مقام شهید و شهادت

«شهید» کسی است که یک روح بزرگ دارد؛ روحی که هدف مقدس دارد. کسی است که در راه عقیده کشته شده است. کسی است که از خودخواهی و خودبینی به دور است. کسی است که در راه حق و حقیقت و فضیلت قدم برداشته است. شهید، مانند شمع است که خدمتش از نوع آب شدن و پرتو افکندن است. تا دیگران در این پرتو رشد و روشنایی یابند. آری، شهدا شمع محفل بشریتند. و محفل بشریت را روشن کردند. شهادت دو رکن دارد: یکی این که در راه خدا و هدف مقدس باشد، دیگر این که آگاهانه صورت گرفته باشد و از هر گونه انگیزه ی خودگرایانه به دور باشد. چنین تصمیم و اقدامی، تحسین انگیز و افتخارآمیز است و عملی قهرمانانه تلقّی مى شود. در احکام شهید می خوانیم کسی که به امر معصوم(ع) یا نایب او به جبهه برود و در میدان نبرد کشته شود شهید است و غسل و حنوط و کفن از او ساقط است، بلکه با لباس خودش دفن شود»(امام خمینی، تحریرالوسیله، ج 1، ص 66). البته دیگر افراد شایسته که در جبهه نبرد کشته نشده باشند از جهت فقهی امتیازات شهید را ندارند اما از جهت مقامات معنوی چه بسا درجات شهدا را به دست آورند مانند کسی که محبت پیامبر(صلی الله علیه و آله) و اهل بیت (علیهم السلام) را در قلب و عمل خود داشته باشد و با این محبت از دنیا برود و یا در روایتی دیگر از رسول خدا(ص) نقل شده است که حضرت فرمود: مَن عاشَ مداریاً مات شهیداً هر کس طوری زندگی کند که مردم از او آزاری نبینند و در حال مدارای با مردم از دنیا برود، شهید از دنیا رفته است(کنزالعمّال، حدیث 7173 و 7171). این گونه روایت ها به این موضوع اشاره مى کند: کسی که با چنین شرایطی از دنیا برود، اجر شهید را مى برد. ولی حکم شهید را ندارد. یعنی غسل، حنوط، و کفن از او ساقط نمی شود. شاید مراد این روایات این باشد که چنین افرادی در مسیر شهداء هستند و در راه همان هدف عالی و ارزشمندی که شهدا جان پاک خود را فدای آن کرده اند گام بر می دارند. هدف شهدا اعتلای دین و دفاع از دین و عمل به احکام و دستورات دین می باشد و انسان مؤمن و دوستدار اهل بیت (ع) و محصل علوم دینی و الهی نیز در همین مسیر نورانی و سعادت بخش قدم بر می دارد. شهیدانی مانند شهید آوینی هر چند شهید به معنای خاص فقهی که شهید در میدان جنگ و در رویارویی با دشمن است نیستند ولی رهرو صادق راه شهدا بوده و در مسیر آنها قدم برداشته و در همین راه جان باخته اند و بر اساس این گونه روایات شهید محسوب شده و اجر و پاداش فراوانی در نزد خداوند دارند. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه