تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه
قرآن کتاب هدایت و راهنمای انسانها برای رسیدن به آرامش، خوش بختی و سعادت دنیا و آخرت است و همه آیات و کلماتش نوری است برای رهانیدن بشریت از تاریکی، لذا رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمود:
محبوبترین و بهترین چیز نزد خداوند متعال، خواندن قرآن کریم از اول تا آخر است.[1]
اگر هم برای برخی سورهها تاکید بیشتری شده، نظر به اهمیّت والای معارف آن سوره است و تشویقی برای مؤمنان وارسته بر پیوستن به جامعه قرآنی و درک پیامهای آن که در این مورد روایات فراوان است و ما به یکی از روایات نورانی اشاره میکنیم که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:
هیچ چیزی در نزد خداوند از سوره فلق و ناس محبوبتر نیست.[2]
البته همه این فضایل برای سورههای قرآنی در این است که خواننده، پیامهای آن را درک کرده و عمل کند نه این که خیال شود هر کاری که دلش خواست انجام دهد بعد بنشنید قرآن بخواند و بدون فهم پیام الهی و عمل به آن، گناهانش پاک شود. چنان چه امام باقر علیه السّلام فرمود: قرآن خوانها سه گروهند:
1. قرآن را برای ریا و موقعیت پیدا کردن پیش حکام و مردم میخوانند.
2. حروف قرآن را حفظ میکنند ولی حدودش را ضایع میکنند.
بعد فرمود: خداوند چنین قرآن خوانها را زیاد نکند.
3. قرآن را میخوانند و درد قلبشان را با قرآن درمان میکنند و به خاطر قرآن به مساجد میآیند و برنامههای روز و شبشان را با پیامهای قرآنی تنظیم میکنند و به خاطر تلاوت قرآن شب از رخت خواب بلند میشوند. سپس خداوند با این اشخاص بلا و گرفتاری را از جامعه دور ساخته و دشمنان را نابود میسازد و به خاطر اینها از آسمان نعمتش را بر بشریت ارزانی میدارد.[3]
درباره سوره هود باید گفت: این سوره در اواخر سالهایی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در مکه بودند و ابوطالب و خدیجه دو حامی بزرگ معنوی و مادی خویش را از دست داده بود و قریش جرأت بیشتری پیدا کرده بود، نازل شده است و برای همین از تعبیراتی که در عین سازندگی جنبه دلداری و تسلی نسبت به پیامبر صلی الله علیه و آله و مؤمنان دارد دیده می شود.[4]
قسمت عمده آیات این سوره را سرگذشت پیامبران مخصوصاً حضرت نوح که با وجود نفرات کم بر دشمنان بسیار، پیروز شد، تشکیل میدهد.[5] و این سرگذشتها هم وسیله آرامش خاطر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و مؤمنان در برابر انبوه دشمنان بود و هم درس عبرتی برای مخالفان که باطل رفتنی است و نویدی برای مؤمنان که مأیوس نشوند که حق ماندگار است هر چند با پیروان ضیعف ولی با ایمان راسخ.[6]
این سوره به روشنی این امر را بیان میکند که مسلمانان نباید به خاطر قدرت دشمنان میدان را خالی کرده و دست از آرمانهای اسلامی بردارند بلکه باید استقامت ورزیده و با راه کارهای منطقی منتظر پیروزی خویش باشند.
علاوه بر سرگذشت پیامبران الهی که هر کدام درس استقامت و دین داری را به ما میآموزد این سوره در چهار محور اساسی بحث میکند که حتی سرگذشت انبیاء از آن خارج نیست و فشرده این چهار محور در اول سوره به این شرح آمده است:
1. عبادت پرودگار و تطبیق امور زندگی با فرمانها و قانونهای الهی.[7]
2. بشارت به سعادت در صورت فهم پیامها و عمل به آن و ترساندن از بدبختی در صورت مخالفت با دستورات.[8]
3. توبه و برگشت انسانها به سوی خدا و اصلاح اعمال و باز سازی خویش که سبب سعادت الهی است وگرنه عذاب خداوند را دارد.[9]
4. معاد و دیدن نتایج اعمال خویش.[10]
این چهار محور در کلمات پیامبرانی که در این سوره ذکرشان آمده، تکرار شده و جزء رسالت آنان نیز بوده است. که محور اول در آیات 50، 61، 84 و محور دوم در آیات 12، 25، 69 و محور سوم در آیات 52، 90، 61، 41 و ... آمده است و بر اساس همین معارف والاست که در خواص این سوره روایات ارزشمندی وجود دارد که به چند نمونه آنها اشاره میکنیم:
امام باقر علیه السّلام میفرماید: کسی که در هر جمعه سوره هود را بخواند، خداوند او را در زمره پیامبران محشور کرده و تمامی گناهانش را در آن روز میبخشد.[11]
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که سوره هود را بخواند خداوند ده برابر افرادی که حضرت نوح، هود، صالح، شیعب، لوط، ابراهیم و موسی را تصدیق و هم چنینن ده برابر افرادی که اینها را تکذیب کردهاند به او حسنه میدهد و در روز قیامت از سعادت یافتهگان است.[12]
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله میفرمایند: کسی که سوره هود را بخواند در روز قیامت به تعداد کسانی که هود را تصدیق و یا تکذیب کردهاند اجر و ثواب میبرد و دارای مقام و مرتبه شهداء باشد و حسابش آسان شود.[13]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. تفسیر نمونه؛ ناصر مکارم شیرازی، ج 9، ص 1، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1353 1366 ه ش.
2. ترجمه تفسیر المیزان، محمد حسین طباطبائی، ج 10، ص 199، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، انتشارات اسلامی.
3. قرشی، سید علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث، ج5.
4. قرائتی، محسن، تفسیر نور، ج5.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . نوری، حسین، مستدرک الوسائل، قم، موسسه آل البیت، 1408 ه ق، ج4، ص 264.
[2] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1404 ه ق، ج 89، ص 367، باب 135.
[3] . کلینی، محمد، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1365 ه ش، ج 2، ص 627.
[4] . هود/ 17 11.
[5] . هود/ 49 25.
[6] . اسراء/ 81.
[7] . هود/ 2.
[8] . هود/2.
[9] . هود/ 3.
[10] . هود/ 4.
[11] . حر عاملی، محمد، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، 1409 ه ق، ج 7، ص 40، روایت 976.
[12] . نوری، حسین، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل البیت، 1408 ه ق، ج 4، ص 341، روایت 4843.
[13] . بروجردی، ابراهیم، تفسیر جامع، تهران، انتشارات صدر، چاپ سوم، 1341 ه ش، ج 2، ص 248. .
موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی امین
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.