در قرآن آمده است که مال یتیم نخورید. پس چرا در جنگ‌ها پیامبر اسلام(ص) و علی(ع) غنیمت می‌گرفتند در حالی که با کشته شدن کافر، اموالش به وارثش می‌رسید؟

1. با این‌که قرآن می‌فرماید مال یتیم را نخورید[1] ولی قیاس آن با اموال کافر حربی از جهت منطقی اشتباه است؛ چون خود قرآن در جای دیگری تمام اموال کافر حربی را در صورتی که با مسلمانان به نبرد برخیزند، از آنِ مسلمانان می‌داند:[2] «و زمین‌ها و خانه‌ها و اموالشان را در اختیار شما گذاشت، و [همچنین] زمینى را که هرگز در آن گام ننهاده بودید و خداوند بر هر چیز تواناست».[3]لذا فقها گفته‌اند اگر مسلمانان به امر [پیامبر(ص) یا] امام(ع) با کافر حربى جنگ کنند، چیزهایى که در جنگ بدست می‌آورند به آنها غنیمت گفته می‌شود. و کفار حربى کسانى هستند که خون و مالشان و نیز اسیر کردن زنان و کودکانشان حلال باشد ...[4]ناگفته نماند؛ کافر حربى که در سرزمین کفر، مسلمان شده، در صورت چیره شدن مسلمانان بر آن سرزمین، جان و اموال منقول وى مانند اثاث منزل، وسیله نقلیه، جواهر آلات و ... محفوظ و محترم است و تعرّض به آنها جایز نیست، لیکن اموال غیر منقولش مانند زمین و خانه، غنیمت مسلمانان است.[5]2. انگیزه و هدف جهاد، از بین بردن توطئه‌ها و موانعی است که دشمنان در مسیر پیشرفت اسلام ایجاد می‌کردند. از طرف دیگر می‌بینیم غیر مسلمانانی که شرایط اسلام را رعایت می‌کردند با همان عقیده خود آزادانه در پناه قدرت اسلام در کنار مسلمانان زندگی می‌کردند و در مواقع زیادی با پیامبر(ص) و امامان(ع) به سؤال و جواب و بحث و مناظره درباره مسائل دینی خود می‌پرداختند و بر دین خود باقی بودند.[6] در همین راستا اموال این دسته از کفار نیز به فرزندان یتیمشان منتقل می‌شد.در پایان بیان این نکته ضروری است که قاعده عرفی پذیرفته شده در جنگ‌ها این است که جنگجویان، جان و مال خود را با ورود به نبرد در معرض خطر می‌انداختند بدین ترتیب که با کشته شدن فرد جنگجو و یا فرار او از صحنه نبرد، اموالش به دست دشمن می‌رسد و اساساً ارثی باقی نمی‌ماند تا در آن دخل و تصرفی انجام شود. به عبارت دیگر، شخص با ورود به جنگ همان‌طور که جان خود را به خطر انداخته بود، پذیرفته است که مالش در صورت شکست به دست دشمن بیفتد و بر همین اساس، خود جنگجو مال خود را نابود کرده و آنچه در نبرد از دست داده، عرفاً از اموالی به شمار نمی‌آمده که به یتیمانش منتقل شود و به همین دلیل در اینگونه موارد، تصرف در مال یتیم معنایی نخواهد داشت. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه