پرسش:آیا می‌توان برای ظهور امام عصر(عج) وقت تعیین کرد؟پاسخ:«نزدیک بودن ظهور» آرزوی قلبی همه منتظران امام عصر می‌باشد و دعای هر لحظه و هر ساعت شیفتگان مهدوی است. پیشوایان ما به همه ما آموخته‌اند که برای فرج آن حضرت دعا کنیم و منتظر ظهور او باشیم و خود را هر لحظه برای حکومت عدل گستر او آماده سازیم.(بحارالانوار، ج ۹۲، ص ۳۲۶)

پرسش:آیا می‌توان برای ظهور امام عصر(عج) وقت تعیین کرد؟پاسخ:«نزدیک بودن ظهور» آرزوی قلبی همه منتظران امام عصر می‌باشد و دعای هر لحظه و هر ساعت شیفتگان مهدوی است. پیشوایان ما به همه ما آموخته‌اند که برای فرج آن حضرت دعا کنیم و منتظر ظهور او باشیم و خود را هر لحظه برای حکومت عدل گستر او آماده سازیم.(بحارالانوار، ج 92، ص 326)دوران غیبت امام عصر، بنابر تعالیم اهل بیت(ع)، دوران امید است و شور و نشاط و تحرک ویژه‌ای می‌طلبد. با این حال این شور و نشاط محدوده‌ای هم دارد که خود اهل بیت، برایمان ترسیم نموده‌اند و پیشروی بیش از آن را به شدت نهی کرده‌اند. در فرهنگ اهل بیت «پیگیری تاریخ ظهور» امری نکوهیده و دعا برای «تعجیل فرج» کاری پسندیده است.محدوده دیگری که در روایات به شدت از آن نهی شده، «توقیت» یعنی «تعیین وقت برای ظهور» است. علامه مجلسی در جلد 52 بحارالانوار، ص 101 بابی با عنوان «التمحیص و النهی عن التوقیت» (نهی از تعیین وقت ظهور) گشوده و تعداد زیادی از این گونه روایات را جمع آوری کرده است.فراوانی این روایات و اعتبار سندی قسمت قابل ملاحظه‌ای از آنها و اجماع دانشمندان بزرگ شیعه بر این مساله، جای هیچ شک و شبهه‌ای را برای حرمت و نهی شدید این مسئله باقی نگذاشته است. با کنکاش در این دسته از روایات روشن می‌شود که این روایات به چند نکته پراهمیت اشاره دارند:اول اینکه: تنها خداوند است که از تاریخ ظهور خبر دارد. از امام رضا(علیه السلام) نقل شده که فرمودند:أَنَّ النَّبِیَّ ص قِیلَ لَهُ یَا رَسُولَ اللَّهِ مَتَى یَخْرُجُ الْقَائِمُ مِنْ ذُرِّیَّتِکَ فَقَالَ مَثَلُهُ مَثَلُ السَّاعَة الَّتِی «لا یُجَلِّیها لِوَقْتِها إِلَّا هُوَ ثَقُلَتْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا تَأْتِیکُمْ إِلَّا بَغْتَهًًْ (سوره اعراف، آیه 187)». (کمال الدین، ج 2، ص 373)از پیامبر خدا سوال شد که چه زمانی قیام کننده‌ای که از فرزندان تو است، خروج خواهد کرد؟ پیامبر خدا پاسخ داد: قیام او همانند قیامت است که (قرآن درباره روز رستاخیز چنین می‌گوید: همانا علم آن تنها نزد پروردگار من است و) «هیچ کس جز او (نمى تواند) وقت آن را آشکار سازد. (این حادثه حتى) در آسمان‌ها و زمین، سنگین (و بسیار پر اهمیت) است و جز بطور ناگهانى، به سراغ شما نمى آید!»دوم اینکه: به دلیل آنکه تاریخ ظهور را تنها خداوند می‌داند، بنابراین هر کس برای ظهور، زمان تعیین کند، دروغگو است: «اسحق بن یعقوب » توسط جناب محمد بن عثمان عمرى نامه اى خدمت امام زمان(علیه السلام) فرستاد و سؤالاتى نمود و امام در فرازى از پاسخ در مورد وقت ظهور فرمودند: «و اما ظهور الفرج فانه الى الله تعالى ذکره و کذب الوقاتون » و اما ظهور فرج به فرمان خداى متعال وابسته و تعیین وقت کنندگان دروغگویند. (کمال الدین ج 2، ص 160 حدیث 4)همچنین در روایتی دیگر «فضیل » از امام باقر(علیه السلام) پرسید: آیا براى این امر وقتى تعیین مى شود؟ امام سه بار فرمود: «کذب الوقاتون » تعیین کنندگان وقت دروغگویند. (الغیبه شیخ طوسى ص 426)البته منظور از تعیین وقت تعیین دقیق وقت ظهور است و اینگونه تعیین وقت را پیشوایان معصوم (ع) به هیچ وجه جایز نشمرده اند و آن را از اسرار الهى دانسته اند ولى علاماتى را ذکر فرموده اند که چون آنها واقع شوند نزدیک بودن ظهور را نوید مى دهند.سوم اینکه: سیره دائمی اهل بیت نیز چنین بوده که هیچگاه برای ظهور تعیین وقت نکرده‌اند. امام صادق(علیه السلام) می‌فرماید: کَذَبَ المُوَقِّتونَ ما وَقَّتْنا فیما مضى و لا نُوقِّتُ فیما یُستَقْبَلُ(الغیبه طوسی، ص 426)؛ وقت گذاران دروغ مى‌گویند. ما (اهل بیت) نه در گذشته، وقت (ظهور) را تعیین کرده‌ایم و نه در آینده، تعیین وقت خواهیم کرد.چهارم اینکه: وظیفه عموم شیعیان در برابر کسانی که برای ظهور وقت تعیین می‌کنند، تکذیب علنی و مبارزه فکری با آنان است. امام صادق(علیه السلام) به محمد بن مسلم می‌فرماید: مَنْ وَقَّتَ لَکَ مِنَ النَّاسِ شَیْئاً فَلَا تَهَابَنَّ أَنْ تُکَذِّبَهُ فَلَسْنَا نُوَقِّتُ لِأَحَدٍ وَقْتاً(الغیبه طوسی، 426)؛ هر کس براى تو وقت تعیین کرد، بى محابا آن را دروغ بشمار؛ زیرا ما براى هیچ کس، هیچ وقتى تعیین نمى‌کنیم.و پنجم اینکه: تعیین وقت برای ظهور جدای از تاثیرات نامطلوب فراوانی که بر روی منتظران می‌گذارد، ظهور را نیز به تعویق خواهد انداخت. امام باقر (علیه السلام) می‌فرماید:أَبَى اللهُ إِلَّا أَنْ یُخَالِفَ وَقْتَ الْمُوَقِّتِین (الکافی، ج 1، ص 368)؛ خداوند جز این نمی‌خواهد که با تاریخی که وقت گذاران تعیین کرده‌اند، مخالفت کند (و بر خلاف آن تاریخ، حضرت را ظاهر گرداند)بنابراین هر کس با هر قصد و غرض و انگیزه‌ای و در هر جایگاه و منصب و مقامی، اگر به دام توقیت بیفتد و برای ظهور حضرت مهدی وقت تعیین کند، دروغگو خواهد بود و وظیفه عموم جامعه شیعی، مقابله جدی و تکذیب چنین افرادی است. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه