مردان سنت است و برای زنان سنت نیست.- أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ خِتَانُ الْغُلَامِ مِنَ السُّنَّةِ وَ خَفْضُ الْجَارِیَةِ لَیْسَ مِنَ السُّنَّة؛ امام صادق علیه السلام در روایت دیگری فرمودند ختنه پسر بچه از سنت است و در زنان سنت نیست. در روایت دیگری اضافه شده است که ختنه دختر سنت نیست ولی اشکالی هم ندارد.(لاباس بها).[فوائد بهداشتى وپزشکى ختنه:1 ـ آمار نشان مى دهد در بین مسلمانان ویهودیان که ختنه مى کنند حتى یک مورد سرطان آلت دیده نشده است از نظر پزشکى امروزه ختنه به عنوان نوعى واکسن و پیشگیرى از سرطان سر آلت محسوب مى شود ولى در جاهایى که ختنه نمى کنند مانند آمریکا 1 / 8 تلفات ناشى از سرطان ها مربوط به سرطان اندام هاى تناسلى است . 2 ـ سرطان گردنِ رَحم (محل تماس آلت بارحم یا مهبل) در کسانى که شوهرانشان مختون نبوده اند ، هنگام نزدیکى مخصوصاً در زمانى که زن به خاطر زایمان یا قاعدگى دچار التهاب دیواره مهبل بوده اند ، بیشتر اتفاق افتاده است.3 ـ سرطان پروستات نزد آنان که ختنه مى کنند، کمتر است.4ـ پیلونفریت وآلودگى هاى چرکى مجارى ادرارى از مثانه وکلیه در ختنه شدگان کمتراست چون قطع پوست سبب مى شود دفع ترشحات به آسانى صورت گیرد ولى اگر ختنه نشده باشد چون آلت تناسلى در حالت نعوظ وسفت شدن در فشار آن پوسته قرار مى گیرد وسطح داخلى پوسته رشته هاى عصبى فراوانى فراگرفته و لذا آن را فوق العاده حساس ساخته ودر آن قسمت که به تنه آلت مى چسبد ، غدد مترشحه فراوانى موجوداست که ترشحات شیرى رنگ وغلیظ ( smegma ) را بر روى حشفه پخش مى کند وهمین ترشحات است که توانسته اند واکنش هاى سرطانى ایجاد نماید. در اغلب موارد این پوست بر حشفه وآلت فشار وارد مى آورد واز خارج شدن ادرار به طور کامل جلوگیرى نموده باعث حبس بول مى شود وقطره قطره بول خارج مى شود وسبب التهاب وتورم شده ، تجمع ترشحات غددى والتهاب وگرد وغبار و… باتوجه به تاریکى و رطوبت آن جا محل بسیارى مناسبى براى ایجاد عفونت مى شود و به تدریج عفونت را به داخل مجارى ادرار وکلیه ها مى رساند.5 ـ آمیزش براى ختنه شدگان لذت بخش تر است وبراى زن نیز لذت بخش تر است.6ـ وجود شبکه عصبى والتهاب وخارش در ختنه نشدگان سبب مى شود که همواره دستشان را براى خاراندن به آن جا بمالند وباعث آلودگى شود(دکتر سید رضا پاک نژاد ، اولین دانشگاه وآخرین پیامبر : 16 / 149 به بعد باتلخیص). در باره تاریخچه ختنه در بین اقوام گذشته آمده است ،درمیان مصریان واقوام قدیم جنوب آفریقا ختنه رواج داشته در بین یهودیان وبرخى از مسیحیان از جمله مقررات مذهبى محسوب مى شود در بین یهود ختان واجب است وغالباً پسران خود را در هشت روزگى ختنه مى کنند ، به موجب روایات ما رسم ختنه از قدیم بین اعراب وجود داشته است ، شیعیان وشافعى آن را واجب شمرده ومالکى آن را سنت شمرده و نزد عامه مسلمانان مهمترین نشانه مسلمانى شناخته مى شود (دائره المعارف بزرگ فارسى ( مصاحب) : 1 / 884). آیت الله خویى فرموده اند : (یستحب فى الیوم السابع ختانه ویجب الختان بعد البلوغ لو لم یختن قبله(منهاج الصالحین ج 2 / 284 ، مسئله 1382 ) مستحب است پسر را در روز هفتم از ولادت ختنه کنند و اگر او را ختنه نکرده باشید بعد از بلوغ برخودِ او واجب است . آیت الله سیستانى (مد ظله ) نیز فرموده است : شرط صحت طواف در مردان ختنه کردن است(مناسک محشى : ص 212 ). اما در قرآن در مورد ختنه آیه اى نداریم ولى به صورت کلى خطاب به پیامبر(صلىالله وآله علیه)در مواردى مى فرماید : از دین ابراهیم پیروى کن. در سوره نحل آیه 123 مى فرماید (اوحینا الیک ان اتبع ملة ابراهیم حنیفاً) به تو وحى کردیم که از آئین ابراهیم پیروى کن. ودر سوره آل عمران آیه 98 آمده است : (فاتبعوا ملة ابراهیم حنیفاً ) از کیش ابراهیم که همان آئین پاک وبى آلایش بوده پیروى کنید. از سنت هاى ابراهیمى(صلىالله وآله علیه) یکى همین ختنه بوده که در روایات بدان اشاره شده است. http://www.al-shia.com/html/far/5ola/view.php?id=198⊂_id=9-4&subject=%D8%B7%C2%AE%D8%B7%DA%BE%D8%B8%E2%80%A0%D8%B8%E2%80%A1 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه