آیا در آیه 17 سوره هود، ضمیر "منه" به پیامبر برمی‌گردد؟ به این معنا که انگار مؤمنان راستین و امیرمؤمنان، از جان پیامبر هستند؟

قرآن کریم در آیه 17 سوره هود، ویژگی مؤمنان راستین را که تمام اعمال و رفتارشان فقط برای خدا است، بیان کرده و مى‏فرماید: «أَ فَمَنْ کانَ عَلى‏ بَینَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ یتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ وَ مِنْ قَبْلِهِ کتابُ مُوسى‏ إِماماً وَ رَحْمَةً أُولئِک یؤْمِنُونَ بِه‏ ...»؛[1]آیا آن‌کس که از جانب پروردگار خویش دلیلى روشن دارد و زبانش بدان گویا است و پیش از این، کتاب موسى که خود پیشوا و رحمتى بوده، بدان شهادت داده، با آن کس که دلیلى ندارد برابر است.برای روشن شدن منظور آیه، نخست برخی کلمات و ضمیرهای موجود در آیه را بررسی می‌کنیم:1. در مورد مراد از «أَ فَمَنْ کانَ» چند احتمال وجود دارد:الف) خود رسول خدا(ص)،[2]ب) پیامبر(ص) به همراه اصحاب ایشان،[3]ج) و یا هر کسى که در راه حق بوده و از روى دلیل به دین ایمان آورده ‌باشد.[4]2. «شاهِدٌ» در این‌جا جبرئیل، پیامبر(ص)، قرآن و یا امام علی(ع) است.[5]3. در ارتباط با مرجع ضمیر «منه»، بیشتر مفسران آن را به خدا برگردانده‌اند؛[6] اگرچه برخی از مفسران احتمال داده‌اند که این ضمیر به پیامبر(ص) برگردد.[7]با توجه به این مقدمه، آیه را به دو صورت می‌توان تفسیر کرد:الف) این شخص همان «پیامبر(ص)» است و بَیّنة و دلیل روشن او «قرآن مجید» و شاهد و گواه صدق نبوت ایشان «مؤمنان راستینى، مانند على(ع)» می‌باشند. به این ترتیب حقانیت دعوت پیامبر(ص) با قرآن، کتاب‌های آسمانی و پیروان فداکار و مؤمنان مخلص ثابت می‌شود.[8]ب) تفسیر دیگرى که براى آیه ذکر شده، این است که هدف اصلى آن، بیان حال مؤمنان راستینی است که با در دست داشتن دلایل روشن و شواهدى که بر صدق دعوت پیامبر(ص) وجود دارد، و نیز مژده‌هایى که در کتاب‌های پیشین داده شده، به پیامبر(ص) ایمان می‌آورند.[9] .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه