تخمین زمان مطالعه: 4 دقیقه
برانگیخته شدن حضرت محمد (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) به پیامبری در بیست و هفتم ماه رجب، یادآور فرخندهترین حادثه تاریخ و بزرگترین موهبتی است که به بشریت عنایت شده است. بعثت آن بزرگوار را باید نشانه رسیدن انسان به عالیترین مراحل استعداد معنوی و بلوغ فکری دانست؛ چیزی که میتواند در سایه عمل به رهنمودها و دستورهای پیامبر خاتم بهسرعت شکوفا شود.
از همینجا است که رمز منت نهادن خداوند بر بندگان برای نعمت بعثت آشکار میشود (لَقَدْ مَن اللهُ عَلَى الْمُؤمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولا منْ أَنفُسِهِمْ -سوره آلعمران، آیه۱۶۴)؛ خداوندی که خود تأکید کرده است که نعمتهای او بیشمار است و ما از شکر حتی یکی از آنها، ناتوان(وَإِن تَعُدواْ نِعْمَه اللهِ لاَ تُحْصُوهَا إِن اللهَ لَغَفُورٌ رحِیمٌ - سوره نحل، آیه۱۸).
در هر حال بزرگترین وظیفه مستمر هر یک از ما و سپاس حقیقی از این موهبت الهی، شناخت درست این حادثه و تلاش در راه تحقق اهداف بعثت است. به راستی! هدف از ارسال رسل و انزال کتب چه بوده است و چرا باید برانگیختن حضرت محمد (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) را فرخندهترین حادثه تاریخی و با ارزشترین هدیه خداوندی نامید؟
«ممکن است گفته شود: هدف اصلی هدایت مردم، سعادت مردم، نجات مردم، خیر و صلاح و فلاح مردم است و به همین دلیل است که برای بعثت پیامبر باید سپاسگزار او و پروردگارش بود». استاد علامه، شهید مرتضیمطهری (رحمتاللهعلیه) در بحث مفصلی که در کتاب «وحی و نبوت» در خصوص «هدف نبوتها و بعثتها» داشتهاند، بهرغم اشاره به این گفته و درستی آن تأکید میکند که «در قرآن کریم ضمن اینکه به همه این معانی اشاره یا تصریح شده، دو معنی و دو مفهوم مشخص ذکر شده که نشان میدهد هدف اصلی، این دو امر است. یعنی همه تعلیمات پیامبران مقدمهای است برای این دو امر. آن دو امر عبارت است از: شناختن خداوند و نزدیک شدن به او؛ و دیگری برقراری عدل و قسط در جامعه بشری».
این دو هدف اصلی را، که در آیات متعددی از کتاب خدا و از جمله سوره احزاب آیه ۴۶ و سوره حدید آیه ۲۵ یاد شدهاند، میتوان نسخه تکامل فرد و جامعه نامید و به آسانی رسالت فردی و اجتماعی انبیاء را دریافت.
درباره نسبت و تعامل این دو هدف نیز سخن فراوان است و نظریههای مختلفی درباره تقدم هر یک از اهداف فردی یا اجتماعی دین ابراز شده است. اما واقعیت آن است که تفکیک این دو از یکدیگر، نه ممکن است و نه مفید. تأملی گذرا در متون دینی جای تردید باقی نمیگذارد که پالایش روح و تهذیبنفس، به همان اندازه برای پیامبران مهم بوده است که برقراری حکومت و عدالت اجتماعی؛ و نادیده گرفتن هر یک از آنها، در حقیقت انکار بخشی از آموزههای دینی و کنار نهادن قسمتی از خواستههای الهی است. راز تأکید علمای فرزانهای چون امام خمینی (رحمتاللهعلیه) بر پیوستگی دین و سیاست در همین نکته نهفته است؛ و آنان که بر طبل جدایی دین از سیاست (و اخیرا نهاد دین از نهاد سیاست) میکوبند، دانسته یا ندانسته چشم از اهداف و برکات بعثت پوشانده و سعادت خود و بشریت را وانهادهاند.
سخن دقیقتر این است که آنان نه درک درستی از دین دارند و نه از سیاست. نه به تعالی روح میرسند و نه به سلامت جامعه؛ زیرا حرکت فردی بهسوی کمال و معنویت نیز بدون زمینه اجتماعی و برقراری قسط و عدالت ممکن نیست. پیامبران و در رأس همه آنان پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم)، به همان اندازه که غفلت از خودسازی و غرق شدن در دنیا را سرزنش کردهاند، از گوشهگیری و عبادت فردی در انزوا نیز نهی فرمودهاند. اگر آن بزرگوار تأکید کردهاند که «یک وجب جدا شدن از جامعه، برداشتن ریسمان ایمان از گردن است»؛ به همین جهت است که مبادا وسوسه خناسان در مسلمانان تأثیر کند و پرداختن به امروز شخصی و عبادی، آنان را از وظیفه سیاسی و اجتماعی خود غافل کند.
متأسفانه امروزه ما شاهد آثار وخیم نادیده گرفتن این هشدارها، در میان بسیاری از مسلمانان جهان هستیم و با چشمان خود غارت اموال ملی و قتل و آوارگی آنان را بهدست قدرتهای دینستیز میبینیم. اتفاقی نیست که در چند سال اخیر، کسانی کوشیدهاند تا بازهم مسلمانان ایران را به خود مشغول کنند و از آنان بخواهند که حوزه دین را از قلمرو حکومت و سیاست جدا کنند و تقدس دین را از آلودگی سیاست بیالایند!
درک نعمت بعثت و شکر پروردگار در زمان ما به هوشیاری در برابر این مغالطههای فتنهآمیز است. حرکت در مسیر انبیاء، دقیقا ادامه همان مسیری است که مردم رشید ما به راهنمایی امام راحل (رحمتاللهعلیه) انتخاب کردهاند که تبلور آن در نظریه «ولایت فقیه» قابلمشاهده است. بیداری اسلامی در منطقه حساس خاورمیانه و برخی دیگر از این دنیای پهناور نخستین ثمرات شیرین التزام به درسهای بعثت در روزگار ما است؛ و بزرگترین شاگرد مکتب محمدی (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) فرمود: «إِذَا وَصَلَتْ إِلَیکمْ أَطْرَافُ النعَمِ فَلَا تُنَفرُوا أَقْصَاهَا بِقِله الشکر»؛ هرگاه طلیعه نعمتها به شما رسید، ادامه آن را با کم سپاسی مرانید!
نگارنده: محسن اسماعیلی .
پرسمان دانشگاهیان
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.